Saturday Sketch 011 - Man with cigarette

Here is a digital sketch I made when I started playing with my graphics tablet.

Poems of Hiren Bhattacharya - হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা - ৭

কবিৰ সভাত

দিখৌ নে ভোগদৈ নজনকৈ পাৰ হৈ আহি নৈ

পলসুৱা মাটিত বালিহাঁহ এজাক ৰৈ আছেহি;

মাতত সিঁহতৰ সূৰ্যাস্তৰ হাট,

উজান-নাৱৰ পালত বুৰ দিলে বেলি,

এনেকুৱা এটা গোমা আবেলি

আমি দুৰত বহি খেলি আছোঁ সাঁথৰ ভঙাৰ খেল, দৈৱবিপাক

বুকুৰ শেল টানি আনি লিখিছোঁ কবিতা : বালিহাঁহজাক

উৰি যাব পলসুৱা মাটিত এৰি থই কোমল ছাঁ,

কবিৰ সমৰ্পিত জীৱন হাহাকাৰ কৰি তোলা শুন্যতা !

ছাঁ

গছৰ পৰ ছাঁ

এনেকৈ তেনেকৈ উৰি গৈছে

যেন ক’ৰবালৈ উৰি গুচি যাব … …

গছৰ পৰা ছাঁ

এনেকৈ যেনেকৈ

উৰি গৈছে

যেন আন ছায়াত মুখ থৈ ক’ব :

বুকুখন মোৰ মৰুভুমি

হাত দি চোৱা তুমি : পুৰি নিব |

গছৰ পৰা ছাঁ

পাতৰ পৰা ছাঁ

ছাঁ মাটিৰ পৰা

উৰি গৈছে … …

কি ফুল ফুলিছে

কি ফুল ফুলিছে? কেতেকী

কাঁইটেৰে ফুলপাহ ঢাকি গছজোপাই ক’লে

ছিঙি নিবা নেকি ?

ফুলপাহ ছিঙাৰ মোৰ জানো সাহ হ’ব

ফুলপাহ ছিঙাৰ সাহ ?

কাঁইটীয়া পাত কাটি ফুল ছিঙাৰ হেঁপাহ !

কি ফুল ফুলিছে ? বতাহত উৰি আহে ৰেণু … …

আৰু মই ?

দুৰত বহি বিচাৰিছোঁ কি ?

ফুলৰ সুবাস ?

ফুলৰ সুবাস ! সোনোৱালী ফুলৰ সুবাস |

কি ফুল ফুলিছে ? কেতেকী !

প্ৰতীক্ষা

প্ৰতীক্ষাৰ আহত দিন, শুন্যেৰে জঁপিয়ায় কোন মায়াবী হৰিণ !

কালি ৰাতি মোৰ এক তিল টোপনি নাছিল ;

মুগ্ধ-নিয়তিৰ কোলাত আকাঙ্খাৰ বীজ, নক্ষত্ৰৰ চক্‌চক্‌ চকু,

সুঠাম আটিল ৰাতিৰ গাত জলদ্‌গম্ভীৰ হৰিণৰ মাত সগৰ্বে বিলীন |

মোৰ এক তিল টোপনি নাছিল,

হাতৰ মুঠিত মোৰ দুখৰ ডালিম !!

স্থিৰচিত্ৰ

১

মোৰ চকুৰ আগৰ সোণালী সাগৰ, কেনি গুচি যায় ৰুপালী মাছ?

ধান কাটি দাৱনী তাঁতৰ পাটত, হাতত তিৰেবিৰায় অপ্সৰী ৰাচ,

ৰ’দ-ঘাই পথাৰ শুকাল এতিয়া লখিমী ভৰিৰ শুৱনী সাঁচ |

২

আহোঁ বুলি মই ওলাই আহিব নোৱাৰোঁ, কপাহী কামিজটো

                           পিন্ধোতেই ইমান পৰ |

দেখিছাই দেখোন লাই-লেচাই বুলিবৰ দুখ ঢাকি থোৱা মোৰ

                           আটোম-টোকাৰি ঘৰ,

কেনেকৈ আহোঁ পদূলিমুৰৰ ধুলিয়ৰি মাধবিজোপাত নজ্বলিলে

                           জোনাকী-পোহৰ !

Poems of Hiren Bhattacharya - হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা - ৬

এন্ধাৰত সাপ

মই এন্ধাৰ সোপানেৰে

গৈ আছোঁ গোপনে গোপনে

গৈ আছোঁ … …

সমুখত

আঁক বাক এডাল সাপ |

আৰু এটা ঢাপ

আৰু এটা মাথোন ঢাপ … …

পাৰ হ’ম

বগা-ক’লা পাহ কটা সাপ |

মোৰ চিক্‌মিক্‌ তৰোৱালে

খুলিব নোৱাৰে দেখোন লোহাৰ খাপ !

আৰু এটা ঢাপ

আৰু এটা মাথোন ঢাপ …

প্ৰেমৰ ভোমোৰাৰ পাখিৰ নীলাত

মোৰ বিষাদ বিষণ্ণ হাত |

আৰু এটা ঢাপ

আৰু এটা মাথোন ঢাপ …

সমুখত

আঁক বাক এডাল সাপ |

উভতি অহাৰ গান

মনৰ

মুগ্ধছায়াত

প্ৰতাৰিত সপোনৰ

উচ্ছ্বসিত তৰা,

হৃদয়ত অৰণ্যৰ ৰক্তিম স্তব্ধতা … …

এতিয়া

মই অকাতৰে

আঁতৰি আহিব পাৰোঁ

তোমাৰ কাষৰ পৰা

তোমাৰ কাষৰ পৰা … …

অশ্ৰুৰ প্ৰচ্ছায়া

মই

হাতৰ মুঠি খুলি দিলো :

একো অনা নাই তোমাৰ পৰা |

নগণ্য এটি অশ্ৰুমুদ্ৰাৰ প্ৰচ্ছায়া

হাতৰ তলুৱাত :

মোৰ সকলো দুখ; একোটি স্বপ্ন |

মই

একো অনা নাই তোমাৰ পৰা

মোৰ দুহাত শুন্য … …

জন্মদিন

মোক ৰাতিটোৰ বাবে ওভতাই দিয়া মোৰ ল’ৰালি

আইৰ কোলাত আকৌ এবেলি শুম :

                     লাই হালে জালে আবেলি বতাহে …

মোৰ সোঁৱৰণী গুমৰি উঠে

                     নিৰন্ন-সময়ৰ সুগন্ধ তেজৰ প্ৰৱাহে-প্ৰৱাহে |

প্ৰাৰ্থনা শেষৰ কবিতা

তোমাৰ বসন্তৰ আকাশময়তাত

মোৰ হেজাৰ-হেজাৰ বছৰ প্ৰাৰ্থনা শেষৰ

স্বৰ্গীয় দিগন্ত, যাৰ সোপানত থিয় দি

মই দেখিছোঁ পৰিনতিৰ নিয়তি,

স্বৰ্গ দুৰ, দুৰ অতি |

ভয়াবহ জড়তাই কামুৰি ধৰিছে মোৰ হৃদয়,

মোক লৈ ব’লা অনতিদুৰ প্ৰেমৰ

পান্থশালাৰ হিৰন্ময় সোপানেৰে তুলি,

নিসৰ্গৰ বৃক্ষই পাহৰিলে প্ৰতিশ্ৰুতি,

স্বৰ্গ দুৰ, দুৰ অতি |

কাতৰ জিভাত মোৰ অনন্তকাল,

প্ৰাৰ্থনাৰ ভগ্নস্বৰত ঈশ্বৰৰ অদ্বিতীয় দ্যুতি,

স্বৰ্গ দুৰ, দুৰ অতি |

মোৰ আৰু পৃথিৱীৰ

                      ১

কাৰ কাৰণে কবিতা, সুর্যৰ শুদ্ধতা ? সমুখৰ বাট জলক্‌-তবক্‌,

বাওঁহাতৰ টিপত মৰে কুশীলব, জননীৰ বুকুত কালযমুনা ।

কাৰ কাৰণে কবিতা, সূর্যৰ তেজস্বীতা ? ছহিদৰ হাড়

শিয়াল-কুকুৰৰ ভোজ, স্বাধীনতাৰ বিপন্ন মুখ !

কাৰ কাৰণে কবিতা, তাপস কবিৰ তেজৰ শলিতা ?

                      ২

মই এক বিপুলায়তন নাটকৰ গর্ভাংকৰ গভীৰৰ নাটকীয় মুহুর্তত,

মোৰ অসহায় চকুৰ আগত বিশাল শব্দকল্পদ্রুম,

উদগ্র জীৱন শক্তিত স্ফীত শাখা-প্রশাখাত

উৎসৱান্ত ধুমুহাৰ কোলাহল;

মুক্ত, উদ্ধত আৰু সুস্পষ্ট বিবেকী বজ্রৰ নির্ঘোষ ।

মোৰ অনুভূতিৰ বিপদজনক দুৱাৰ দুফাল কৰি খোলা ।

যকৃতৰ সুখ শ্রুত সুস্থতাই জানো সকলো ?

তোমাৰ লগত মোৰ বিস্তৰ মতভেদ ।

বৰং যদিও দুষ্প্রাপ্য, তেজৰ স্বাভাৱীক ৰং মোৰ প্রিয় ।

মই এনেধৰণৰ সর্বাত্মক সংকটৰ মুখামুখি

যাৰ এফালে নির্বিষ বাস্তৱ, আনফালে অসম্ভৱ ভবিষ্যত |

                     ৩

নিমিষতে ভাঙি পৰে মোৰ বুকুৰ ভিতৰৰ ঘৰ দুৱাৰ | তোমাক

বুকুত থৈ কৰা মোৰ আশ্চৰ্য নিৰ্মাণ | ভয়ংকৰ ভাঙনৰ মুখত

স্থিত দীৰ্ঘ পৰিশ্ৰমে গঢ়া সুশোভিত উদ্যান |

পাৰ হৈ আহোঁ পিছল শিলৰ সাঁকো,

ভৱিষ্যতৰ গন্ধবহ সপ্ৰতিভ বৰ্তমান |

হাড়ে-হাড়ে, বুকুৰ ভিতৰে-ভিতৰে ভাঙে ঘৰ দুৱাৰ,

কলিজাত কতকাল পৰি থকা স্মৃতিময় গোলাপলতাৰ

তিমিৰ প্ৰোথিত শিপা ছিন্ন-বিচ্ছিন্ন |

শ্বাসৰোধী অভ্যন্তৰত পিপাসাৰ মুমুৰ্ষূ প্ৰাৰ্থনা :

মোৰ প্ৰকৃতি, মোৰ প্ৰিয়া, তুলি লোৱা

মোৰ অপাপ-হৃদয় ধ্বংসস্তুপৰ পৰা |

                  ৪

তেজৰ অনুগত মোৰ এই অভীষ্ট শব্দবোৰৰ নিঃসংতা

লগৰীয়াৰ চকুত ধুলি দি বালিঘৰ সাজি একান্তমনে

উমলি থকা ল’ৰাটোৰ দৰে এক অদ্ভুত আনান্দবোধত মুগ্ধ |

প্ৰতিটো শব্দৰ শৰীৰে-শৰীৰে বিয়পি আছে মোৰ

আইৰ চাদৰৰ মোলান আঁচলত লাগি থকা কিংবদন্তীৰ কৰুণতা

                  ৫

এনেকৈয়ে আছোঁ : দুখ মোৰ কোলাৰ কেচুৱা, বাৰে বাৰে

দুহাতেৰে দাঙি ল’ব লাগে | জিভাত দুখৰ ঘৰৰ লোণ,

ওকালিত ওলাই আহে ভাতৰ নিসনি ! খং মোৰ সহজতে নুঠে |

দায়িত্বশীল পিতাৰ দৰে মই জানো

খং কেনেকৈ সামৰি থ’ব লাগে;

ক্ষমায়েই বা কাক বোলে | প্ৰচুৰ দ্বায়িত্ব মোৰ |

দুখবোৰ তুলি-তালি মানুহ কৰাৰ গধুৰ দ্বায়িত্ব,

একান্ততাত জুৰুলি-জুপুৰি নৰীয়া দেহা,

কিবা এটা ক’ব খুজিলেই আলজিভাৰ পৰা ছিটিকি পৰে

অজানিত তেজ মুখৰ ভিতৰে বাহিৰে |

                   ৬

মোৰ অস্ত্ৰৰ শানিত মুখত সুগন্ধ সময়ৰ সেতুময়তা !

মোৰ স্নায়ুৰ বিচিত্ৰ বীণাৰ সহস্ৰ তাঁৰ কৃতজ্ঞতাবোধত গধুৰ,

বুকুৰ ভিতৰত অজৰ-অমৰ পৃথিবী, যাৰ কাষত বহিলে

উজ্জ্বল হৈ উঠে মোৰ নৰীয়া দেহ | ভ্ৰমণ-বিলাসী মনৰ

শেষ হয় সকলো আয়োজন, ভৰি ছুই গুচি যায় আবেলিৰ ৰ’দ,

মই মাথোঁ বহি থাকোঁ লিৰিকি-বিদাৰি গুৰুভাৰ শিকলি |

…আঙুলি কামুৰি পালোঁ ঘোলা তেজ, চেঁচা বিদ্ৰোহ,

চুড়ান্ত কিবা কৰাৰ মোৰ খুব লোভ, অথচ মোৰ

সেই স্পৰ্ধা নাই অথবা, বিৰল প্ৰাজ্ঞতা !

                    ৭

কম্‌ৰেড্‌, বুকুখন বিষাইছে, বন্দুকটো উম দি বুকুতে থাকক,

আঁতৰাই নিনিবা; লাগিলে তৰ্জনী আঙুলিটো মোৰ

ট্ৰিগাৰতে থোৱা : বন্দুকৰ নলেৰে জ্বলক অবিৰাম বিজুলী |

ৰাতিটো পাৰ হৈ গ’লে আমাৰ আৰু ভয় কি ?

নলে-গলে লগলাগি পামগৈ ফৰকাল বেলতলাৰ পথাৰ |

Saturday Sketch 010 - Girl portrait

Here is a sketch of a girl portrait made in approx A6 sketchpad with noodlers bulletproof ink and Baoer fountain pen.

Drawing Tutorial 010 - Drawing female figure(part 2)

This week we will go little further into drawing a female figure. Last week we drew the figure upto chest, this week we will see the proportions and shapes upto the hip/crotch.

Full human figure is generally 7 and 1/2 head tall, that way it is easy to demonstrate the relationship between the head shape/size and the whole figure. While facing straight, the head height is considered as from top of head to chin.

For drawing figures within permissible proportions, some more guidelines are used. The whole height is broken as below.

From top of head
Chin - 1 head
Nipple- Little below 2 head
Waist/Elbow - Little above 3 head
Naval - little below 3 head
crotch- little below 4 head

Poems of Hiren Bhattacharya - হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা - ৫

পথৰুৱা গীত 


মোৰ বুকুত
এজনী দাৱনী |
ধান ৰোৱে, ধান দায় বাৰে বাৰে,
চিক্‌মিক্‌ কাচিখনি
যাৰ
নয়নৰ মণি |

এজনী দাৱনী
দহো আঙুলিত তাইৰ
ৰিব্‌ৰিব্‌ সোনালী
ধাননি |



আবেলিৰ বেলি

মোৰ শৰীৰৰ ওপৰেৰে
বাগৰি গ’ল আবেলিৰ বেলি |
প্ৰথমে বুকুত,
তাৰ পিছত অণুৱে অণুৱে
অনুভৱ কৰিলো সেই বিষ |

প্ৰেম, বিষাদ কিম্বা কৌতুক |

টোপে টোপে প্ৰথমে বুকুত,
তাৰ পিছত অণুৱে-অণুৱে
অনুভৱ কৰিলো
আবেলিৰ সোনালী চকুলো |


এথোপা ফুল

আটাই বোৰ উবুৰি খাই ধৰিলে |

কোনোবাই চকুহাল,
আৰু মই হাতখন খুলি চালো :
এথোপা সোনোৱালী ফুল
তাইৰ হাতৰ মুঠিত
শুকাই কাঠ হৈ আছে |

কোনেও নেদেখাকৈ মই
ফুলথোপা লাহেকৈ আঁতৰাই থ’লো | মৌ-যেন ফাগুনৰ
গুণ্‌গুণ্‌ এথোপা ফুল |



বাঁহীৰ মাত

এন্ধাৰেৰে যাওঁতে যাওঁতে
পোহৰৰ শংখ নিনাদ
শুনিলো অকস্মাৎ |

বজ্ৰৰ বাবে থোৱা মোৰ হাড়ত
অনুভৱ কৰিলো বাঁহীৰ মাত |

বাঁহীটো তেজত, হাড়ৰ মাজত
লুকাই আছিল অতকাল |
তাত থুপাই থৈছিলো
সময়ৰ কিছুমান শুকান পাত |

পাতবোৰ আঁতৰাই দিলে কোনে ?
কাৰ বাৰু সিখনি স্নিগ্ধ হাত !



নীল নক্ষত্ৰ

ময়ো আকাশৰ দুৱাৰৰখীয়া আছিলো |
মেঘ-তৰা-নক্ষত্ৰখচিত আকাশলৈ চাই
কেতিয়াবা গানো গাইছিলো হ’বলা |

তেতিয়া মোৰ বয়স আছিল কুৰি বা
ঠিক তেনেকুৱাই কিবা এটা | তাৰ পিছত,
কেতিয়া যে তৰাবাহী মেঘবোৰ গুৰি গুৰি হৈ-হৈ
ক্ৰমে নিঃশেষ হৈ গ’ল, কোনে যে নিঠুৰ
নখেৰে ছিঙি লৈ গ’ল নীল নক্ষত্ৰ !

আকাশতকৈ সঁচা হ’ল মোৰ আতংক,
প্ৰেমতকৈ মহীয়ান হ’ল নিৰুক্ত কিছুমান শব্দ !

আজি বয়স গৈ-গৈ দুকুৰিৰ ওচৰত মই
আকৌ থমক খাই ৰ’লো |
হাতৰ মুঠিৰ আহত গোলাপপাহিলৈ চাই ভাবিছোঁ :
মই আজন্ম তোমাৰেই গানৰ কবি ;
হৃদয়ত মোৰ নীল নক্ষত্ৰৰ আনন্দ !


লাঞ্ছিত সূৰ্য

ৰ’দ গৈ-গৈ ঢলি পৰে সূৰ্য |
ত্ৰস্ত ৰাতিৰ অন্তৰীক্ষৰ
অন্ধকাৰত জ্বলে কালপুৰুষৰ
তৰোৱাল অনিবাৰ্য |

মই কবি, সীমিত মোৰ সামৰ্থ্য |
আলিদোমোজাৰ ভূতগ্ৰস্ত প্ৰহৰীৰ
কৃতঘ্ন পিতলৰ সুহুৰিয়ে
বিপৰ্যস্ত কৰে মোৰ কব্যৰ অৰ্থ |

ৰ’দ গৈ-গৈ ঢলি পৰে সুবৰ্ণ সূৰ্য |



সিৰাই সিৰাই

কালি ৰাতি মেঘে গাজিছিল
মোৰ সিৰাই-সিৰাই বিজুলী বেগেৰে
নামি আহিছিল শেষ বাৰিষাৰ মেঘ |

কালি ৰাতি মেঘে গাজিছিল
কাৰ কুমাৰী কেশৰ অগাধ এন্ধাৰে
ঢাকি ৰাখিছিল গোলাপ ৰঙৰ তেজ |

কালি গোটেই ৰাতি মেঘে গাজিছিল |
মোৰ সিৰাই-সিৰাই শেষ বাৰিষাৰ মেঘ |



ব’ৰাগী-বীণ

ইয়াতকৈ
আৰু কি হ’ব পাৰে
তীব্ৰ ৰাগী
যি
প্ৰেমত মই
ব’ৰাগী ?

য’তেই
তোমাৰ প্ৰেমৰ সুৰভি
তাতেই মোৰ বীণৰ তাৰ আছে
লাগি |

মই
তোমাৰ প্ৰেমত সঁচাকৈ
ব’ৰাগী |



তাই
[প্ৰাৰ্থনাৰ দৰে কৰুণ ]

মই
তাইৰ বুকুত হাত থ’লো :
পাচোটা আঙুলিত মোৰ
ফুলৰ সুবাস |

তাইৰ প্ৰতিটো আঘাততে
মই চুমা খালো :
মোৰ
শুকান ওঁঠত
এপাহ-দুপাহকৈ
সাতোপাহ কৰুণ গোলাপ |

মই
তাইৰ বুকুত হাত থ’লো :
আন্দোলিত আঙুলিত মোৰ
ফুলৰ লয়লাস |




ব্যৰ্থ-শৰ


মই মৰি গৈছোঁ
ভিতৰে-ভিতৰে |
এই যে কথা পাতোঁ, গান শুনো
(আনকি তোমাৰ গানো)
সেয়া অভ্যাস |

পানীৰ তলত
থাকে জানো মৰা মাছ |

আচলতে
মই মৰি গৈছোঁ তিলে-তিলে |
বৰ কষ্টকৰ এই উশাহ |



জিৰনি : যেতিয়া যন্ত্ৰণা


ছায়াশ্ৰয়ী উদ্ভিদৰ মগ্নতাত
শুই আছে মোৰ হৃদয় ইয়াত |
ইতস্তত: পোহৰৰ সোনোৱালী
ৰেখাৰ অনুষংগ জটিলতা |

বতাহত বন্ধ উদ্ভিদৰ পাত ।
তোমাৰ সুবাস ভৰা ৰাতিৰ মায়াত
ফুলিব স্নিগ্ধ তৰা; ছায়াশ্ৰয়ী
হৃদয়ৰ আপাত দীনতা |

উদ্ভিদৰ মগ্নতাৰে শুই আছে ইয়াত
হৃদয় – যেতিয়া যন্ত্ৰণা … …

Saturday sketch 009 - Final farewell

The sketch has been made with Adonit JOT PRO on iPad using sketches. JOT PRO do not have touch sensitivity so using it for drawing is bit inhibitive for a free flowing sketch. Neverthless it is a very good budget stylus to draw on Ipad thanks to IPads sensitive screen Adonits fine point and awesome drawing Apps in Appstore. One problem that continuously bothers though is that the lines do not seem to follow the point where tip touches (parallax??). I am not sure wehether this happens with all  combination of stylus and touchscreen devices.

Poems of Hiren Bhattacharya - হিৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা - ৪

মৌ-মাখিজাক


[এটা নতুন গানৰ আনন্দত]


মৌ-মাখিজাক গুণ্‌গুণ্‌কৈ

উৰি আহে মোৰ বুকুলৈ;

মই কান পাতি শুনো

সিঁহতৰ পাখিৰ পাতল শব্দ |

সিৰাই-সিৰাই

অনুভৱ কৰোঁ হিম-ভৰা হেমন্ত |

ক্ৰমে, মোৰ তেজত

এটা নতুন গানৰ দৰে

বিয়পি পৰে মৌ-মাখিজাকৰ

গুন্‌গুণ্‌ শব্দ … … |




মোৰ আইৰ দুচকু



[বিষ্ণু ৰাভাৰ বিয়োগত]



চকুৰ পানীৰে

ভৰি উঠে মোৰ আইৰ দুচকু |



এতিয়া কি সতে

মই ঘৰলৈ ওভতোঁ ?



হৃদয়ৰ গভীৰত শুনো

এটি কৰুণ সুৰ;

দিঠকত দেখোঁ : মোৰ আইৰ দুচকু

চকুলোৰে ভৰপুৰ |



এতিয়া কি সতে

মই ঘৰলৈ ওভতোঁ ?



তোমাৰ সেই গৰ্বিত বুকু

ৰঙা পতাকাৰে ঢাকি থ’লো |

সাগৰ-স্পন্দিত দেহ

কান্ধত তুলি ল’লো



এতিয়া কি সতে

মই ঘৰলৈ ওভতোঁ ?





ফাগুনৰ গান



[১]



শুকান বতাহজাকে

পাতবোৰ উৰুৱাই নিয়ে |

ৰাংঢালি চৰাইবোৰে গছৰ ডালত পৰি নাচে,

জুনুকাৰ জুন্‌জুননিত

সাৰ পায় কুঁহিপাতে |



[২]



শিমুলৰ সৌ ৰঙাপাহিত

তুমি আহি মাৰিলা হাঁহি |

হাঁহি নে বাঁহীৰ খল্‌খলনিত

উৰি গুচি গ’ল এজোলা তুলা,

দুপৰৰ এই বননিত

তুমি বাৰু কেলেই এনেকে শুলা ?



[৩]



ফাগুনে মায়া জানে

ৰাতি হ’লে শুকান ডালে ডালে

জোন জ্বলি উঠে |

হিয়া ভাঙি অমাতৰ মাত মাতে

কৰুন কেতেকীয়ে |



[৪]

ফাগুনে কিনো দিলে কিনো নিলে

মোৰ প্ৰেমৰ জোন

তোমাৰ ডিঙিত দেখোন

ৰাতি হ’লে গান শুনাৰ চলে জিল্‌মিলাই জ্বলে |





তেজৰ আখৰেৰে  



“ইমান অলপতে বিচলিত হ’লে

তোমাৰ বাৰু কেনেকৈ চলে ?”

শিলুৱা এন্ধাৰে মোক এই বুলি ক’লে |



কবি মই নাছিলো কোনোকালে

ব্যৰ্থতাৰ এন্ধাৰে মোক মাথোঁ

সত্যক সহজে ল’বলৈ শিকালে |



কবি মই নাছিলো কোনোকালে |





প্ৰেমৰ পিঞ্জৰ   



মই

এক আচৰিত

প্ৰেমৰ পিঞ্জৰত

বন্দী |



মোৰ

দুৱাৰত অদূৰত

তুমি !


যেন সোনালী শস্যভুমি |


মই প্ৰেমৰ পিঞ্জৰত বন্দী … …



মোৰ দেশ আৰু আনুষংগিক    



বন্দুকৰ অনল

অথবা, চকুপানীৰে সৰে

ৰোষৰ আঙুৰ থোকে-থোকে |



মোৰ হিম-শীতল

কলিজা কামুৰি ধৰে

আত্মীয়তাৰ কঠিন শোকে |



ৰোষৰ তেজাল

আঙুৰ সৰে থোকে-থোকে |



প্ৰস্তাৱনা     





মোৰ দুহাত লোহাৰ শিকলিৰে বন্ধা |

কেতিয়বা ভাবোঁ খুন কৰোঁ, নাইবা

নিজেই নিহত হওঁ সিঁহতৰ হাতত | মোৰ

তেজৰ শিখাত বাৰুদ-ভৰা স্বপ্নৰ যন্ত্ৰনা |



যেতিয়াই ভাবোঁ খুন কৰোঁ সিহঁতক

মোৰ তেজৰ সোঁতত বাজি উঠে অস্ত্ৰৰ

অনিবাৰ্য ঝন্‌ঝননি | সমস্ত শক্তিৰে

ছিঙি পেলাওঁ হাতৰ শিকলি | সমুখৰ

শোভাযাত্ৰাত যোগ দিওঁ অথবা

নিশব্দে তুলি লওঁ ছহিদৰ দেহা |



মোৰ তেজৰ শিখাত

বাৰুদ ভৰা স্বপ্নৰ যন্ত্ৰণা |





ঘৰ-জেউতি    



এটি ৰূপালী হাঁহ

হৃদয় হ্ৰদত

লুকাই আছেহি

বাৰটি মাহ |


য’ত

হেঙুলী বেলিয়ে

দিয়েহি আবেলি লাহ |


ৰূপালী এটি হাঁহ |




পুনশ্চ     



প্ৰতিদিনেই মোৰ একো- একোটা মৃত্যু

হাতৰ ৰেখাত দীৰ্ঘ পৰমায়ু |

এনেকৈয়ে মই আছোঁ | সপোনৰ পৰীৰ

ভৰিৰ খোজ শুনি মনে-মনে ভাবো :

জীৱন যিমান সুন্দৰ হ’ব পাৰে সুন্দৰ তাতোকৈয়ো |