Songs of Bishnu Prasad Rabha - (বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ গীত) - Part 7
৬১) বাউলী হিয়া মাথোঁ ইয়াত পৰি ৰ'ল
৬২) মদাৰ ফুল ৰাঙলী বোল
৬৩) উলাহে আনো আগবাঢ়ি হালি জালি
৬৪) অ' জুমে জুমে আহ কেঁচা সোণ
৬৫) এই ধৰণীৰ চিৰ মুকুতিৰ ৰণ নিৰ্ভয়ে দিম
৬৬) অ' আলহী
৬৭) চিত্ৰলেখা নাচোন নাচে
৬৮) বিদায় বেলিকা জুৰুলা হিয়া মোৰ
৬৯) কাৰ নো বীণ বাজে ওৰে দিন
৭০) ফুল কুঁৱৰীৰ ৰস চুমি লই
৭১) অলিয়া বলিয়া কৃষ্ণাই কলিয়া
৭২) ৰ'দালি অ ৰ'দ দে ৰ'দ দে
----------------------------------
বাউলী হিয়া মাথোঁ ইয়াত পৰি ৰ'ল ।
শুন্য হিয়া পাত্ৰ মোৰ প্ৰেম ৰসেৰে ভৰিল
জীৱন বীণৰ তাঁৰ জোকাৰি উঠিল
প্ৰাণে গালে শত শত বসন্তৰ গান
নয়নৰ দুটি পাহী
কৰিলেহি সৰগৰ সুখমৃত পান ।
----------------
মদাৰ ফুল
ৰাঙলী বোল
আদৰ তোৰ নাইহে
বৰ বঙলাত সেই ফুলে
বৰ আদৰ পাই ৰে ।
আমি খাটি খোৱা মানুহ
জাতত আমাক হীন বুলি কয়
ফুল বাবু হ'লে বৰ মান পাই
কামত হ'লে একোৱেই নাই ৰে ।
বৰ বৰ মানুহৰ বান্দৰামিয়ে
আমাৰ জোৰ নেপাই হে
আমাৰ বাহুৰ বল
মগজু বুদ্ধি
দুয়ো সমন্তৰাল ৰেখা ৰে ।
(১৯৫০-৫১, বকতা)
-----------------
উলাহে আনো
আগবাঢ়ি
হালি জালি
নাচি বাগি
আদৰি তোলোঁ
অমিয়া মাত ।
তোৰ পৰশে
মেলো পাহি
ফুল পাৰিজাত ।।
হাঁহিৰ বোলে
অমোল মোলে
সুৰভি বোলে
বুলাই ধুনীয়া
সৰগৰ
সোণামুৱা গাত ।।
--------------------
অ' জুমে জুমে আহ কেঁচা সোণ
আহ বনুৱাৰ দল ।
ন-পোহৰৰ জিলিকি সানি
যাওঁ আগুৱাই ব'ল ।।
যুগমীয়া সাচতীয়া
জা জাৱৰি মলি
চিকুণাই যাওঁ গা জোকাৰি
দেহাৰ পুৰণি ধুলি
নতুন সাজত
নতুন ভাবত
ন-ধৰাত উজ্জ্বলি
আগুৱাই যাওঁ লগৰীয়া
দেখুৱাওঁ গাৰ বল
মুকুতিৰ পথ পোহৰই যাওঁ
আগবাঢ়ো ব'ল ব'ল।।
শাৰী শাৰী পঁজা বাৰী
লাখে লাখে খাল
নিলগৰ পিতনিটোৰ
পিত খোৱা জঞ্জাল
আলান্ধু কলীয়া
ধুলাৰে বান্ধোন শাল ।
চাফ কৰি ঘাট, সাজি আলিবাট
দেখুৱাওঁ গাৰ বল
আহ অই সমনীয়া
ন-সমাজে গঁঢ়ো ব'ল ।।
------------------
এই ধৰণীৰ
চিৰ মুকুতিৰ
ৰণ নিৰ্ভয়ে দিম;
কৰি আমৰণ
জীৱনৰ পণ
আমি মিলি যুঁজ দিম ।।
ডৰ ভয় নকৰিবি
পাছ পিছ নপৰিবি
দোপে দোপে খোপে খোপে আগুৱাই
আগবাঢ়ো আহ ব'ল
একেলগে মিলি একেছিপে গই ভাঙো শতৰুৰ বল ।
কৰি আমৰণ
জীৱনৰ পণ
আমি মিলি যুঁজ দিম ।।
দুখৰ কলীয়া আকাশত
নতুন সুৰুযে দিয়ে দেখা
ৰাঙলী বেলিৰ পোহৰত
দেখো মুকুতিৰ পথ ৰেখা ।
সেই পটিয়েদি গ'লে আগুৱাই
দলিতৰ হ'ব জয় -
বিজয় নিচান দিম উৰুৱাই
পুৰণিৰ হ'ব ক্ষয়
কৰি আমৰণ
জীৱনৰ পণ
আমি মিলি যুঁজ দিম ।।
---------------------
অ' আলহী আ অ' আলহী আ
প্ৰভাত বীণৰ সোণালী তাঁৰ
জোকাৰি থ অ'আলহী আ ।
অ' তই নীল গগণৰ
উজ্জ্বল মেঘৰ
বগা ৰথত বহি
ৰশ্মি কনা কিৰণ সনা আলহী আ
মোহন বাঁহীৰ ঝঙ্কাৰ আৰু মোহন বাঁহীৰ সুৰ
আজি দক্ষিণ মলয় কৰক জুৰ
আজি পাতে পাতে ডালে ডালে
ৰ'ব মোহন সুৰ আলহী আ ।
-----------------------
চিত্ৰলেখা নাচোন নাচে
কুমৰৰ পাশে
নানা ধৰনে নটী নাচোন নাচে ।
ক্ষনে উঠে ক্ষণে বসে
তালে দিয়া মান হে ৰাম -
মধুমাসে মৌৰা যেন
ধৰিছে পেখম্ , হে ৰাম
শুন্যত নাচ নাচি
পৰম হৰিসে
বৰণ মধুৰ যেন অমৃত বৰিষে
কণ্ঠি লৰে হাত লৰে
ককালত জেঠি হে ৰাম
দশো আঙুলিত দোলে
সোণৰ আঙুঠি
চিত্ৰলেখা নাচে যে
হংসিনী উৰয়
সেহিনা ৰুপত চিত্ৰে
কুমৰ হৰয় ।
--------------------
বিদায় বেলিকা জুৰুলা হিয়া মোৰ
কি সতেনো গীত গাওঁ
চলচলীয়া চকুত কান্দোনৰ চাব
বিৰিঙি উঠে বেজাৰত
বেজাৰে নিৰলে চকু জুৰি মোৰ
চকুলোৰে সোঁত বোৱাই যায়
বিদায় .......।
-------------------
কাৰ নো বীণ বাজে ওৰে দিন
বাজে গুণ গুণ গুণ গুণ গুণ গুণ
কাৰ নো বীণ
বীণ বৰাগীৰ নূপুৰ বাজে
ৰুণ জুণ জুণ জুণ জুণ জুণ জুণ
কাৰ নো বীণ ....
তালে তালে হালে জালে
পাতৰ শাৰী জিলিক মাৰে
সুৰে সুৰে কুলিয়ে গায়
গুণ গুণ গুণ গুণ গুণ গুণ
কাৰ নো বীন .....
------------------
ফুল কুঁৱৰীৰ ৰস চুমি লই
পলাই ভোমোৰা
মুখ ঢাকি তাই কান্দে লুকাই
আপোন পাহৰা ।।
সেই ফুলকে বুটলি আনি
তিয়ালো চকুলো সানি
গাঁঠিলো ফুলৰ মালা
ৰসেৰে ভৰাই ।।
সেই ফুলৰেই মালধাৰি
ল'লো মোৰ ডিঙিতে আঁৰি
সেই স্মৃতিটি সুৱৰি মই
হ'লো বিভোৰা ।
------------------
অলিয়া বলিয়া কৃষ্ণাই কলিয়া
ভাল গকুলত ঘিলা খেলিছিলা
ঘিলা খেলি খেলি ক'তে ময়াপী
ইলা অ' কলিয়া
ভাল গকুলত ঘিলা খেলিছিলা
অলিয়া বলিয়া কৃষ্ণাই কলিয়া
ভাল গকুলত ঘিলা খেলিছিলা
তোমাক নেদেখি খিতি লেখি লেখি
গোপিনীসকলে নখৰে জেউতি পেলালে ক'লা
বিচাৰি কৰিলে তলা-কলা
তোমাক নেদেখি খিনি লেখি লেখি
গোপিনীসকলে নখৰে জেউতি পেলালে ক'লা
বিচাৰি বিচাৰি তলা-কলা
অলিয়া বলিয়া কৃষ্ণাই কলিয়া
ভাল গকুলত ঘিলা খেলিছিলা
অলিয়া বলিয়া কৃষ্ণাই কলিয়া
ভাল গকুলত ঘিলা খেলিছিলা
অ'কৰ শতৰুৰ লগতে কলিয়া
পাই মথুৰা লগৰী পালা
অঘা-বঘা হই অসুৰকে বধি
কংস মোমাইক মাৰি অ' কলিয়া
চিৰকাললৈ খিয়াতি থ'লা ।
অ'কৰ শতৰুৰ লগতে কলিয়া
পাই মথুৰা লগৰী পালা
অঘা-বঘা হই অসুৰকে বধি
কংস মোমাইক মাৰি অ' কলিয়া
চিৰকাললৈ খিয়াতি থ'লা ।
অলিয়া বলিয়া .....
-----------------------
ৰ'দালি অ ৰ'দ দে ৰ'দ দে
সোণৰ ৰেণু চতিয়াই দে
ৰ'দালি এ ৰ'দ দে ৰ'দ দে
সোণৰ ৰেনু চতিয়াই দে
নানা ফুলে তুলি আঁজলি আঁজলি
ভৰাই সপোনৰ থালকে
ৰ'দালি এ ৰ'দ দে ৰ'দ দে
সোণৰ ৰেনু চতিয়াই দে
আলি কাটি জালি দিম
বৰপীৰা পৰি দিম
তাতে বহি বহি ৰ'দ দে
নানা বৰনীয়া তোৰে বৰ চ'ৰাতে
বহি বহি ধৰনী সোণৰ কৰি দে
ৰ'দালি এ ৰ'দ দে ৰ'দ দে
সোণৰ ৰেনু চতিয়াই দে
ৰ'দালি এ ধুনীয়াকৈ সাতো ঘোঁৰাৰ
ৰথখনি মেলি দে
ৰ'দালি এ ধুনীয়াকৈ সাতো ঘোঁৰাৰ
ৰথখনি মেলি দে
সেই ৰথৰ পৰা
হাঁহি ফুলৰ পাহি আমাৰ
শিৰত পেলাই দে
সেই ৰথৰ পৰা
হাঁহি ফুলৰ পাহি আমাৰ
শিৰত পেলাই দে
ৰ'দালি এ ৰ'দ দে ৰ'দ দে
সোণৰ ৰেনু চতিয়াই দে
নানা ফুলে তুলি আঁজলি আঁজলি
ভৰাই সপোনৰ থালকে
ৰ'দালি এ ৰ'দ দে ৰ'দ দে
সোণৰ ৰেনু চতিয়াই দে
---------------------------
৬২) মদাৰ ফুল ৰাঙলী বোল
৬৩) উলাহে আনো আগবাঢ়ি হালি জালি
৬৪) অ' জুমে জুমে আহ কেঁচা সোণ
৬৫) এই ধৰণীৰ চিৰ মুকুতিৰ ৰণ নিৰ্ভয়ে দিম
৬৬) অ' আলহী
৬৭) চিত্ৰলেখা নাচোন নাচে
৬৮) বিদায় বেলিকা জুৰুলা হিয়া মোৰ
৬৯) কাৰ নো বীণ বাজে ওৰে দিন
৭০) ফুল কুঁৱৰীৰ ৰস চুমি লই
৭১) অলিয়া বলিয়া কৃষ্ণাই কলিয়া
৭২) ৰ'দালি অ ৰ'দ দে ৰ'দ দে
----------------------------------
বাউলী হিয়া মাথোঁ ইয়াত পৰি ৰ'ল ।
শুন্য হিয়া পাত্ৰ মোৰ প্ৰেম ৰসেৰে ভৰিল
জীৱন বীণৰ তাঁৰ জোকাৰি উঠিল
প্ৰাণে গালে শত শত বসন্তৰ গান
নয়নৰ দুটি পাহী
কৰিলেহি সৰগৰ সুখমৃত পান ।
----------------
মদাৰ ফুল
ৰাঙলী বোল
আদৰ তোৰ নাইহে
বৰ বঙলাত সেই ফুলে
বৰ আদৰ পাই ৰে ।
আমি খাটি খোৱা মানুহ
জাতত আমাক হীন বুলি কয়
ফুল বাবু হ'লে বৰ মান পাই
কামত হ'লে একোৱেই নাই ৰে ।
বৰ বৰ মানুহৰ বান্দৰামিয়ে
আমাৰ জোৰ নেপাই হে
আমাৰ বাহুৰ বল
মগজু বুদ্ধি
দুয়ো সমন্তৰাল ৰেখা ৰে ।
(১৯৫০-৫১, বকতা)
-----------------
উলাহে আনো
আগবাঢ়ি
হালি জালি
নাচি বাগি
আদৰি তোলোঁ
অমিয়া মাত ।
তোৰ পৰশে
মেলো পাহি
ফুল পাৰিজাত ।।
হাঁহিৰ বোলে
অমোল মোলে
সুৰভি বোলে
বুলাই ধুনীয়া
সৰগৰ
সোণামুৱা গাত ।।
--------------------
অ' জুমে জুমে আহ কেঁচা সোণ
আহ বনুৱাৰ দল ।
ন-পোহৰৰ জিলিকি সানি
যাওঁ আগুৱাই ব'ল ।।
যুগমীয়া সাচতীয়া
জা জাৱৰি মলি
চিকুণাই যাওঁ গা জোকাৰি
দেহাৰ পুৰণি ধুলি
নতুন সাজত
নতুন ভাবত
ন-ধৰাত উজ্জ্বলি
আগুৱাই যাওঁ লগৰীয়া
দেখুৱাওঁ গাৰ বল
মুকুতিৰ পথ পোহৰই যাওঁ
আগবাঢ়ো ব'ল ব'ল।।
শাৰী শাৰী পঁজা বাৰী
লাখে লাখে খাল
নিলগৰ পিতনিটোৰ
পিত খোৱা জঞ্জাল
আলান্ধু কলীয়া
ধুলাৰে বান্ধোন শাল ।
চাফ কৰি ঘাট, সাজি আলিবাট
দেখুৱাওঁ গাৰ বল
আহ অই সমনীয়া
ন-সমাজে গঁঢ়ো ব'ল ।।
------------------
এই ধৰণীৰ
চিৰ মুকুতিৰ
ৰণ নিৰ্ভয়ে দিম;
কৰি আমৰণ
জীৱনৰ পণ
আমি মিলি যুঁজ দিম ।।
ডৰ ভয় নকৰিবি
পাছ পিছ নপৰিবি
দোপে দোপে খোপে খোপে আগুৱাই
আগবাঢ়ো আহ ব'ল
একেলগে মিলি একেছিপে গই ভাঙো শতৰুৰ বল ।
কৰি আমৰণ
জীৱনৰ পণ
আমি মিলি যুঁজ দিম ।।
দুখৰ কলীয়া আকাশত
নতুন সুৰুযে দিয়ে দেখা
ৰাঙলী বেলিৰ পোহৰত
দেখো মুকুতিৰ পথ ৰেখা ।
সেই পটিয়েদি গ'লে আগুৱাই
দলিতৰ হ'ব জয় -
বিজয় নিচান দিম উৰুৱাই
পুৰণিৰ হ'ব ক্ষয়
কৰি আমৰণ
জীৱনৰ পণ
আমি মিলি যুঁজ দিম ।।
---------------------
অ' আলহী আ অ' আলহী আ
প্ৰভাত বীণৰ সোণালী তাঁৰ
জোকাৰি থ অ'আলহী আ ।
অ' তই নীল গগণৰ
উজ্জ্বল মেঘৰ
বগা ৰথত বহি
ৰশ্মি কনা কিৰণ সনা আলহী আ
মোহন বাঁহীৰ ঝঙ্কাৰ আৰু মোহন বাঁহীৰ সুৰ
আজি দক্ষিণ মলয় কৰক জুৰ
আজি পাতে পাতে ডালে ডালে
ৰ'ব মোহন সুৰ আলহী আ ।
-----------------------
চিত্ৰলেখা নাচোন নাচে
কুমৰৰ পাশে
নানা ধৰনে নটী নাচোন নাচে ।
ক্ষনে উঠে ক্ষণে বসে
তালে দিয়া মান হে ৰাম -
মধুমাসে মৌৰা যেন
ধৰিছে পেখম্ , হে ৰাম
শুন্যত নাচ নাচি
পৰম হৰিসে
বৰণ মধুৰ যেন অমৃত বৰিষে
কণ্ঠি লৰে হাত লৰে
ককালত জেঠি হে ৰাম
দশো আঙুলিত দোলে
সোণৰ আঙুঠি
চিত্ৰলেখা নাচে যে
হংসিনী উৰয়
সেহিনা ৰুপত চিত্ৰে
কুমৰ হৰয় ।
--------------------
বিদায় বেলিকা জুৰুলা হিয়া মোৰ
কি সতেনো গীত গাওঁ
চলচলীয়া চকুত কান্দোনৰ চাব
বিৰিঙি উঠে বেজাৰত
বেজাৰে নিৰলে চকু জুৰি মোৰ
চকুলোৰে সোঁত বোৱাই যায়
বিদায় .......।
-------------------
কাৰ নো বীণ বাজে ওৰে দিন
বাজে গুণ গুণ গুণ গুণ গুণ গুণ
কাৰ নো বীণ
বীণ বৰাগীৰ নূপুৰ বাজে
ৰুণ জুণ জুণ জুণ জুণ জুণ জুণ
কাৰ নো বীণ ....
তালে তালে হালে জালে
পাতৰ শাৰী জিলিক মাৰে
সুৰে সুৰে কুলিয়ে গায়
গুণ গুণ গুণ গুণ গুণ গুণ
কাৰ নো বীন .....
------------------
ফুল কুঁৱৰীৰ ৰস চুমি লই
পলাই ভোমোৰা
মুখ ঢাকি তাই কান্দে লুকাই
আপোন পাহৰা ।।
সেই ফুলকে বুটলি আনি
তিয়ালো চকুলো সানি
গাঁঠিলো ফুলৰ মালা
ৰসেৰে ভৰাই ।।
সেই ফুলৰেই মালধাৰি
ল'লো মোৰ ডিঙিতে আঁৰি
সেই স্মৃতিটি সুৱৰি মই
হ'লো বিভোৰা ।
------------------
অলিয়া বলিয়া কৃষ্ণাই কলিয়া
ভাল গকুলত ঘিলা খেলিছিলা
ঘিলা খেলি খেলি ক'তে ময়াপী
ইলা অ' কলিয়া
ভাল গকুলত ঘিলা খেলিছিলা
অলিয়া বলিয়া কৃষ্ণাই কলিয়া
ভাল গকুলত ঘিলা খেলিছিলা
তোমাক নেদেখি খিতি লেখি লেখি
গোপিনীসকলে নখৰে জেউতি পেলালে ক'লা
বিচাৰি কৰিলে তলা-কলা
তোমাক নেদেখি খিনি লেখি লেখি
গোপিনীসকলে নখৰে জেউতি পেলালে ক'লা
বিচাৰি বিচাৰি তলা-কলা
অলিয়া বলিয়া কৃষ্ণাই কলিয়া
ভাল গকুলত ঘিলা খেলিছিলা
অলিয়া বলিয়া কৃষ্ণাই কলিয়া
ভাল গকুলত ঘিলা খেলিছিলা
অ'কৰ শতৰুৰ লগতে কলিয়া
পাই মথুৰা লগৰী পালা
অঘা-বঘা হই অসুৰকে বধি
কংস মোমাইক মাৰি অ' কলিয়া
চিৰকাললৈ খিয়াতি থ'লা ।
অ'কৰ শতৰুৰ লগতে কলিয়া
পাই মথুৰা লগৰী পালা
অঘা-বঘা হই অসুৰকে বধি
কংস মোমাইক মাৰি অ' কলিয়া
চিৰকাললৈ খিয়াতি থ'লা ।
অলিয়া বলিয়া .....
-----------------------
ৰ'দালি অ ৰ'দ দে ৰ'দ দে
সোণৰ ৰেণু চতিয়াই দে
ৰ'দালি এ ৰ'দ দে ৰ'দ দে
সোণৰ ৰেনু চতিয়াই দে
নানা ফুলে তুলি আঁজলি আঁজলি
ভৰাই সপোনৰ থালকে
ৰ'দালি এ ৰ'দ দে ৰ'দ দে
সোণৰ ৰেনু চতিয়াই দে
আলি কাটি জালি দিম
বৰপীৰা পৰি দিম
তাতে বহি বহি ৰ'দ দে
নানা বৰনীয়া তোৰে বৰ চ'ৰাতে
বহি বহি ধৰনী সোণৰ কৰি দে
ৰ'দালি এ ৰ'দ দে ৰ'দ দে
সোণৰ ৰেনু চতিয়াই দে
ৰ'দালি এ ধুনীয়াকৈ সাতো ঘোঁৰাৰ
ৰথখনি মেলি দে
ৰ'দালি এ ধুনীয়াকৈ সাতো ঘোঁৰাৰ
ৰথখনি মেলি দে
সেই ৰথৰ পৰা
হাঁহি ফুলৰ পাহি আমাৰ
শিৰত পেলাই দে
সেই ৰথৰ পৰা
হাঁহি ফুলৰ পাহি আমাৰ
শিৰত পেলাই দে
ৰ'দালি এ ৰ'দ দে ৰ'দ দে
সোণৰ ৰেনু চতিয়াই দে
নানা ফুলে তুলি আঁজলি আঁজলি
ভৰাই সপোনৰ থালকে
ৰ'দালি এ ৰ'দ দে ৰ'দ দে
সোণৰ ৰেনু চতিয়াই দে
---------------------------
Songs of Bishnu Prasad Rabha - (বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ গীত) - Part 6
৫১) লুইতৰে পাৰে বালি চাপৰিৰে
৫২) মচ্জিদ মীনাৰ ভেদি
৫৩) আহ অ' ন জিলিকনি
৫৪) আই মোৰ ভাৰতী জননী
৫৫) কাৰখানাৰে চিটিৰ হুমুনিয়া
৫৬) আগুৱাই বল আগুৱাই বল
৫৭) দুখীয়া কলিজা নিঙাৰি ল'ব
৫৮) গৰীব হিয়াৰ অলেখ প্ৰদীপ জ্বালি
৫৯) তেজৰ বোলেৰে লিখি জাম ইতিহাস
৬০) নিমাতী কইনা অ' নিমাতী কইনা
----------------------------
লুইতৰে পাৰৰে বালি চাপৰিৰে
ঝাউ-বন পাতে গায়
মলয়াৰ সতে ইনাই বিনাই
"তৰুণ নাই ! তৰুণ নাই ।
চেনেহী আইৰ সোণামুৱা ডেকা
তৰুণ ফুকন নাই ।।"
নীলাচলৰ চৰণতলৰ
শ্মশান বুকুৰ ছাই
সেই ছাইতে আছে লুকাই
তৰুণ কলিজাই
গোটেই দেশৰ তৰুণ দলৰ
তাতেই পাবা প্ৰাণ
সেই পৰাণৰ পৰশ লগাই
হোৱা শক্তিমান ।
আগবাঢ়া ভাই আগবাঢ়া ভাই
আমি যাওঁ আগুৱাই
আই অসমীৰ মুখ উজ্বলাম
আমি সবে গোটখাই
কুল্ কুলকৈ আজিও বই
ভৰলু লুইতে গায় ।
কোনেনো কয় তৰুণ বীৰ নাই
আজিও আছে জিয়াই ।
"অসমী প্ৰাণৰ গুপুত হিয়াত
তৰুণে অছে লুকাই ।।"
------------------------
মচ্জিদ মীনাৰ ভেদি
বয় ভকতিৰ নদী -
পুৱা ঊষা ফজৰ আজান্ ।
হিয়া মচ্জিদ ভৰি
প্ৰাণ জিউক সুঁৱৰি
তুলি সকৰুণ সুধা গান ; -
"হায় ! মমতাজ-জান্ -
হায় ্ মমতাজ-জান ্ -
কান্দে বাদচাহ চাহজাহান ।....
সেই কৰুণ বিননি শুনি
তোলে কঁপনি ধূলিৰ ধৰণী
হা হুমুনিয়াহৰ অগনি
উগাৰি জাগে শিল পাষাণ ।
সাৱটি লয় চাহজাহান্ ।...
আকোঁৱালি লৈ সেই পাষাণ ।
কান্দি কোমল প্ৰেমিক প্ৰাণ
গায়, - মমতাজ্ মোৰ পৰাণ
মমতাজ্ মোৰেই জান্ ।।
শুনি প্ৰেমিকৰ প্ৰেমৰ গান
সুকবিয়ে দিয়া অশ্ৰুৰ দান
গলি যায় কঠিন পাষাণ
পমি জাগে শিল পাষাণ
স্মৃতিভৰা তাজমহল নিচান
অশ্ৰু সৰে কবিৰ মহান
প্ৰেমৰ উজ্জ্বল চাহজাহান জান্ ।।
------------------------
আহ অ' ন জিলিকনি !!
জিলিকনি !!
আহ অ'ন জিলিকনি -
পোহৰাই তোলা এ ধৰণী ...
নুমোৱা (শাত) কৰা দুখৰে অগনি ।
নহলে যে হ'ব ছাই
- হায় ! হায় !! হায় !!!
পৃথিৱী শুৱনী
চিৰ নৱ জিলিকনি !
উৰুৱাই মৰু মৰতলৈ
শান্তিৰ কপোত কপোতী
দিয়া মেলি ডেউকাৰ ছাঁত
শান্তি
মুক্তি
প্ৰগতিৰ জিলিকনি -
অ' ন জিলিকনি !!
------------------------
আই মোৰ ভাৰতী জননী,
লখিমী দুখুনী ; -
ভাৰতবাসীৰ হৃদয়ৰ বাণী
মোৰ পৰাণৰ
মোৰ জীৱনৰ
চেনেহী গোসানী ! ...
সোণামুৱা সঁফুৰা মুখৰে কোলাত তোৰ,
উমলি পাওঁ সৰগৰ অমিয়া যেন মোৰ,
তেও কিয় নপৰে শত শত দুখৰ ওৰ ....
হেজাৰ দুখৰ ওৰ ?
পৰাণৰ আই
জীৱণৰ আই,
কিয়নো বন্দিনী ? ....
নিচলা আই অ' দেৱী স্বৰূপিনী
চেনেহ চিকুণী দেৱী, অসমী জননী
লখিমী দুখুনী মোৰ চেনেহী গোসানী
বিশাচে নি শুহি
ৰকত্ পিয়েহি, -
হিয়া তোৰ যায় জহি
ওৰে নিশা দিন ; -
সউ ধনৰে খকুৱা
জননীৰে তেজপিয়া
ৰকতৰে ৰঙচুৱা -
কৰে তোক অই ক্ষীণ । ...
পাবিনো মুকতি অসমী । কাহানি ?
--------------------
কাৰখানাৰে চিটিৰ হুমুনিয়া; -
কলৰ ঘৰ্ঘৰণি বুকু কঁপোৱা ;-
শুনি শুনি কাঁহৰ মাত কঠুৱা ; -
- কান্দো দুখীয়া বনুৱা ।
শুদা মজীয়াত অকলশৰীয়া
বিনায় কোলাত হিয়া লগৰীয়া,
পুৱাই লঘোণ, ভাত নাইকিয়া; -
- কান্দে দুখীয়া বনুৱা ।...
অসহ জীৱন উটি ভাহি যোৱা
ভগা ছিগা মানৱী আমঠু হিয়া
শ্ৰম কৰিও খাবলৈ নোহোৱা
আলই বিলই হোৱা হজুৱা,
- কান্দে দুখীয়া বনুৱা । ....
-----------------------
আগুৱাই বল আগুৱাই বল
আগুৱাই বল সমনীয়া !
হালোৱাৰ দল হজুৱাৰ দল
বনুৱাৰ দল অ'ৰণুৱা ! ....
অহৰহ জ্বলে হৃদয়ৰ দুখৰে অগনি
পুৰে দুখীৰ পেটত লঘোণত ভোকৰ পোৰণি
ছিগি ভাগি শত যুগৰ শিকলি ৰান্ধনি
ৰণ দুন্ধুভি বজাই যা যা আগুৱাই আগুৱা ।
------------------------
দুখীয়া কলিজা নিঙাৰি ল'ব,
টুপি টুপি তেজ শুঁহি শুঁহি পিব, -
ৰুকি ৰুকি মঙহ চোবাই খাব, -
কুৰুকি হাৰ কেইডালো চোবাব, -
হুচিয়াৰ ! হুচিয়াৰ !!
ধনী মহাজন !! জমিদাৰ !!
- হুচিয়াৰ ! হুচিয়াৰ !!
বিপ্লৱ পথেৰে যাত্ৰী আমি
সৰ্বৰাহেৰে মুক্তিকামী
চূৰ্ণ কৰিম আমি সংগ্ৰামী
দৰ্প ধনীৰ, - পণ আমাৰ !
- হুচিয়াৰ ! ..... হুচিয়াৰ !!
ধনী ! মহাজন !! জমিদাৰ !!!
- হুচিয়াৰ ! হুচিয়াৰ !!
শেষ যুদ্ধৰ আমি ৰণুৱা -
পৃথিৱীৰ হালোৱা বনুৱা
হ'ম বিজয়ী আমি দুখীয়া !....
ক'ত ৰবি ধনী এইবাৰ ?
- হুচিয়াৰ ! - হুচিয়াৰ !!
ধনী ! মহাজন !! জমিদাৰ !!!
- হুচিয়াৰ ! হুচিয়াৰ !!
----------------------
গৰীৱ হিয়াৰ অলেখ প্ৰদিপ জ্বালি
কৌটি দুখীয়াৰ তপত ৰুধিৰ ঢালি
পাতে ধনীয়ে দীপালি !
বাহু ব্যাথিতৰ হিয়াই হিয়াই
প্ৰলয় নাচন শিখাই শিখাই
তুলি দাৱানল দুখ উজ্জ্বলাই
উঠে বিপ্লব্ জ্বলি ; -
পাতে ধনীয়ে দীপালি !!
পীড়িতৰ জ্বালা জ্বলে অবিৰল
দহে চিৰকাল ব্যাথাৰে অনল
সেই অগনিত হই জল্ মল্
উঠে দালান উজলি ।
কৰি মষিমূৰ হৃদয়ৰ তাপ
আঁতৰাই শত শত অভিশাপ -
ছাই কৰে পৃথিৱীৰ মহাপাপ -
চিতাত ধনীকে তুলি
জাগে বিশ্ব মৰিশালি ।।....
---------------------
তেজৰ বোলেৰে লিখি জাম ইতিহাস ।
মছি যাম দীন সমাজৰ হীন পৰিহাস ।।
কত ছহীদৰ দুখৰ জীৱনী লিখা -
কত ব্যাথিতৰ বেদনাৰে ছবি অঁকা
পৃথিৱীৰ চিৰ মুকুতিৰ পথ ৰেখা -
ৰচি যাম বহু শোষিতৰ হা-হুতাশ ।।
ধৰণী কোলাত ৰঙা পোৱালৰে গুঁথি
কলিজা নিঙাৰি তেজৰ টুপিৰে মথি
- গঢ়ি যাম চিৰ সুখৰ সৰগ তুলি
জেউতিৰ নৱ জিলিকনি দিম মেলি ।।
গাম পীড়িতৰ চিৰ বিজয়ৰ গান
ফিৰাই আনিম দলিতৰ সন্মান
মৰা জগতৰ হৃদয়ত ঢালি প্ৰাণ
আনিম ধৰাত চিৰ শান্তিৰ আভাস ।।
(ওপৰৰ 'গঢ়ি যাম..... ' ৰ পৰা 'শান্তিৰ আভাস'ৰ ঠাইত ৰাভাৰ হাতে লিখা মূলত আছে -)
গঢ়ি যাম নৱ-জীৱনৰ নৱ-ৰবি
নৱ সমাজৰ নবীন সেউজী কবি ।
গাই যাম নৱ পৃথিৱীৰ জয়গান
ফিৰাই আনিম দলিতৰ সন্মান ।
নৱ মানৱত ছটিয়াম নৱ-প্ৰাণ
আনিম ধৰাত চিৰ শান্তিৰ আভাস ।।
(বৰ্হমপুৰ জেলত লিখা )
------------------------
নিমাতী কইনা অ' নিমাতী কইনা
চকুত তোমাৰ হাঁহি
ওঁঠত মাথোন বাণী বিহীনা
তুমি বানী বিহীনা ;
ফাগুন সমীৰে কেশ উৰুৱালে
চকুত জিলিক চৰে,
মন তোমাৰ উৰে ক'ৰবালে;
নিমুটেঙাৰ ফুলৰ বাচে
পৰাণ ওপচালে
চকু তোমাৰ সুদূৰ ধিয়াই নাচে
সুদূৰ ধিয়াই নাচে;
শাওণত যেবে মেঘে গুৰু গুৰু কৰে
আবেগে হিয়া উঠলে,
নীৰৱ ভাষা চকুৰে নিজৰি পৰে;
তোমাৰ চকুৰ নীৰৱ ভাষা
বেথাৰে উৱলি পৰা
তাতেই গঁথা মোৰ শত আশা
মোৰ শত আশা ।
(৭/৪/১৯৪৫, যোৰহাট)
Songs of Bishnu Prasad Rabha - Part 5
৫২) মচ্জিদ মীনাৰ ভেদি
৫৩) আহ অ' ন জিলিকনি
৫৪) আই মোৰ ভাৰতী জননী
৫৫) কাৰখানাৰে চিটিৰ হুমুনিয়া
৫৬) আগুৱাই বল আগুৱাই বল
৫৭) দুখীয়া কলিজা নিঙাৰি ল'ব
৫৮) গৰীব হিয়াৰ অলেখ প্ৰদীপ জ্বালি
৫৯) তেজৰ বোলেৰে লিখি জাম ইতিহাস
৬০) নিমাতী কইনা অ' নিমাতী কইনা
----------------------------
লুইতৰে পাৰৰে বালি চাপৰিৰে
ঝাউ-বন পাতে গায়
মলয়াৰ সতে ইনাই বিনাই
"তৰুণ নাই ! তৰুণ নাই ।
চেনেহী আইৰ সোণামুৱা ডেকা
তৰুণ ফুকন নাই ।।"
নীলাচলৰ চৰণতলৰ
শ্মশান বুকুৰ ছাই
সেই ছাইতে আছে লুকাই
তৰুণ কলিজাই
গোটেই দেশৰ তৰুণ দলৰ
তাতেই পাবা প্ৰাণ
সেই পৰাণৰ পৰশ লগাই
হোৱা শক্তিমান ।
আগবাঢ়া ভাই আগবাঢ়া ভাই
আমি যাওঁ আগুৱাই
আই অসমীৰ মুখ উজ্বলাম
আমি সবে গোটখাই
কুল্ কুলকৈ আজিও বই
ভৰলু লুইতে গায় ।
কোনেনো কয় তৰুণ বীৰ নাই
আজিও আছে জিয়াই ।
"অসমী প্ৰাণৰ গুপুত হিয়াত
তৰুণে অছে লুকাই ।।"
------------------------
মচ্জিদ মীনাৰ ভেদি
বয় ভকতিৰ নদী -
পুৱা ঊষা ফজৰ আজান্ ।
হিয়া মচ্জিদ ভৰি
প্ৰাণ জিউক সুঁৱৰি
তুলি সকৰুণ সুধা গান ; -
"হায় ! মমতাজ-জান্ -
হায় ্ মমতাজ-জান ্ -
কান্দে বাদচাহ চাহজাহান ।....
সেই কৰুণ বিননি শুনি
তোলে কঁপনি ধূলিৰ ধৰণী
হা হুমুনিয়াহৰ অগনি
উগাৰি জাগে শিল পাষাণ ।
সাৱটি লয় চাহজাহান্ ।...
আকোঁৱালি লৈ সেই পাষাণ ।
কান্দি কোমল প্ৰেমিক প্ৰাণ
গায়, - মমতাজ্ মোৰ পৰাণ
মমতাজ্ মোৰেই জান্ ।।
শুনি প্ৰেমিকৰ প্ৰেমৰ গান
সুকবিয়ে দিয়া অশ্ৰুৰ দান
গলি যায় কঠিন পাষাণ
পমি জাগে শিল পাষাণ
স্মৃতিভৰা তাজমহল নিচান
অশ্ৰু সৰে কবিৰ মহান
প্ৰেমৰ উজ্জ্বল চাহজাহান জান্ ।।
------------------------
আহ অ' ন জিলিকনি !!
জিলিকনি !!
আহ অ'ন জিলিকনি -
পোহৰাই তোলা এ ধৰণী ...
নুমোৱা (শাত) কৰা দুখৰে অগনি ।
নহলে যে হ'ব ছাই
- হায় ! হায় !! হায় !!!
পৃথিৱী শুৱনী
চিৰ নৱ জিলিকনি !
উৰুৱাই মৰু মৰতলৈ
শান্তিৰ কপোত কপোতী
দিয়া মেলি ডেউকাৰ ছাঁত
শান্তি
মুক্তি
প্ৰগতিৰ জিলিকনি -
অ' ন জিলিকনি !!
------------------------
আই মোৰ ভাৰতী জননী,
লখিমী দুখুনী ; -
ভাৰতবাসীৰ হৃদয়ৰ বাণী
মোৰ পৰাণৰ
মোৰ জীৱনৰ
চেনেহী গোসানী ! ...
সোণামুৱা সঁফুৰা মুখৰে কোলাত তোৰ,
উমলি পাওঁ সৰগৰ অমিয়া যেন মোৰ,
তেও কিয় নপৰে শত শত দুখৰ ওৰ ....
হেজাৰ দুখৰ ওৰ ?
পৰাণৰ আই
জীৱণৰ আই,
কিয়নো বন্দিনী ? ....
নিচলা আই অ' দেৱী স্বৰূপিনী
চেনেহ চিকুণী দেৱী, অসমী জননী
লখিমী দুখুনী মোৰ চেনেহী গোসানী
বিশাচে নি শুহি
ৰকত্ পিয়েহি, -
হিয়া তোৰ যায় জহি
ওৰে নিশা দিন ; -
সউ ধনৰে খকুৱা
জননীৰে তেজপিয়া
ৰকতৰে ৰঙচুৱা -
কৰে তোক অই ক্ষীণ । ...
পাবিনো মুকতি অসমী । কাহানি ?
--------------------
কাৰখানাৰে চিটিৰ হুমুনিয়া; -
কলৰ ঘৰ্ঘৰণি বুকু কঁপোৱা ;-
শুনি শুনি কাঁহৰ মাত কঠুৱা ; -
- কান্দো দুখীয়া বনুৱা ।
শুদা মজীয়াত অকলশৰীয়া
বিনায় কোলাত হিয়া লগৰীয়া,
পুৱাই লঘোণ, ভাত নাইকিয়া; -
- কান্দে দুখীয়া বনুৱা ।...
অসহ জীৱন উটি ভাহি যোৱা
ভগা ছিগা মানৱী আমঠু হিয়া
শ্ৰম কৰিও খাবলৈ নোহোৱা
আলই বিলই হোৱা হজুৱা,
- কান্দে দুখীয়া বনুৱা । ....
-----------------------
আগুৱাই বল আগুৱাই বল
আগুৱাই বল সমনীয়া !
হালোৱাৰ দল হজুৱাৰ দল
বনুৱাৰ দল অ'ৰণুৱা ! ....
অহৰহ জ্বলে হৃদয়ৰ দুখৰে অগনি
পুৰে দুখীৰ পেটত লঘোণত ভোকৰ পোৰণি
ছিগি ভাগি শত যুগৰ শিকলি ৰান্ধনি
ৰণ দুন্ধুভি বজাই যা যা আগুৱাই আগুৱা ।
------------------------
দুখীয়া কলিজা নিঙাৰি ল'ব,
টুপি টুপি তেজ শুঁহি শুঁহি পিব, -
ৰুকি ৰুকি মঙহ চোবাই খাব, -
কুৰুকি হাৰ কেইডালো চোবাব, -
হুচিয়াৰ ! হুচিয়াৰ !!
ধনী মহাজন !! জমিদাৰ !!
- হুচিয়াৰ ! হুচিয়াৰ !!
বিপ্লৱ পথেৰে যাত্ৰী আমি
সৰ্বৰাহেৰে মুক্তিকামী
চূৰ্ণ কৰিম আমি সংগ্ৰামী
দৰ্প ধনীৰ, - পণ আমাৰ !
- হুচিয়াৰ ! ..... হুচিয়াৰ !!
ধনী ! মহাজন !! জমিদাৰ !!!
- হুচিয়াৰ ! হুচিয়াৰ !!
শেষ যুদ্ধৰ আমি ৰণুৱা -
পৃথিৱীৰ হালোৱা বনুৱা
হ'ম বিজয়ী আমি দুখীয়া !....
ক'ত ৰবি ধনী এইবাৰ ?
- হুচিয়াৰ ! - হুচিয়াৰ !!
ধনী ! মহাজন !! জমিদাৰ !!!
- হুচিয়াৰ ! হুচিয়াৰ !!
----------------------
গৰীৱ হিয়াৰ অলেখ প্ৰদিপ জ্বালি
কৌটি দুখীয়াৰ তপত ৰুধিৰ ঢালি
পাতে ধনীয়ে দীপালি !
বাহু ব্যাথিতৰ হিয়াই হিয়াই
প্ৰলয় নাচন শিখাই শিখাই
তুলি দাৱানল দুখ উজ্জ্বলাই
উঠে বিপ্লব্ জ্বলি ; -
পাতে ধনীয়ে দীপালি !!
পীড়িতৰ জ্বালা জ্বলে অবিৰল
দহে চিৰকাল ব্যাথাৰে অনল
সেই অগনিত হই জল্ মল্
উঠে দালান উজলি ।
কৰি মষিমূৰ হৃদয়ৰ তাপ
আঁতৰাই শত শত অভিশাপ -
ছাই কৰে পৃথিৱীৰ মহাপাপ -
চিতাত ধনীকে তুলি
জাগে বিশ্ব মৰিশালি ।।....
---------------------
তেজৰ বোলেৰে লিখি জাম ইতিহাস ।
মছি যাম দীন সমাজৰ হীন পৰিহাস ।।
কত ছহীদৰ দুখৰ জীৱনী লিখা -
কত ব্যাথিতৰ বেদনাৰে ছবি অঁকা
পৃথিৱীৰ চিৰ মুকুতিৰ পথ ৰেখা -
ৰচি যাম বহু শোষিতৰ হা-হুতাশ ।।
ধৰণী কোলাত ৰঙা পোৱালৰে গুঁথি
কলিজা নিঙাৰি তেজৰ টুপিৰে মথি
- গঢ়ি যাম চিৰ সুখৰ সৰগ তুলি
জেউতিৰ নৱ জিলিকনি দিম মেলি ।।
গাম পীড়িতৰ চিৰ বিজয়ৰ গান
ফিৰাই আনিম দলিতৰ সন্মান
মৰা জগতৰ হৃদয়ত ঢালি প্ৰাণ
আনিম ধৰাত চিৰ শান্তিৰ আভাস ।।
(ওপৰৰ 'গঢ়ি যাম..... ' ৰ পৰা 'শান্তিৰ আভাস'ৰ ঠাইত ৰাভাৰ হাতে লিখা মূলত আছে -)
গঢ়ি যাম নৱ-জীৱনৰ নৱ-ৰবি
নৱ সমাজৰ নবীন সেউজী কবি ।
গাই যাম নৱ পৃথিৱীৰ জয়গান
ফিৰাই আনিম দলিতৰ সন্মান ।
নৱ মানৱত ছটিয়াম নৱ-প্ৰাণ
আনিম ধৰাত চিৰ শান্তিৰ আভাস ।।
(বৰ্হমপুৰ জেলত লিখা )
------------------------
নিমাতী কইনা অ' নিমাতী কইনা
চকুত তোমাৰ হাঁহি
ওঁঠত মাথোন বাণী বিহীনা
তুমি বানী বিহীনা ;
ফাগুন সমীৰে কেশ উৰুৱালে
চকুত জিলিক চৰে,
মন তোমাৰ উৰে ক'ৰবালে;
নিমুটেঙাৰ ফুলৰ বাচে
পৰাণ ওপচালে
চকু তোমাৰ সুদূৰ ধিয়াই নাচে
সুদূৰ ধিয়াই নাচে;
শাওণত যেবে মেঘে গুৰু গুৰু কৰে
আবেগে হিয়া উঠলে,
নীৰৱ ভাষা চকুৰে নিজৰি পৰে;
তোমাৰ চকুৰ নীৰৱ ভাষা
বেথাৰে উৱলি পৰা
তাতেই গঁথা মোৰ শত আশা
মোৰ শত আশা ।
(৭/৪/১৯৪৫, যোৰহাট)
Songs of Bishnu Prasad Rabha - Part 5
Songs of Bishnu Prasad Rabha - (বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ গীত) - Part 5
৪১) জ্বালিলা তুমিয়েই মোৰ প্ৰণয় চাকি
৪২) উৰে উৰে উৰে
৪৩) বলিয়া মেঘৰ আঁৰে আঁৰে
৪৪) মেঘ মল্লাৰ ! মেঘ মল্লাৰ !
৪৫) পখিলাৰে শাৰী উৰে
৪৬) দুৱাৰ বন্ধ ৰ'ল মোৰ জীৱনত
৪৭) কিমান ৰচিলো ছবি
৪৮) দে অ' দে ভৰি
৪৯) নিশা চন্দ্ৰাৱলী
৫০) নিখিলৰ অসীম কোলাত
------------------------------
জ্বালিলা তুমিয়েই মোৰ প্ৰণয় চাকি
প্ৰেমৰ শলিতা ডালি হিয়াত ৰাখি
জীৱনৰ দৌল উজ্জ্বলাই ।
ৰঙা জুইকুৰা লই প্ৰদীপ শিখাৰ
উথিব উজ্জ্বলি হিয়া বহু দুখীয়াৰ
মুকুতিৰ পথ পোহৰাই ।।
জীৱনৰ ছন্দ গতি প্ৰগতিৰ
তোলে স্পন্দন বক্ষত ধৰণীৰ
পৃথিৱীৰ জনতাৰ হৃদয় কঁপাই
বিপ্লৱী বৈশ্বনৰে জাগি ধাৰ ।।
মাতে সউ বিপ্লৱী জনতাৰ দল
চিঙিম ভাঙিম প্ৰিয়ে ! প্ৰণয়ৰ ডোল
তুলি শোষিতৰ মহা বিজয়ৰ ৰোল
বিপ্লৱী সাজে যাম আগুৱাই ।।
-----------------------------
উৰে উৰে উৰে
শান্তিৰ কপৌ
তুলি ৰূপৰ ঢৌ
জাকি মাৰি উৰে
ৰং মনে উলাহেৰে ।
পাখিৰে ৰূপালি
মুকুতি বা মেলি
দিয়ে জুৰ মলয়াৰে ।।
হিয়াৰে জালাৰে
অগনিৰ দাহ নুমুৱাই
শোণৰ ধানৰে
শিহ ঠোটত লৈ যায় ।
মুকুতি বলিয়া
ভুকীয়া দুখীয়া
শান্তিৰ আশাৰে চাই
মুকুতিৰ মহুৰা ফুৰায় ।
জাকে জাকে জাকি মাৰি উৰে কপৌ চৰাই ।
যমুনাৰে পাৰে পাঞ্চ শিলাত এহাল জিৰায় ।।
তাকে দেখি খিয়লা ছকুৱা
তেজপিয়া ৰণৰ খকুৱা
ডাৱৰৰ ডাৰে ডাৰে
আঁৰে আঁৰে
ডেউদি ডেউদি পুলকি পলায় ।
উলাহৰ সুহুৰি তুলি
অমিয়া কুৰুলি
কুৰুলিয়ায় ৰঙেৰে,
শান্তিৰ কপৌ
তুলি ৰূপৰ ঢৌ
জাকি মাৰি উৰে -
ৰংমনে উলাহেৰে ।।
---------------------------
বলিয়া মেঘৰ আঁৰে আঁৰে
ৰঙা ডাৱৰৰ ডাৰে ডাৰে
জিলিকি জিলিকি সউ
তুলি তিৰ বিৰ ঢউ
আশাৰ বিজুলীয়ে জিলিক মাৰে ।
ধুমুহাৰ আগে আগে
জাকি দি জাকে জাকে
শান্তিৰ কপৌজাক উলাহে উৰে
বাসন্তী ৰাণীৰ উছৱ মেলাত
উত্তৰোল কুবেৰৰ দল ।
নগৰ বুকুত শ শ বনুৱাই
তোলে জীৱনৰ দাবী ৰোল
আগুৱাল তেজপিয়া পিশাচৰ দল
হজুৱাৰ ৰকতৰ ৰঙা বান ৰল
সেই ৰঙে ৰহনোৱা তেজাল নিচান
জগতৰ মুকুতি কামীৰ মহাপ্ৰাণ
কলিজাৰ লাল পতাকা লৈ আগুৱান
বিপ্লৱী দলে আজি আগবাঢ়ে ।।
------------------------------
মেঘ মল্লাৰ ! মেঘ মল্লাৰ !
প্ৰিয়তমা সুন্দৰী বিজুলী প্ৰিয়াৰ
ভাঙি আনা ডাৱৰৰ কাৰেঙ দুৱাৰ
গুৰ গুৰ কই কৰি চুৰমাৰ মেঘমল্লাৰ
গম্ভীৰ সুৰৰ তৰঙ্গ মেলি
ভীষণ গৰজন গাজন তুলি
নহুৰ গুৰ গুৰ গুৰ
হিলদোলে দুলি
মালিকা বিজুলী আউলী জাউলী
বান্ধা বান্ধা ৰাগ-বন্ধনেৰে
কৰি হুঙ্কাৰ ।
মেঘমল্লাৰ ! মেঘমল্লাৰ !
প্ৰিয়তম সুন্দৰী বিজুলী প্ৰিয়াৰ
হেঁপাহৰ চেনেহৰ মানিক হিয়াৰ
বৰষুণ প্ৰেম ধুমুহাৰ
মেঘমল্লাৰ ! মেঘমল্লাৰ !!
---------------------------
পখিলাৰে শাৰী উৰে
অ'সখী দেখিলো দেখিলো ৰে ।
চৌভিতি মুকুতা সৰি সৰি পৰি
ভূৱন ধুনীয়া কৰে
আজি কি সুৱাসী চৰে
দেখিলো দেখিলো দেখিলো ৰে ।।
ফাগুণৰ দোলাখন ফুলেৰে সজোৱা অ'
তাতে কোকিলৰে ৰাৱ ।
সখি মলয় পৱনৰ ৰাৱ ।
উটি যা মলয়া
উটি যা উটি যা অ'
ফাগুণৰ ধূলনিৰ দোলনি চাওঁ ।।
-----------------------------
দুৱাৰ বন্ধ ৰ'ল মোৰ জীৱনত ।
কাহানি আহিবা প্ৰিয়ে এই পৰণত
তুমি মোৰ হিয়া-ৰাণী হৃদ আসনত
পোহৰাই আহিবানে হিয়াৰ মাজত ।।
যদিও তোমাৰ ছবি মানস পটত
নিতউ উজলে মোৰ মন দেউলত
তোমৰ মুৰতি সদা আছে ধিয়ানত
পূজো দিনে ৰাতি যাক হিয়া চোতালত ।।
------------------------------
কিমান ৰচিলো ছবি
নেপালো হিয়াৰ ৰবি
নিতে মাথোঁ দেখো সপোন
তোমাৰ মধুৰ মু'খন ।।
তুমি মোৰ মন দেউল
য'ত উঠে প্ৰেমৰ ৰোল ।
নিতে হয় আৰতি গান ।
তোমাৰ নামেৰে ৰতন ।
নিজৰাই কল্ কল্ কই
হৃদয়ৰ শিল ভেদি বয়
কোনেনো অজান দেশলই
বিৰহৰ ভিন পুৰী লই ?
সুদূৰ দূৰণিৰ ঠাই
য'লৈকে মন ছুটি যায়
স্মৃতিৰ সঁফুৰা তাতে পাই
আনে মধুৰ সোঁৱৰণ ।
---------------------------
দে অ' দে ভৰি
কল কল্ডিলীয়া মোৰে কবৰী
কপৌ ফুলেৰে সাজি
আজি- আজি
কেচীয়াকৈ চুলি পৰে
কপালত লৰে চৰে
বৰকৈ আমনি কৰে
যাউতি যুগীয়া ময়ে শুৱনীয়া
অসমী আইৰে জী ।
দে ঐ ফুলেৰে সাজি ।
আজি অ'
আই নাম গোৱা
বহি তাঁত বোৱা
ৰূপে চকু ৰোৱা
টাকুৰী ঘুৰোৱা
ময়ে ঐ শিপিনী সাজি ।
দে ঐ ফুলৰে সাজি ।।
----------------------
নিশা চন্দ্ৰাৱলী
তৰাৰ দিপালী
জ্বলে মধু নিশা
প্ৰেম দীপ জালি ।
ৰাগিনী অমিয়া
মন হৰি নিয়া
পৱন মলয়া বাই
মনৰ হৰিষে
নিতে নৱৰসে
তোমাৰ মহিমা গায়
অমৃত সঁফুৰা মেলি
ভকতিৰ গীতাঞ্জলি
পুৱতি নিশাৰ
হেঙুলী ঊষাৰ
চেনেহৰ ৰঙা বেলি
তোমাৰ ৰহন বিমল কিৰণ
দিয়ে ধৰনীত ঢালি ।
সেই জিলিকণি
শৰীৰত সানি
উলাহে চাপৰি বাই
নাচিম হৰিষে
কৰি নাম ৰসে
তোমাৰ মহিমা গাই
অমৃত সফুঁৰা মেলি
ভকতিৰ গীতঞ্জলি ।
------------------
নিখিলৰ অসীম কোলাত
যদি হয় এই দেহা পাত
শ্মশানৰ নাশন চিতাত
মহাকাল কৰাল কৃপাত ।
পৰিবনে মনত এবাৰ
আছিলা এদিন প্ৰিয়া যাৰ
পুজিছিলা যাক অনিবাৰ
যাচিছিলা প্ৰেম উপচাৰ
হৃদয়ৰ নিভৃত কোলাত
যদিও সি মৰণ কোলাত ।
আহিবানে মোৰ হিয়া ফুল
জীৱন কৰি আমোল-মোল
তুলিবানে বিৰহৰ ৰোল
বেদনাৰ হায় কলৰোল
জ্বালি দীপ প্ৰণয় উজ্জ্বল
প্ৰেমৰ শিখাৰে নিৰমল
ভৰি দুই কোমল - কমল
নয়নত লোৰে ছল্ - ছল্
মোৰ মইদামৰ কোলাত ।।
দুৱৰিৰ টোপাল নিয়ৰ
সূৰুযৰ পৰিলে পোহৰ
ইন্দ্ৰধনুসম মনোহৰ
গঢ়িব লক্ষ সৌধ জীৱনৰ ।।
মুকুতাৰ মুকুৰ স্মৃতিৰ
বিৰিঙাব হৃদয় মণিৰ
অতীতৰ প্ৰেম ধেমালিৰ
আজি হায় ! স্তুপ সমাধিৰ
প্ৰেম-দীপ্ত সীমা হীনতাত,
যদিও সি মৰন কোলাত ।।
--------------------------------
৪২) উৰে উৰে উৰে
৪৩) বলিয়া মেঘৰ আঁৰে আঁৰে
৪৪) মেঘ মল্লাৰ ! মেঘ মল্লাৰ !
৪৫) পখিলাৰে শাৰী উৰে
৪৬) দুৱাৰ বন্ধ ৰ'ল মোৰ জীৱনত
৪৭) কিমান ৰচিলো ছবি
৪৮) দে অ' দে ভৰি
৪৯) নিশা চন্দ্ৰাৱলী
৫০) নিখিলৰ অসীম কোলাত
------------------------------
জ্বালিলা তুমিয়েই মোৰ প্ৰণয় চাকি
প্ৰেমৰ শলিতা ডালি হিয়াত ৰাখি
জীৱনৰ দৌল উজ্জ্বলাই ।
ৰঙা জুইকুৰা লই প্ৰদীপ শিখাৰ
উথিব উজ্জ্বলি হিয়া বহু দুখীয়াৰ
মুকুতিৰ পথ পোহৰাই ।।
জীৱনৰ ছন্দ গতি প্ৰগতিৰ
তোলে স্পন্দন বক্ষত ধৰণীৰ
পৃথিৱীৰ জনতাৰ হৃদয় কঁপাই
বিপ্লৱী বৈশ্বনৰে জাগি ধাৰ ।।
মাতে সউ বিপ্লৱী জনতাৰ দল
চিঙিম ভাঙিম প্ৰিয়ে ! প্ৰণয়ৰ ডোল
তুলি শোষিতৰ মহা বিজয়ৰ ৰোল
বিপ্লৱী সাজে যাম আগুৱাই ।।
-----------------------------
উৰে উৰে উৰে
শান্তিৰ কপৌ
তুলি ৰূপৰ ঢৌ
জাকি মাৰি উৰে
ৰং মনে উলাহেৰে ।
পাখিৰে ৰূপালি
মুকুতি বা মেলি
দিয়ে জুৰ মলয়াৰে ।।
হিয়াৰে জালাৰে
অগনিৰ দাহ নুমুৱাই
শোণৰ ধানৰে
শিহ ঠোটত লৈ যায় ।
মুকুতি বলিয়া
ভুকীয়া দুখীয়া
শান্তিৰ আশাৰে চাই
মুকুতিৰ মহুৰা ফুৰায় ।
জাকে জাকে জাকি মাৰি উৰে কপৌ চৰাই ।
যমুনাৰে পাৰে পাঞ্চ শিলাত এহাল জিৰায় ।।
তাকে দেখি খিয়লা ছকুৱা
তেজপিয়া ৰণৰ খকুৱা
ডাৱৰৰ ডাৰে ডাৰে
আঁৰে আঁৰে
ডেউদি ডেউদি পুলকি পলায় ।
উলাহৰ সুহুৰি তুলি
অমিয়া কুৰুলি
কুৰুলিয়ায় ৰঙেৰে,
শান্তিৰ কপৌ
তুলি ৰূপৰ ঢৌ
জাকি মাৰি উৰে -
ৰংমনে উলাহেৰে ।।
---------------------------
বলিয়া মেঘৰ আঁৰে আঁৰে
ৰঙা ডাৱৰৰ ডাৰে ডাৰে
জিলিকি জিলিকি সউ
তুলি তিৰ বিৰ ঢউ
আশাৰ বিজুলীয়ে জিলিক মাৰে ।
ধুমুহাৰ আগে আগে
জাকি দি জাকে জাকে
শান্তিৰ কপৌজাক উলাহে উৰে
বাসন্তী ৰাণীৰ উছৱ মেলাত
উত্তৰোল কুবেৰৰ দল ।
নগৰ বুকুত শ শ বনুৱাই
তোলে জীৱনৰ দাবী ৰোল
আগুৱাল তেজপিয়া পিশাচৰ দল
হজুৱাৰ ৰকতৰ ৰঙা বান ৰল
সেই ৰঙে ৰহনোৱা তেজাল নিচান
জগতৰ মুকুতি কামীৰ মহাপ্ৰাণ
কলিজাৰ লাল পতাকা লৈ আগুৱান
বিপ্লৱী দলে আজি আগবাঢ়ে ।।
------------------------------
মেঘ মল্লাৰ ! মেঘ মল্লাৰ !
প্ৰিয়তমা সুন্দৰী বিজুলী প্ৰিয়াৰ
ভাঙি আনা ডাৱৰৰ কাৰেঙ দুৱাৰ
গুৰ গুৰ কই কৰি চুৰমাৰ মেঘমল্লাৰ
গম্ভীৰ সুৰৰ তৰঙ্গ মেলি
ভীষণ গৰজন গাজন তুলি
নহুৰ গুৰ গুৰ গুৰ
হিলদোলে দুলি
মালিকা বিজুলী আউলী জাউলী
বান্ধা বান্ধা ৰাগ-বন্ধনেৰে
কৰি হুঙ্কাৰ ।
মেঘমল্লাৰ ! মেঘমল্লাৰ !
প্ৰিয়তম সুন্দৰী বিজুলী প্ৰিয়াৰ
হেঁপাহৰ চেনেহৰ মানিক হিয়াৰ
বৰষুণ প্ৰেম ধুমুহাৰ
মেঘমল্লাৰ ! মেঘমল্লাৰ !!
---------------------------
পখিলাৰে শাৰী উৰে
অ'সখী দেখিলো দেখিলো ৰে ।
চৌভিতি মুকুতা সৰি সৰি পৰি
ভূৱন ধুনীয়া কৰে
আজি কি সুৱাসী চৰে
দেখিলো দেখিলো দেখিলো ৰে ।।
ফাগুণৰ দোলাখন ফুলেৰে সজোৱা অ'
তাতে কোকিলৰে ৰাৱ ।
সখি মলয় পৱনৰ ৰাৱ ।
উটি যা মলয়া
উটি যা উটি যা অ'
ফাগুণৰ ধূলনিৰ দোলনি চাওঁ ।।
-----------------------------
দুৱাৰ বন্ধ ৰ'ল মোৰ জীৱনত ।
কাহানি আহিবা প্ৰিয়ে এই পৰণত
তুমি মোৰ হিয়া-ৰাণী হৃদ আসনত
পোহৰাই আহিবানে হিয়াৰ মাজত ।।
যদিও তোমাৰ ছবি মানস পটত
নিতউ উজলে মোৰ মন দেউলত
তোমৰ মুৰতি সদা আছে ধিয়ানত
পূজো দিনে ৰাতি যাক হিয়া চোতালত ।।
------------------------------
কিমান ৰচিলো ছবি
নেপালো হিয়াৰ ৰবি
নিতে মাথোঁ দেখো সপোন
তোমাৰ মধুৰ মু'খন ।।
তুমি মোৰ মন দেউল
য'ত উঠে প্ৰেমৰ ৰোল ।
নিতে হয় আৰতি গান ।
তোমাৰ নামেৰে ৰতন ।
নিজৰাই কল্ কল্ কই
হৃদয়ৰ শিল ভেদি বয়
কোনেনো অজান দেশলই
বিৰহৰ ভিন পুৰী লই ?
সুদূৰ দূৰণিৰ ঠাই
য'লৈকে মন ছুটি যায়
স্মৃতিৰ সঁফুৰা তাতে পাই
আনে মধুৰ সোঁৱৰণ ।
---------------------------
দে অ' দে ভৰি
কল কল্ডিলীয়া মোৰে কবৰী
কপৌ ফুলেৰে সাজি
আজি- আজি
কেচীয়াকৈ চুলি পৰে
কপালত লৰে চৰে
বৰকৈ আমনি কৰে
যাউতি যুগীয়া ময়ে শুৱনীয়া
অসমী আইৰে জী ।
দে ঐ ফুলেৰে সাজি ।
আজি অ'
আই নাম গোৱা
বহি তাঁত বোৱা
ৰূপে চকু ৰোৱা
টাকুৰী ঘুৰোৱা
ময়ে ঐ শিপিনী সাজি ।
দে ঐ ফুলৰে সাজি ।।
----------------------
নিশা চন্দ্ৰাৱলী
তৰাৰ দিপালী
জ্বলে মধু নিশা
প্ৰেম দীপ জালি ।
ৰাগিনী অমিয়া
মন হৰি নিয়া
পৱন মলয়া বাই
মনৰ হৰিষে
নিতে নৱৰসে
তোমাৰ মহিমা গায়
অমৃত সঁফুৰা মেলি
ভকতিৰ গীতাঞ্জলি
পুৱতি নিশাৰ
হেঙুলী ঊষাৰ
চেনেহৰ ৰঙা বেলি
তোমাৰ ৰহন বিমল কিৰণ
দিয়ে ধৰনীত ঢালি ।
সেই জিলিকণি
শৰীৰত সানি
উলাহে চাপৰি বাই
নাচিম হৰিষে
কৰি নাম ৰসে
তোমাৰ মহিমা গাই
অমৃত সফুঁৰা মেলি
ভকতিৰ গীতঞ্জলি ।
------------------
নিখিলৰ অসীম কোলাত
যদি হয় এই দেহা পাত
শ্মশানৰ নাশন চিতাত
মহাকাল কৰাল কৃপাত ।
পৰিবনে মনত এবাৰ
আছিলা এদিন প্ৰিয়া যাৰ
পুজিছিলা যাক অনিবাৰ
যাচিছিলা প্ৰেম উপচাৰ
হৃদয়ৰ নিভৃত কোলাত
যদিও সি মৰণ কোলাত ।
আহিবানে মোৰ হিয়া ফুল
জীৱন কৰি আমোল-মোল
তুলিবানে বিৰহৰ ৰোল
বেদনাৰ হায় কলৰোল
জ্বালি দীপ প্ৰণয় উজ্জ্বল
প্ৰেমৰ শিখাৰে নিৰমল
ভৰি দুই কোমল - কমল
নয়নত লোৰে ছল্ - ছল্
মোৰ মইদামৰ কোলাত ।।
দুৱৰিৰ টোপাল নিয়ৰ
সূৰুযৰ পৰিলে পোহৰ
ইন্দ্ৰধনুসম মনোহৰ
গঢ়িব লক্ষ সৌধ জীৱনৰ ।।
মুকুতাৰ মুকুৰ স্মৃতিৰ
বিৰিঙাব হৃদয় মণিৰ
অতীতৰ প্ৰেম ধেমালিৰ
আজি হায় ! স্তুপ সমাধিৰ
প্ৰেম-দীপ্ত সীমা হীনতাত,
যদিও সি মৰন কোলাত ।।
--------------------------------
Songs of Bishnu Prasad Rabha - (বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ গীত) - Part 4
৩৪) হিয়াৰ ফুলনিত যি ফুল ফুলালোঁ
৩৫) এই জুৰিটিৰ ওচৰতে বহি
৩৬) কল্ কল্ কল্ কল্, নিজৰাটি বয়
৩৭) মেঘৰ বুকু ফালি আনিম বিজুলীৰে চাকি
৩৮) সোণৰে সপোন ভাগি
৩৯) এয়ে মোৰ শেষ গান
হিয়াৰ ফুলনিত যি ফুল ফুলালোঁ
সেই ফুল তুমি ছিঙিবানে ?
যি ফুলৰ পাহি যতনে মেলিলোঁ
সেই পাহি তুমি চুমিবানে ?
সাদৰে বুলোৱা হিয়া বোলেৰে
সানিলো যি ফুল প্ৰেমৰ ৰসেৰে
সি ফুলৰ প্ৰিয়ে ! প্ৰণয় সুৰভি
হেপাহেৰে তুমি শুঙিবানে ?
হৃদয় জৰীৰে গথা যিটো মালা
উলাহে এদিন ডিঙিত লৈছিলো
সেই মালাধাৰি আজি অযতনে
অৱহেলি তুমি পেলাবানে ?
-------------------------
এই জুৰিটিৰ ওচৰতে বহি
বজাইছিল বাঁহী
সৌ পজাটিৰ এচুকতে ৰই
শুনিছিলো মই ।
বিনন্দীয়া আছহিল সেই সুৰ
প্ৰাণ কাঢ়িছিল মোৰ ।
সুৰৰ সোঁতত গৈছিল প্ৰাণ ভাহি
মুহিছিল বাঁহী
সেই জুৰিটি কুলুকুলুকৈ
দুৰ সূৰণিলৈ
গৈছিল বৈ তালে তালে নাচি
ৰূপালী ধুন কাচি ।
মোৰ মনো যে উগুল থুগুল হৈ
নাথাকিছিল ৰৈ
ওলাইছিল নিশা অকলৈ
বাহিৰলৈ গৈ
কঁপিছিল জোনালি কিৰণ
ওলাইছিল জোন ।
ময়ো লৰি তোৰ কাষতে বহি
শুনিছিলোঁ বাঁহী ।
----------------------
কল্ কল্ কল্ কল্
নিজৰাটি বয়,
শিলৰ হৃদয় ফালি
ভইয়ামলই ।
জুৰ্ জুৰ্ জুৰ্ জুৰ্
বইছে মলয়
সুনীল গগন জুৰি দিগন্তলই ।।
টিহুঁ টিহুঁ, টিহুঁ টিহুঁ
শিঙীয়া পেঁপাৰ
সুমধুৰ ৰাও তাৰ
ৰহঘৰা সুৰ ।
ধিন্ ধিন্ টক্ টক্
টকা ঢোল মাত
বাজে কাঁহ তালপাত
বহাগী বিহুৰ ।
দূৰ্ দূৰ্ দূৰ্ দূৰ্
সৰু গাঁওখন
সূৰণিৰ পৰা দেখো
বৰ বিতোপন ।
-------------------
মেঘৰ বুকু ফালি আনিম
বিজুলীৰে চাকি
খোপাত গুজিবানে ?
কুঁৱলী জাল কাটি আনিম
ৰূপোৱালী জোনাই
বিৰীত লগাবা নে ?
সাগৰ সিঁচি তুলি আনিম
বগা মাণিক মণি
বিলৰ পৰা ছিঙি আনিম
পদুমী শুৱনী ,
সেই মণিকৰ মালা গুঁথিম
সেই পদুমীৰ কেৰু গঢ়িম
কেৰু-মালা পিন্ধিবা নে ?
-----------------------
সোণৰ সপোণ ভাগি
পুৱতি নিশা
সোণালী ঊষা
তন্দ্ৰালস আখি মেলি
উঠে জাগি উঠে জাগি ।
আউল জাউল খোপাটি খুলি
ঘুমতি হাৰা
নয়ন তৰা
অলপ খুলি
অলপ মেলি
উঠে জাগি
উঠে জাগি ।।
-------------------
এয়ে মোৰ শেষ গান ।
মোৰ জীৱন নাটৰ শেষ ৰাগিনী
কল্যান খৰমান ।
পাতনিতে বালোঁ ধেমালি নান্দি
ভঙ্গী সুত্ৰধাৰ
হাঁহি নিননিয়ে ভাও দিলোঁ নানা
বোৱালোঁ অশ্ৰুধাৰ
নৱ- নৱ ৰসে বালোঁ ভাৱ নাৱ
আশাৰ নিৰাশাৰ
আজি হ'ব মোৰ জীৱন নাটৰ
ভাৱনাৰ অৱসান ।।
নীল আকাশত পুৱতী তৰাই
ঢিমিকী ঢিমিকি জ্বলে
সিও যাব নুমি একে নিশহতে
বেলিৰ পোহৰ পালে ।
ঠগীৰ লগতে বন্তিৰ শিখা
নুমো নুমোকেই নাচে
খৰমান তালৰ কল্যান ৰাগৰ
ছেৱে অপৰূপ ঠাচে ।
দোষে গুণে হল'ভাৱনাৰ শেষ
পুৱতী তৰাও নুমে
বাহৰ আগেদি ঊষাৰ বেলিয়ে
ৰঙা মুখ তুমি জুমে
শিখাৰ লগৰী বিদায় ৰাগিনী
ৰাইজৰ পদ চুমে
আজি হ'ল মোৰ জীৱন নাটৰ
ভাওনাৰ অৱসান ।।
-------------------
মেলানি বেলাৰ বিদায় লগন
যেতিয়া আহিব চাপি
উঠিবনে প্ৰিয়ে ! তেতিয়া এবাৰ
হৃদয় তোমাৰ কঁপি ?
আৱাহন কৰে যদি মোক জনতাই
প্ৰণয়ৰ বাহু ডোল ছিঙি এৰুৱাই
যাম সেই সমদল সতে আগুৱাই
বিপ্লৱৰ অগনি জ্বলাই
টুকিবনে প্ৰিয়ে ! লোতক এবাৰ
কান্দি উচুপি উচুপি ?
যেতিয়া দেখিবা গোধুলি সন্ধিয়া
মোৰ কলিজাৰ তেজেৰে বোলোৱা
ৰাঙলী পতাকাৰে তোড়ণ গুঁথা
শোষিতৰ জয় পোৱালেৰে গঁথা ।
দুখৰ এন্ধাৰ ফালি আউসী নিশাৰ
সোণোৱালী সাজে সাজি পুৱতী নিশাৰ
বিজয়িনী ভেশে আহি উলাহে হিয়াৰ
খুলি চিৰ -মুকুতি দুৱাৰ । -
পাৰিবিনে প্ৰিয়ে ! মনত এবাৰ
প্ৰিয়তম নাম জপি ?
Songs of Bishnu Prasad Rabha - (বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ গীত) - Part 3
৩৫) এই জুৰিটিৰ ওচৰতে বহি
৩৬) কল্ কল্ কল্ কল্, নিজৰাটি বয়
৩৭) মেঘৰ বুকু ফালি আনিম বিজুলীৰে চাকি
৩৮) সোণৰে সপোন ভাগি
৩৯) এয়ে মোৰ শেষ গান
হিয়াৰ ফুলনিত যি ফুল ফুলালোঁ
সেই ফুল তুমি ছিঙিবানে ?
যি ফুলৰ পাহি যতনে মেলিলোঁ
সেই পাহি তুমি চুমিবানে ?
সাদৰে বুলোৱা হিয়া বোলেৰে
সানিলো যি ফুল প্ৰেমৰ ৰসেৰে
সি ফুলৰ প্ৰিয়ে ! প্ৰণয় সুৰভি
হেপাহেৰে তুমি শুঙিবানে ?
হৃদয় জৰীৰে গথা যিটো মালা
উলাহে এদিন ডিঙিত লৈছিলো
সেই মালাধাৰি আজি অযতনে
অৱহেলি তুমি পেলাবানে ?
-------------------------
এই জুৰিটিৰ ওচৰতে বহি
বজাইছিল বাঁহী
সৌ পজাটিৰ এচুকতে ৰই
শুনিছিলো মই ।
বিনন্দীয়া আছহিল সেই সুৰ
প্ৰাণ কাঢ়িছিল মোৰ ।
সুৰৰ সোঁতত গৈছিল প্ৰাণ ভাহি
মুহিছিল বাঁহী
সেই জুৰিটি কুলুকুলুকৈ
দুৰ সূৰণিলৈ
গৈছিল বৈ তালে তালে নাচি
ৰূপালী ধুন কাচি ।
মোৰ মনো যে উগুল থুগুল হৈ
নাথাকিছিল ৰৈ
ওলাইছিল নিশা অকলৈ
বাহিৰলৈ গৈ
কঁপিছিল জোনালি কিৰণ
ওলাইছিল জোন ।
ময়ো লৰি তোৰ কাষতে বহি
শুনিছিলোঁ বাঁহী ।
----------------------
কল্ কল্ কল্ কল্
নিজৰাটি বয়,
শিলৰ হৃদয় ফালি
ভইয়ামলই ।
জুৰ্ জুৰ্ জুৰ্ জুৰ্
বইছে মলয়
সুনীল গগন জুৰি দিগন্তলই ।।
টিহুঁ টিহুঁ, টিহুঁ টিহুঁ
শিঙীয়া পেঁপাৰ
সুমধুৰ ৰাও তাৰ
ৰহঘৰা সুৰ ।
ধিন্ ধিন্ টক্ টক্
টকা ঢোল মাত
বাজে কাঁহ তালপাত
বহাগী বিহুৰ ।
দূৰ্ দূৰ্ দূৰ্ দূৰ্
সৰু গাঁওখন
সূৰণিৰ পৰা দেখো
বৰ বিতোপন ।
-------------------
মেঘৰ বুকু ফালি আনিম
বিজুলীৰে চাকি
খোপাত গুজিবানে ?
কুঁৱলী জাল কাটি আনিম
ৰূপোৱালী জোনাই
বিৰীত লগাবা নে ?
সাগৰ সিঁচি তুলি আনিম
বগা মাণিক মণি
বিলৰ পৰা ছিঙি আনিম
পদুমী শুৱনী ,
সেই মণিকৰ মালা গুঁথিম
সেই পদুমীৰ কেৰু গঢ়িম
কেৰু-মালা পিন্ধিবা নে ?
-----------------------
সোণৰ সপোণ ভাগি
পুৱতি নিশা
সোণালী ঊষা
তন্দ্ৰালস আখি মেলি
উঠে জাগি উঠে জাগি ।
আউল জাউল খোপাটি খুলি
ঘুমতি হাৰা
নয়ন তৰা
অলপ খুলি
অলপ মেলি
উঠে জাগি
উঠে জাগি ।।
-------------------
এয়ে মোৰ শেষ গান ।
মোৰ জীৱন নাটৰ শেষ ৰাগিনী
কল্যান খৰমান ।
পাতনিতে বালোঁ ধেমালি নান্দি
ভঙ্গী সুত্ৰধাৰ
হাঁহি নিননিয়ে ভাও দিলোঁ নানা
বোৱালোঁ অশ্ৰুধাৰ
নৱ- নৱ ৰসে বালোঁ ভাৱ নাৱ
আশাৰ নিৰাশাৰ
আজি হ'ব মোৰ জীৱন নাটৰ
ভাৱনাৰ অৱসান ।।
নীল আকাশত পুৱতী তৰাই
ঢিমিকী ঢিমিকি জ্বলে
সিও যাব নুমি একে নিশহতে
বেলিৰ পোহৰ পালে ।
ঠগীৰ লগতে বন্তিৰ শিখা
নুমো নুমোকেই নাচে
খৰমান তালৰ কল্যান ৰাগৰ
ছেৱে অপৰূপ ঠাচে ।
দোষে গুণে হল'ভাৱনাৰ শেষ
পুৱতী তৰাও নুমে
বাহৰ আগেদি ঊষাৰ বেলিয়ে
ৰঙা মুখ তুমি জুমে
শিখাৰ লগৰী বিদায় ৰাগিনী
ৰাইজৰ পদ চুমে
আজি হ'ল মোৰ জীৱন নাটৰ
ভাওনাৰ অৱসান ।।
-------------------
মেলানি বেলাৰ বিদায় লগন
যেতিয়া আহিব চাপি
উঠিবনে প্ৰিয়ে ! তেতিয়া এবাৰ
হৃদয় তোমাৰ কঁপি ?
আৱাহন কৰে যদি মোক জনতাই
প্ৰণয়ৰ বাহু ডোল ছিঙি এৰুৱাই
যাম সেই সমদল সতে আগুৱাই
বিপ্লৱৰ অগনি জ্বলাই
টুকিবনে প্ৰিয়ে ! লোতক এবাৰ
কান্দি উচুপি উচুপি ?
যেতিয়া দেখিবা গোধুলি সন্ধিয়া
মোৰ কলিজাৰ তেজেৰে বোলোৱা
ৰাঙলী পতাকাৰে তোড়ণ গুঁথা
শোষিতৰ জয় পোৱালেৰে গঁথা ।
দুখৰ এন্ধাৰ ফালি আউসী নিশাৰ
সোণোৱালী সাজে সাজি পুৱতী নিশাৰ
বিজয়িনী ভেশে আহি উলাহে হিয়াৰ
খুলি চিৰ -মুকুতি দুৱাৰ । -
পাৰিবিনে প্ৰিয়ে ! মনত এবাৰ
প্ৰিয়তম নাম জপি ?
Songs of Bishnu Prasad Rabha - (বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ গীত) - Part 3
Songs of Bishnu Prasad Rabha - (বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ গীত) - Part 3
২৭) জীৱন ভৰি তোমৰ গান গালো
২৮) হিৰি বিৰি হিৰি বিৰি
২৯) তেজ ৰাঙলী শোনিতপুৰী
৩০) তোমাৰ ফুলৰে মালা
৩১) নয়নৰ চকুলো লৈ
৩২) এটুপি চকুলো মোৰ যে কেৱল
৩৩) মেলানি বেলাৰ বিদায় লগন
জীৱন ভৰি তিমৰ গান গালো
দেহা বীণাৰ তাৰ জোকাৰি
কিমান সুৰ বজালো
তেও যে প্ৰভু তোমাক নেপালো ।
সেই ৰাগণীৰ তালে তালে
নাচনী জোনায়ে
নীল আকাশৰ চোতালতে
জ্বলে ছেৱে ছেৱে
মোৰেই সুৰত নাচেনে তাই
তোমাৰ অসীম লীলা নুবুজিলো ।
তেওঁ যে প্ৰভু ওমাক নেপালো ।
------------------------
হিৰি বিৰি হহিৰি বিৰি
হেই অ' হেই হেই ।
নীলাকৈ আকাশ তৰাফুল বছা
কিয়নো ঐ হাঁহিৰে সপোন ৰচা ।
বাৰিষাৰ ডাৱৰত বিজুলীৰ খেলা
কিয়নো ঐ সৰগৰ সঁফুৰা মেলা
হিৰি বিৰি হিৰি বিৰি
হেই অ' হেই হেই ।
সপোন মছিম
দিঠক ৰচিম
সাত মহলাৰ কাৰেঙ গঢ়িম
অ' ভৈয়াম ঐ, বিজুলীৰ চাকি জ্বালিম
হিৰি বিৰি .....।।
চোতালৰ জাবৰি
অজুৰি পিজুৰি
সাজিমে ফুলনি বাৰী জলমল ধুনীয়া
হ'ব বিনন্দীয়া
আমাৰে অলকাপুৰী
অ' ভৈয়াম ঐ, আমাৰে অলকাপুৰী
হিৰি বিৰি ....।।
পুৱাব সিদিনা
দুখৰে ৰজনী
ফৰকাল হ'ব সব হিয়া
ৰ'দত উজ্বলিব
কাৰেঙৰ কলচী
সুখৰ পোহৰত ধুনীয়া
অ' ভৈয়াম ঐ, শান্তি দেশলৈ খোজ দিয়া
হিৰি বিৰি .....।।
-----------------------
তেজ ৰাঙলী শোনিতপুৰী
গঢ়িলো তেজেৰে ।
হৃদয় ফালি শোণিত ঢালি
ৰঙা টোপালেৰে ।।
কুমলীয়া দেহাৰ ভেটিত
তুলি গড় অগনীৰ
প্ৰায় চাকিৰ প্ৰেম শলিতাৰ
জ্বালি দ্বীপ-দীপালীৰ ।
বান্ধি কাৰেঙ সজালো মোৰ
ৰঙা পোৱালেৰে ।।
পুৱৰ তোৰণ ভাঙি আনিম
ৰুপহী সোণালী ঊষা ।
সজাম পৰাম আলোকেৰে
জ্বালিম প্ৰণয় শিখা ।।
চুকত বহি বজাম বীণ
দেৱী পত্ৰ লেখি
কাচোন কাচি নাচোন নাচি
নাচিম চিত্ৰলেখি
হৃদয় বেইত ধোৱাম প্ৰিয়াক
লোহিত ঢলেৰে ।
--------------------
তোমাৰ ফুলৰে মালা
আজিয়ে লেৰেলি যায় ।
সুৰভি-সফুঁৰা মেলা পহি
সিও মৰহি যায় ।।
নয়নৰ মোৰ নিয়ৰ টোপাল
নুশুৱায় মোৰ এই দুয়োগাল
বেদনা তাপত কিয়নো শুকাল,
চকু ফালি লো নোলায় ।।
ফুলৰ পাহি গ'ল মৰহি
স্মৃতিৰ সুৰভি আহি ভাহি
তাহানি কালৰ ওমলা কথাটি
মাজে মাজে সোঁৱৰায় ।।
লেৰেলা ফুলৰ মালাধাৰ লৈ
গুপুতে বুকুত আঁকোৱালি থৈ
নিজানত বহি গুণ গুণকৈ
গাম ' হায়। হায় । হায় ।'
------------------------
নয়নৰ চকুলো লৈ
চোৱা কিয় মুখলৈ
কৰুণ অৰুণ আঁখি
বিষাদ পাহিৰে ঢাকি
আছ কিয় তাতে ৰৈ ?
ডকা চাকনৈয়া আনি
নিশাৰে কালিমা সানি
নোবোৱাবা লোৰ নৈ ।
এটুপি চকুলো মোৰ যে কেৱল
----------------------------
এটুপি চকুলো মোৰ যে কেৱল
সেয়ে মোৰ তাজমহল
প্ৰনয়েৰে ভৰা, বেদনাৰে গঁথা
শান্ত চিৰ উজ্জ্বল
বিৰহ নৈৰে পাৰতে
প্ৰেম শালিলে বুকুতে
গঢ়িলো যতনে চকুপানী সানি
স্নিগ্ধ স্মৃতিৰ দেউল ।
বাদচাহৰ যে অজনীহে তাজ
মোৰ যে প্ৰিয়াত শত মমতাজ
আছিল যে তাই ফুল পাৰিজাত
হৃদয়ৰ শতদল ।
কবি যদি হয় শাহজাহান
ময়ো যে কবি দীন সু-মহান
শিলৰ কবিতা নহয় মোৰ দান
এটুপি লোহে কেৱল
সেয়ে মোৰ তাজমহল ।
---------------------------
মেলানি বেলাৰ বিদায় লগন
যেতিয়া আহিব চাপি,
উঠিবনে প্ৰিয়ে তেতিয়া এবাৰ
হৃদয় তোমাৰ কঁপি ?
বিদায় ক্ষনত থাকিলে নীৰৱ
পাবা একোটো আভাস,
সেই আভাসে মোৰ হৃদয়ৰে
শেষ মিনতিৰ শ্বাস ।।
গধূলি বেলিকা দেৱ নাম লিখা
যেতিয়া মেলিবা পূথি,
সন্ধিয়া আৰতি জ্বালি দীপ বন্তি
গাবা নাম মালা গাঁথি,
দেৱ নাম পাহৰি মোৰ নাম সুঁৱৰি
ল'বানে এবাৰ জপি ?
Songs of Bishnu Prasad Rabha - (বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ গীত) - Part 2
Songs of Bishnu Prasad Rabha - (বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ গীত) - Part 4
২৮) হিৰি বিৰি হিৰি বিৰি
২৯) তেজ ৰাঙলী শোনিতপুৰী
৩০) তোমাৰ ফুলৰে মালা
৩১) নয়নৰ চকুলো লৈ
৩২) এটুপি চকুলো মোৰ যে কেৱল
৩৩) মেলানি বেলাৰ বিদায় লগন
জীৱন ভৰি তিমৰ গান গালো
দেহা বীণাৰ তাৰ জোকাৰি
কিমান সুৰ বজালো
তেও যে প্ৰভু তোমাক নেপালো ।
সেই ৰাগণীৰ তালে তালে
নাচনী জোনায়ে
নীল আকাশৰ চোতালতে
জ্বলে ছেৱে ছেৱে
মোৰেই সুৰত নাচেনে তাই
তোমাৰ অসীম লীলা নুবুজিলো ।
তেওঁ যে প্ৰভু ওমাক নেপালো ।
------------------------
হিৰি বিৰি হহিৰি বিৰি
হেই অ' হেই হেই ।
নীলাকৈ আকাশ তৰাফুল বছা
কিয়নো ঐ হাঁহিৰে সপোন ৰচা ।
বাৰিষাৰ ডাৱৰত বিজুলীৰ খেলা
কিয়নো ঐ সৰগৰ সঁফুৰা মেলা
হিৰি বিৰি হিৰি বিৰি
হেই অ' হেই হেই ।
সপোন মছিম
দিঠক ৰচিম
সাত মহলাৰ কাৰেঙ গঢ়িম
অ' ভৈয়াম ঐ, বিজুলীৰ চাকি জ্বালিম
হিৰি বিৰি .....।।
চোতালৰ জাবৰি
অজুৰি পিজুৰি
সাজিমে ফুলনি বাৰী জলমল ধুনীয়া
হ'ব বিনন্দীয়া
আমাৰে অলকাপুৰী
অ' ভৈয়াম ঐ, আমাৰে অলকাপুৰী
হিৰি বিৰি ....।।
পুৱাব সিদিনা
দুখৰে ৰজনী
ফৰকাল হ'ব সব হিয়া
ৰ'দত উজ্বলিব
কাৰেঙৰ কলচী
সুখৰ পোহৰত ধুনীয়া
অ' ভৈয়াম ঐ, শান্তি দেশলৈ খোজ দিয়া
হিৰি বিৰি .....।।
-----------------------
তেজ ৰাঙলী শোনিতপুৰী
গঢ়িলো তেজেৰে ।
হৃদয় ফালি শোণিত ঢালি
ৰঙা টোপালেৰে ।।
কুমলীয়া দেহাৰ ভেটিত
তুলি গড় অগনীৰ
প্ৰায় চাকিৰ প্ৰেম শলিতাৰ
জ্বালি দ্বীপ-দীপালীৰ ।
বান্ধি কাৰেঙ সজালো মোৰ
ৰঙা পোৱালেৰে ।।
পুৱৰ তোৰণ ভাঙি আনিম
ৰুপহী সোণালী ঊষা ।
সজাম পৰাম আলোকেৰে
জ্বালিম প্ৰণয় শিখা ।।
চুকত বহি বজাম বীণ
দেৱী পত্ৰ লেখি
কাচোন কাচি নাচোন নাচি
নাচিম চিত্ৰলেখি
হৃদয় বেইত ধোৱাম প্ৰিয়াক
লোহিত ঢলেৰে ।
--------------------
তোমাৰ ফুলৰে মালা
আজিয়ে লেৰেলি যায় ।
সুৰভি-সফুঁৰা মেলা পহি
সিও মৰহি যায় ।।
নয়নৰ মোৰ নিয়ৰ টোপাল
নুশুৱায় মোৰ এই দুয়োগাল
বেদনা তাপত কিয়নো শুকাল,
চকু ফালি লো নোলায় ।।
ফুলৰ পাহি গ'ল মৰহি
স্মৃতিৰ সুৰভি আহি ভাহি
তাহানি কালৰ ওমলা কথাটি
মাজে মাজে সোঁৱৰায় ।।
লেৰেলা ফুলৰ মালাধাৰ লৈ
গুপুতে বুকুত আঁকোৱালি থৈ
নিজানত বহি গুণ গুণকৈ
গাম ' হায়। হায় । হায় ।'
------------------------
নয়নৰ চকুলো লৈ
চোৱা কিয় মুখলৈ
কৰুণ অৰুণ আঁখি
বিষাদ পাহিৰে ঢাকি
আছ কিয় তাতে ৰৈ ?
ডকা চাকনৈয়া আনি
নিশাৰে কালিমা সানি
নোবোৱাবা লোৰ নৈ ।
এটুপি চকুলো মোৰ যে কেৱল
----------------------------
এটুপি চকুলো মোৰ যে কেৱল
সেয়ে মোৰ তাজমহল
প্ৰনয়েৰে ভৰা, বেদনাৰে গঁথা
শান্ত চিৰ উজ্জ্বল
বিৰহ নৈৰে পাৰতে
প্ৰেম শালিলে বুকুতে
গঢ়িলো যতনে চকুপানী সানি
স্নিগ্ধ স্মৃতিৰ দেউল ।
বাদচাহৰ যে অজনীহে তাজ
মোৰ যে প্ৰিয়াত শত মমতাজ
আছিল যে তাই ফুল পাৰিজাত
হৃদয়ৰ শতদল ।
কবি যদি হয় শাহজাহান
ময়ো যে কবি দীন সু-মহান
শিলৰ কবিতা নহয় মোৰ দান
এটুপি লোহে কেৱল
সেয়ে মোৰ তাজমহল ।
---------------------------
মেলানি বেলাৰ বিদায় লগন
যেতিয়া আহিব চাপি,
উঠিবনে প্ৰিয়ে তেতিয়া এবাৰ
হৃদয় তোমাৰ কঁপি ?
বিদায় ক্ষনত থাকিলে নীৰৱ
পাবা একোটো আভাস,
সেই আভাসে মোৰ হৃদয়ৰে
শেষ মিনতিৰ শ্বাস ।।
গধূলি বেলিকা দেৱ নাম লিখা
যেতিয়া মেলিবা পূথি,
সন্ধিয়া আৰতি জ্বালি দীপ বন্তি
গাবা নাম মালা গাঁথি,
দেৱ নাম পাহৰি মোৰ নাম সুঁৱৰি
ল'বানে এবাৰ জপি ?
Songs of Bishnu Prasad Rabha - (বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ গীত) - Part 2
Songs of Bishnu Prasad Rabha - (বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ গীত) - Part 4
Songs of Bishnu Prasad Rabha - (বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ গীত) - Part 2
অ' গুৰু মোৰ শংকৰ
তৰিবৰ এ কিনো উপায় ।
অ' গুৰু অ' -
ভাটিলৈ যাবলৈ শ্ৰী শংকৰ গুৰু অ'
বালিতে বান্ধিলা পঁজা
ছকুৰি ভকতে চাপৰি ধৰিছে
আপুনি লগাইছে ঘোষা, হে ৰাম ৰাম
আপুনি গাইছে ঘোষা ।
অ'গুৰু অ'
নাও শিমলুৱা, বঠা শিমলুৱা অ'
আৰু শিমুলুৱা চৈ, হে ৰাম ৰাম
আৰু শিমুলুৱা চৈ ।
চৈৰে ভিতৰে গুৰুজন বহিছে
ছকুৰি ভকতক লৈ
অ'গুৰু অ'
সেই নাওখনিতে শিলে শিলে ভৰা দিলা
অ'নাও বুঁৰো বুঁৰো কৰে, হে ৰাম ৰাম
নাও বুঁৰো বুঁৰো কৰে
নাও বুৰা দেখি শ্ৰীশংকৰগুৰু
আপুনি কান্ধ পাতি ধৰে, অ'গুৰু
আপুনি কান্ধে পাতি ধৰে ।
অ' গুৰু অ'
মাজ সাগৰতে একেদাল বিৰিক অ'
তাতে নানান পখীৰ ছায়া হে' ৰাম ৰাম
ৰজনী পুৱালে দশোদিশে গ'লে
এৰিলে বিৰিখৰ মায়া, হে' ৰাম ৰাম
এৰিলে বিৰিখৰ মায়া ।
অ' গুৰু মোৰ শংকৰ ।
-----------------------------
টিলাই টিলাই
ঘুৰি ফুৰে উলাহেৰে
খাম্টি ছোৱালী ।
ঘন ক'লীয়া মেঘৰে
আঁৰে আঁৰে
ৰঙ মনেৰে খেলি ফুৰে
নাচনী বিজুলী ।
টিলাই .....
বনৰে বনৰীয়া
ভেলাকে ধুনীয়া দেখি
থমকি থমকি নাচে তাই
টিঙতে উজলি ।
টিলাই .....
পোৱালৰে ৰঙা মণি
তাইৰে গাল দুখনি
বুকুত লৰি আভা ঢালি
কৰে ৰাঙলী
লাজতে লাজুকী তাই
মিচিকি হাঁহিৰে তাই
দুটি নয়নৰ পাহি মেলি
খাম্টি ছোৱালী
কাষ চাপোতেই
তাৰে বুকুত পৰে ঢলি
খাম্টি ছোৱালী ।
টিলাই ....
-----------------------
অ' মোৰ নাৱৰ ভৰষা নাই ৰে
হে স্বামী নাৱৰ ভৰষা নাই ৰে
নাৱাৰীয়াবোৰে গুৰি বঁঠা ধৰে
গোবিন্দ না গাই ৰে ।।
ওপৰে তপত বেলি
তলে তপত বালি
বুকুৰ উকৰ জুই জ্বলে
নৈৰে বুকুতে চাকনৈয়া ঘুৰিছে
বৈছে পকলা চলে
বিমোৰত পৰিলো বুলি নাৱৰীয়া গোবিন্দ নাম গাই ৰে ।।
ক'লাকৈ ডাৱৰে অকাশখন ছাটিছে
সুৰুজে লুকাইছে গা
বিজুলী ছাটেৰে ঢেৰেকনি মাৰি
বলিছে পগলা বা
নাও টুলু বুলু বঠা টুলু বুলু
আৰু টুলু বুলু ছৈ
পৰ্বতে প্ৰমাণে ঢৌ তুলি তুলি
গৰজি উঠিছে নৈ
উপায়নো নেদেখি মোৰে নাৱৰীয়া
গোবিন্দ নাম গায় ৰে ।।
--------------------
জয় সাগৰৰ বুকুৰ মাজত
উঠে চকুলোৰ ঢল
মলয়াই তোলে হিয়া ভগা সুৰ
কৰুণ বিননি ৰোল
জয়া নাই জয়া নাই
অসমী আইৰ চেনেহৰ জী
সতী জয়মতী নাই ।।
তেজৰ টোপাল চকুলো ওলাল
নয়নৰ চাকি জ্বালিলে দিপালী
বুকুৰ অগনি জ্বালি
পাৰতে সাজিলে স্মৃতিৰ দেউল
প্ৰেমৰ সুৰভি ঢালি
স্বামিকো তৰিলে দেশকো ৰাখিলে
নিজকেই দিলে বলি
জয় দেউলত শিলতে বোলালে
সোণৰ গৰিমা বোল
আজিও কুলীয়ে কলচিত বহি
তোলে বিননিৰ ৰোল ।
সেই সাগৰৰ তেজৰ টুপীৰে
বোলোৱা ৰাঙলী তুলী
জ্বলোৱা দিপালী চাকিৰ শিখাৰে
হৃদয় শলিতা জ্বালি
উঠা অসমৰ গাভৰু ছোৱালী
জানা অসমীয়া দল
আজিও জয়া হিয়াতেই আছে
নুতুলিবা তেনে ৰোল ।
--------------------------
জোনবাই এ তৰা এটি দিয়া
পাত নাই চোত নাই
কিহতকৈ দিম
হালধীয়া চৰায়ে
বাওধান খায়
শহুৰৰ পুতেকে
নাও মেলি যায়
নাৱে বোলে টুলুং ভুটুং
বঠাই বোলে টুলুং ভুটুং
গধূলিতে গধুলিতে ডবা কোবায় ।।
ৰুপহী জোনবাই ৰুপালী চেলেং
মেলি দে অ' মেলি দে
ফুটুকা ফুটুকী তৰা ফুলে বাচি
মেলি দে অ' খুলি দে ।।
বিলৰে মাজতে চুপুৱালী মৌ
নাচে যে ফুল পাহি হালি জালি সৌ
জোনালী কিৰণে আহি তাইৰ ওৰণি
গুচালে অ' গুচালে ।
-------------------------
কাষতে ক'লচি ল'ই
যাই অ' ৰচকী বাই
ৰাংঢালী ওঁঠেদি বনগীত এফাকি
জ্বলাই সুৱলা সুৰৰে এচাকি
কাষৰে ফুলনি উজ্বলাই ৰচকী বাই
যাই অ' ৰচকী বাই ।
মলয়াৰ চুমাৰে ক'লা চুলিটাৰি
ভুতুৰা ৰেণুৰে ঢৌ শাৰী শাৰী
কাষৰে ফুলনি উজ্বলাই ৰচকী বাই
যাই অ' ৰচকী বাই ।।
-------------------------
কুৰুৱা বতাহে অ'
জোৰকৈ বলিলে অ'
চিঞৰি মাতিলে অ' ঊষা
অ' ঊষা অ' ঊষা অ'
পুৱতি নিশাৰে অ'
তৰাৰে চাকিৰে
শলিতা এদালি নিজানিতে জ্বলি
ঢিমিকি ঢিমিকি খীনকৈ জিলিকি
মেলানি মাগিলে অ' ঊষা
বৰনৈ বালিতে অ'
চৰাই উলাহতে
উমলি উমলি জোকাৰি উৰুলি
নামকে হৰিলে অ' ঊষা
অ' ঊষা অ'ই ঊষা অ' ।।
------------------------
উটি যা ৰুপালী নাও
উটি যা উটি যা ৰুপালী নাও
জুৰকৈ বা জুৰকৈ বা
অ' মোৰ পছোৱা মলয়া বা ।
দেখি তোৰ শুকুলা পাল
হিয়া মোৰ মাৰে নিতাল
শুনি তোৰ মৃদুল সুৰ
সিয়ৰি উঠে মোৰ গা
লুইতৰ বুকুৰে ঢল
নাচি কৰে কলমল
গাই গৈ কল কল
তোলে সুমধুৰ ৰাগ
------------------------
নিচলা আইৰে
আমি খাটি অসমীয়া
অসমী আইৰে আমি
ছোৱালী ধুনীয়া
ধৰণী শুৱাই থকা
অতি মোহনীয়া ।
খোপাত কপৌ ফুল
হাতত জেতুকাৰ বোল
সজোৱা বোলোৱা
বিজ্ঞান প্ৰজ্ঞান লৈ
আগবাঢ়ি যোৱা ।
কবিতাৰে মোহছন্দ
পাহৰি পেলোৱা অ'
পাহৰি পেলোৱা
বিলসিনীৰ বেশ ধৰি
অগনি জ্বলোৱা অ' জ্বলোৱা
বিজ্ঞান প্ৰজ্ঞান লৈ
আগবাঢ়ি যোৱা ।
---------------------------
জীৱন ভৰি তোমাৰে গান গালো
দেহা বীণৰ তাঁৰ জোকাৰি
কিমান সুৰ বজালো
তেও যে প্ৰভু তোমাক নেপালো ।
সেই ৰাগিনীৰ তালে তালে
নাচনী জোনায়ে
নীল আকাশৰ চোতালতে
জ্বলে ছেৱে ছেৱে
মোৰেই সুৰত নাচেনে তাই
তোমাৰ সুৰত নাচে
তোমাৰ অসীম লীলা নুবুজিলো ।
তেওঁ যে তোমাক প্ৰভু তোমাক নেপালো ।
---------------------
Songs of Bishnu Prasad Rabha - (বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ গীত)
মহান শিল্পী কলাগুৰু বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভা অসমীয়া সাহিত্যক উপহাৰ দি গৈছে বহু সোণসেৰীয়া গীত । তাৰেই কিছু গীত ইয়াতে প্ৰস্তুত কৰা হ'ল ।
১) মোৰ কবিতাৰ ছন্দ লাগি
২) পৰজনমৰ শুভ লগনত
৩) লগন উকলি গ'ল
৪) নাহৰ ফুলে নুশুৱায়
৫) কিবা যেন নাই আজি নাই
৬) শুনা সেই গান
৭) উলাহেৰে নাচি বাগি
৮) ব'ল ব'ল ব'ল কৃষক শক্তি দল
৯) সুৰেৰে দেউলেৰে ৰুপৰে শিকলি
১০) বিশ্বৰ ছন্দে ছন্দে
১১) আজি মন্দিৰ দুৱাৰ খোলা
১২) স্বাধীন চিতীয়া হালোৱা ডেকা ৰণুৱা
১৩) হে বিপ্লৱী বীৰ অধিনায়ক হে
১৪) মোৰ জীৱনৰ আকাশতে ইন্দ্ৰধনু গঢ়িম
১৫) অ' পুজাৰী আদৰি দিলো এই বৰণ শৰাই
১৬) আজলী ছোৱালী নানা ফুল তুলি
১৭) বিলতে হালিছে ধুনীয়া পদুমী
-------------------------
মোৰ কবিতাৰ ছন্দ লাগি
স্পন্দন তোৰ জাগে নে?
কথা মালিকাৰ গন্ধ লাগি
সোণৰ সপোন ভাগে নে ?
নাচে তৰা ছন্দে ছন্দে
বিশ্বভৰা মহানন্দে
সেই উলহতে হৰষ লাগি
হিয়াত নাচোন উঠে নে?
ৰন্ধ্ৰে ৰন্ধ্ৰে তুলি সুৰ
বাজে মন বাঁহী মোৰ
সেই সুৰতেই শাঁত কৰি লৈ
পৰিবনে হিয়া জুৰ !
ছেৱে ছেৱে ফুলে ফুল
গোন্ধতে আমোল মোল
সেই ছেৱতে পুলক জগাই
এবাৰ হিয়াই নাচে নে ?
---------------------------
পৰজনমৰ শুভ লগনত
যদিহে আমাৰ হয় দেখা ।
পুৰাবানে প্ৰিয়ে এই জনমৰ
মোৰ হিয়াৰ অপূৰ্ণ আশা ?
এই জনমৰ কুসুম মালা
যতনে তুমি গাথি ৰাখিলা
কাহানিও তুমি নিপিন্ধালা ।
শূন্য মোৰ বুকু হ’ল জে উকা ।
এই জীৱনৰ আউসী ৰাতি
চকুলো টুকি যায় জে কাটি
কাহানিও সুখৰ ৰুপহী জোনাই
হৃদয়তে জিলিকনি নিবিলায় ।
এই জীৱনৰ গোপন কথা
গুপুতে থকি দিয়ে যে ব্যথা
কহানিও তুমি নেদেখিলা
শোকৰে ছবিটি হিয়াতে অঁকা ।
------------------
লগন উকলি গ’ল
তেও যে নহ’ল কোৱা,
মনৰ কথাটি মোৰ
হিয়াৰ গুপুতে থোৱা ।
কিমান হেঙুলি উষা
কিমান জোনালি নিশা
মিছাতেই গ’ল মোৰ
কিমান গধূলি পুৱা
মলয়াই কাণে কাণে
মনৰ বাতৰি আনে
নিখিলৰ সুৰে সুৰে
হিয়ায়ো গান জুৰে ।
শুনিছনে সেই সুৰ
পৰাণ উতলা মোৰ
হৃদয়ৰ গোৱা গান
‘ভালপোৱা ভালপোৱা’ ।।
----------------------
নাহৰ ফুলে নুশুৱায়
তগৰ ফুলে শুৱাব ।
তগৰ ফুলে নুশুৱায়
কপউ ফুলে শুৱাব ।
কপউ ফুলে নুশুৱায়
(যদি) ঘিলা খোপাতে তোৰ,
হিয়া ফুল পাৰি দিম
(গুজি) খোপাতে তোৰ,
মহাযানৰ সি৬চি আনিম
সাত মানিকৰ ধন
মেঘৰ বুকু ফালি চিঙিম
বিজুলী ফুল শুৱণ;
মাণিক ফুলে নুশুৱায়
(যদি) সাতসৰীতে তোৰ
(হিয়া) ফালি উলিয়াই পিন্ধাম
তেজাল পোৱালমণি মোৰ ।
---------------------------
কিবা যেন নাই আজি নাই
আছে হুমুনিয়াহ হতাশ হিয়াৰ
কৰুণ বিননি ‘হায় হায়’ ||
মেলিলি ধুমুহা তাইৰ ক’লা চুলিটাৰ
লুকুৱাই তৰা জোন কৰে যে এন্ধাৰ ।
ক’তেনো বা অকৰুণ সেই কৰাগাৰ,
য’ত মোৰ প্ৰিয়া আছে মোৰ হিয়াত নাই?
গৰজি ডাৱৰ তুলি বিজুলী নিচান,
দিয়ে শাওনৰ বাৰিষাৰ সমিধান,
ঘনে ঘনে কঁপে বাৰিষাৰ সমিধান,
ঘনে ঘনে কঁপে মোৰ চকিত পৰাণ
লগে লগে হয় মোৰ জীৱন বিষাণ ।
বাহিৰত বৰষুণ পৰে ধাৰাষাৰ
দুগালেদি বয় মোৰ চকুলো দুধাৰ
উচাটন কৰে মোৰ মন যে এষাৰ,
‘মোৰ প্ৰিয়া নাই! মোৰ প্ৰিয়া নাই |’
-----------------------
শুনা সেই গান
তোমাৰ হিয়াত যাৰ সুৰ
ঘুমটিত সপোন বিভোৰ
আজি জাগিব সেই সুৰ
শুনি গান ।
যি সুৰৰ মধু পৰশত
আখি মুদ খায় আৱশত
হিয়া বান্ধ খায় প্ৰনয়ত
প্ৰেম ৰসে ধুই আকুল পৰাণ ||
যি সুৰৰ মোহিনী গুণত
আহিব সৰগ সপোনত
নাচিব বহাগী তালে তালে
বুলাব ৰঙা জেতুকা ৰোল ।
জোনায়ে বিলাব নিৰ্মলা
দুয়োৰে শিৰত দিব ঢালি
মেলিব প্ৰণয় শিকলি
আজি কান্দিব দুয়োকে সুৰ গান ||
-----------------------
উলাহেৰে নাচি বাগি
হ’লি বিয়াকুল
তালে তালে হালি জালি
কৰিলি আকুল ।
গালতে তই বোলোৱালি
সেন্দুৰীয়া বোল
কাণতে তই আঁৰি ল’লি
সোণোৱালি দুল
খোপাতে তই গুজি ল’লি
ৰুপৰ কপৌ ফুল
ছেঁৱে ছেঁৱে হালি জালি
কৰিলি আকুল
কৰিলি বিভোল ||
---------------------
ব’ল ব’ল ব’ল ব’ল
কৃষক শক্তি দল |
অ’ সমনীয়া
আগবঢ়ি যাওঁ ব’ল |
জাগ্ জাগ্ জাগ্ জাগ্
মজদুৰ নজোৱান |
নিৰ্যাতিত নিপীড়িত
কৃষক শক্তিমান |
তোৰ বাহুতে আছে লুকাই
অসীম শক্তি বল |
ৰণৰ শিঙা বাজে শুন ঐ
আগবাঢ়ি যাওঁ ব’ল |
কিহৰনো ভয় আছে অভয়
বাণী দেৱতাৰ
শতৰু সউ ছৌপাশে ৰয়
ধনী জমিদাৰ
সুঁহে কলিজাৰ ৰঙা তেজ
প্ৰজা দুখীয়াৰ |
ধ্বংস কৰ্ ধ্বংস কৰ্
ধনীৰ অহংকাৰ
দয়া মায়া নকৰিবি
ক্ষমাৰ দিন যে গ’ল
হাল, কোৰ, দা, হাতুৰী লৈ
ৰণলৈ যাওঁ ব’ল ||
তই খুৱায় বিশ্ববাসীক
মাটি ফালি ধান
তই যোগাৱ ধনী শ্ৰেণীক
অস্ত্ৰ শক্তিমান
কাৰখানা কল তোৰেই সৃজন
পথাৰ সুবহল |
নাঙল, কাঁচি, হাতুৰী দাৰ
যাদুকৰী ফল ।
-----------------
‘সুৰৰে দেউলেৰে
ৰুপৰে শিকলি
ভাঙি দিলি খুলি
দুৱাৰ সোণোৱালী
পুজাৰী অ’
সুন্দৰ পুজাৰী |
যাউতি যুগীয়া
বৰগীত অমিয়া
বনগীত সুৰীয়া
গোৱা অসমীয়া
প্ৰাণ মন ভৰি !
-পুজাৰী অ’
সুন্দৰ পুজাৰী |’
তোৰ পৰশতে
প্ৰাণৰে হৰিষে
তিয়াগি সুপুতি
পায় ঐ মুকুতি
ৰাগৰে মূৰতি
উটি ভাহহি ফুৰে উৰি
‘পুজাৰী অ’
সুন্দৰ পুজাৰী |’
‘থাপনা থাপিলি
প্ৰতিমা বহালি
পূজাও কৰিলি
সুৰৰে মূৰতি গঢ়ি
পুজাৰী অ’
সুন্দৰ পুজাৰী |’
শংখ বজোৱা
বৰকাঁহ বজোৱা
আৰতি লগোৱা
বন্তি জ্বলোৱা
অতি উলাহেৰে
আদৰি |
‘পূজাৰী অ’
সুন্দৰ পুজাৰী
----------------
বিশ্বৰ ছন্দে ছন্দে
ছন্দে ছন্দে মহানন্দে
আনন্দে নাচা
নাচা তমোহৰ দেউ |
নাচা !
বন্দে বন্দে
আজি সৱ
ভকত বৃন্দে
তব চৰণ কমল
বন্দে |
জ্বলোৱা সান্নিক
তপো-হোম-বহ্নি
বিনাশক এন্ধাৰ
তব জয়ী অগ্নি
বিশ্বৰ দেউলত
জ্ঞানৰ বন্তিৰ
আলোকৰ শিখা
উঠক নাচি
অজ্ঞান এন্ধাৰ
বিনাশি
পুলকানন্দে !
নাচোনৰ তালে তালে পুষ্পিত বননি
ছেৱে ছেৱে হালে জ্বালে বিকশিত ফুলনি
আমোল মোলে কৰে শুৱনি ধৰণী
পুষ্পিত সুবাসিত গন্ধে |
-------------------------
(আজি ) মন্দিৰ দুৱাৰ খোলা !
বহে মিলনৰ উৎসৱ মেলা !
শুনো মংগল আৰতি গান
নাচি উঠে ভকতৰে প্ৰাণ |
অ’ তোৰ হ’ল যে পুজাৰে বেলা |
মন্দিৰ দুৱাৰ খোলা |
স্বাগত নৱাগত অতিথি
হিয়াত ফুলাম আসন থৈছোঁ পাতি
পুষ্পিত মন্দিৰ কানন বীথি |
ফুলনিৰ তল সৰা
তুলি ফুল মনোহৰা
গাথিলোঁ উলাহে মালা
অ’ তোৰ হ’ল যে পুজাৰে বেলা
মন্দিৰ দুৱাৰ খোলা |
-------------------------
স্বাধীন চিতীয়া হালোৱা ডেকা ৰণুৱা |
পঞ্চায়েতী যুগৰ ন মনৰে মনুৱা
যুঁজিব সমৰত লগৰীয়া বনুৱা !!
চিনি লচোন কোন শতৰু লুকাই আঁৰত তোৰ,
ভাঙ ৰঘুমলা তেজপিয়া কুবেৰৰ মূৰ, -
জীৱন ভৰি নপৰিব তোৰ দুখৰে ওৰ
যিমানদিন বাচি থাকিব ধনৰ খকুৱা !!
বাৰে বাৰে জাতিৰ নামত চুৰি ডকাইতিৰ খেল ; -
বজ্জতৰ দল পাতে নানা জালিয়াতী মেল |
আগবাঢ়ি ব’ল ভাঙি চিঙি জুলুম বাজীৰ জাল ; -
নকৰিবি ভয় ; ব’ল হই শোষণবাদীৰ কাল ; -
নতুন যুগৰ, নতুন ভাৱৰ, নতুন ৰণৰ মাল !
আগুৱাই যা আগবাঢ়ি ব’ল আগবাঢ় দুখীয়া !! …
----------------------
হে’ বিপ্লৱী বীৰ অধিনায়ক হে’
দিয়া অগ্নিবাণী বিপ্লৱৰ
ভাঙা বন্দিশাল কোটি কালৰ
মুক্তি হওঁক নিৰ্যাতিতৰ |
তৱ দীপ্ত অনুৰাগে
নিদ্ৰা অচম্বিতে জাগে
জাগে জাগে
জাগে নিপীড়িত দল জগতৰ ||
তব শুভ আগমনে জ্বলে
ৰক্ত ভানু নৱ তালে
দোলে উৰি দোলে
ৰাঙলী পতাকা পীড়িতৰ
দলিতৰ |
----------------
মোৰ জীৱনৰ আকাশতে
ইন্দ্ৰধনু গঢ়িম |
সাত ৰঙেৰে মীনা কৰাই
মৰমেৰে তৰিম |
কিন্কিনীয়া চকুলোৰে
হুমুনিয়াহ ভাপকণেৰে |
প্ৰণয় সূৰুয দেৱতাৰে
জিলিকণি সানিম |
মেদুৰ মেঘৰ মাদল কোবাই
গগন গগনা আলফুলে বাই |
বিজুলী নটীৰ নাচোনটি চাই
দেও দি দেও দি নাচিম ||
-----------------------
অ’ পুজাৰী – আদৰি
দিলো এই বৰণ শৰাই
পুজাৰী দিলো এই বৰণ শৰাই |
বিয়পি ধৰণী
শুনো ৰিণি ৰিণি
জগতৰ নানা বিলাই
হৰি নাম ভকতি
হৰি নাম ৰকতি
হৰি নাম মুকুতি পাই
বৈশ্য ভকতৰ কৃষ্ণৰ কিঙ্কৰ
সুন্দৰ শংকৰ কিয় নাই
ভকতি ফুলেৰে
মালা আদৰেৰে
দিলো যতনে পিন্ধাই |
শংখ কাঁহ মুৰুলি
জোকাৰি উৰুলি
তোমৰে মহিমা পাই
নামঘৰতে চোতালে নিতাল খোলে তালে
গোবিন্দৰ নম গুণ গাই |
---------------------
আজলী ছোৱালী
নানা ফুল তুলি
আনিলো আঁচল ভৰাই
সজাই ফুলেৰে
অতি যতনেৰে
বৰানো বৰণ শৰাই ||
ৰঙিল পখিলী
ৰঙা পাখি মেলি
আদৰি নাচি নাচি যায় |
ক’লী কলি জাকে
বিৰিখে বিৰিখে
উলাহত সুহুৰিয়ায় |
তোমাকে আদৰি
আনে ঐ সাদৰী
শত ভকতৰে দল |
শংখ বাজিছে
বৰকাহ ধ্বনিছে
উঠিছে উৰুলিৰ ৰোল !!
----------------------------
বিলতে হালিছে ধুনীয়া পদুমী
ফুলনিত ফুলিছে ফুল
সেই ফুলে ফুলে পখিলাই চুমিছে
সানিছে ৰেনুৰে বোল ||
ফুলৰ ডালতে গইছে কুলিয়ে
কুউ কুউ কই |
দূৰ দূৰণিতে জুৰিটি নাচিছে
তিৰ বিৰ তিৰ বিৰ কই
নিজান বননিতে কেতেকি চৰায়ে
সুহুৰি মাৰিছে ৰ’ই ||
১) মোৰ কবিতাৰ ছন্দ লাগি
২) পৰজনমৰ শুভ লগনত
৩) লগন উকলি গ'ল
৪) নাহৰ ফুলে নুশুৱায়
৫) কিবা যেন নাই আজি নাই
৬) শুনা সেই গান
৭) উলাহেৰে নাচি বাগি
৮) ব'ল ব'ল ব'ল কৃষক শক্তি দল
৯) সুৰেৰে দেউলেৰে ৰুপৰে শিকলি
১০) বিশ্বৰ ছন্দে ছন্দে
১১) আজি মন্দিৰ দুৱাৰ খোলা
১২) স্বাধীন চিতীয়া হালোৱা ডেকা ৰণুৱা
১৩) হে বিপ্লৱী বীৰ অধিনায়ক হে
১৪) মোৰ জীৱনৰ আকাশতে ইন্দ্ৰধনু গঢ়িম
১৫) অ' পুজাৰী আদৰি দিলো এই বৰণ শৰাই
১৬) আজলী ছোৱালী নানা ফুল তুলি
১৭) বিলতে হালিছে ধুনীয়া পদুমী
-------------------------
মোৰ কবিতাৰ ছন্দ লাগি
স্পন্দন তোৰ জাগে নে?
কথা মালিকাৰ গন্ধ লাগি
সোণৰ সপোন ভাগে নে ?
নাচে তৰা ছন্দে ছন্দে
বিশ্বভৰা মহানন্দে
সেই উলহতে হৰষ লাগি
হিয়াত নাচোন উঠে নে?
ৰন্ধ্ৰে ৰন্ধ্ৰে তুলি সুৰ
বাজে মন বাঁহী মোৰ
সেই সুৰতেই শাঁত কৰি লৈ
পৰিবনে হিয়া জুৰ !
ছেৱে ছেৱে ফুলে ফুল
গোন্ধতে আমোল মোল
সেই ছেৱতে পুলক জগাই
এবাৰ হিয়াই নাচে নে ?
---------------------------
পৰজনমৰ শুভ লগনত
যদিহে আমাৰ হয় দেখা ।
পুৰাবানে প্ৰিয়ে এই জনমৰ
মোৰ হিয়াৰ অপূৰ্ণ আশা ?
এই জনমৰ কুসুম মালা
যতনে তুমি গাথি ৰাখিলা
কাহানিও তুমি নিপিন্ধালা ।
শূন্য মোৰ বুকু হ’ল জে উকা ।
এই জীৱনৰ আউসী ৰাতি
চকুলো টুকি যায় জে কাটি
কাহানিও সুখৰ ৰুপহী জোনাই
হৃদয়তে জিলিকনি নিবিলায় ।
এই জীৱনৰ গোপন কথা
গুপুতে থকি দিয়ে যে ব্যথা
কহানিও তুমি নেদেখিলা
শোকৰে ছবিটি হিয়াতে অঁকা ।
------------------
লগন উকলি গ’ল
তেও যে নহ’ল কোৱা,
মনৰ কথাটি মোৰ
হিয়াৰ গুপুতে থোৱা ।
কিমান হেঙুলি উষা
কিমান জোনালি নিশা
মিছাতেই গ’ল মোৰ
কিমান গধূলি পুৱা
মলয়াই কাণে কাণে
মনৰ বাতৰি আনে
নিখিলৰ সুৰে সুৰে
হিয়ায়ো গান জুৰে ।
শুনিছনে সেই সুৰ
পৰাণ উতলা মোৰ
হৃদয়ৰ গোৱা গান
‘ভালপোৱা ভালপোৱা’ ।।
----------------------
নাহৰ ফুলে নুশুৱায়
তগৰ ফুলে শুৱাব ।
তগৰ ফুলে নুশুৱায়
কপউ ফুলে শুৱাব ।
কপউ ফুলে নুশুৱায়
(যদি) ঘিলা খোপাতে তোৰ,
হিয়া ফুল পাৰি দিম
(গুজি) খোপাতে তোৰ,
মহাযানৰ সি৬চি আনিম
সাত মানিকৰ ধন
মেঘৰ বুকু ফালি চিঙিম
বিজুলী ফুল শুৱণ;
মাণিক ফুলে নুশুৱায়
(যদি) সাতসৰীতে তোৰ
(হিয়া) ফালি উলিয়াই পিন্ধাম
তেজাল পোৱালমণি মোৰ ।
---------------------------
কিবা যেন নাই আজি নাই
আছে হুমুনিয়াহ হতাশ হিয়াৰ
কৰুণ বিননি ‘হায় হায়’ ||
মেলিলি ধুমুহা তাইৰ ক’লা চুলিটাৰ
লুকুৱাই তৰা জোন কৰে যে এন্ধাৰ ।
ক’তেনো বা অকৰুণ সেই কৰাগাৰ,
য’ত মোৰ প্ৰিয়া আছে মোৰ হিয়াত নাই?
গৰজি ডাৱৰ তুলি বিজুলী নিচান,
দিয়ে শাওনৰ বাৰিষাৰ সমিধান,
ঘনে ঘনে কঁপে বাৰিষাৰ সমিধান,
ঘনে ঘনে কঁপে মোৰ চকিত পৰাণ
লগে লগে হয় মোৰ জীৱন বিষাণ ।
বাহিৰত বৰষুণ পৰে ধাৰাষাৰ
দুগালেদি বয় মোৰ চকুলো দুধাৰ
উচাটন কৰে মোৰ মন যে এষাৰ,
‘মোৰ প্ৰিয়া নাই! মোৰ প্ৰিয়া নাই |’
-----------------------
শুনা সেই গান
তোমাৰ হিয়াত যাৰ সুৰ
ঘুমটিত সপোন বিভোৰ
আজি জাগিব সেই সুৰ
শুনি গান ।
যি সুৰৰ মধু পৰশত
আখি মুদ খায় আৱশত
হিয়া বান্ধ খায় প্ৰনয়ত
প্ৰেম ৰসে ধুই আকুল পৰাণ ||
যি সুৰৰ মোহিনী গুণত
আহিব সৰগ সপোনত
নাচিব বহাগী তালে তালে
বুলাব ৰঙা জেতুকা ৰোল ।
জোনায়ে বিলাব নিৰ্মলা
দুয়োৰে শিৰত দিব ঢালি
মেলিব প্ৰণয় শিকলি
আজি কান্দিব দুয়োকে সুৰ গান ||
-----------------------
উলাহেৰে নাচি বাগি
হ’লি বিয়াকুল
তালে তালে হালি জালি
কৰিলি আকুল ।
গালতে তই বোলোৱালি
সেন্দুৰীয়া বোল
কাণতে তই আঁৰি ল’লি
সোণোৱালি দুল
খোপাতে তই গুজি ল’লি
ৰুপৰ কপৌ ফুল
ছেঁৱে ছেঁৱে হালি জালি
কৰিলি আকুল
কৰিলি বিভোল ||
---------------------
ব’ল ব’ল ব’ল ব’ল
কৃষক শক্তি দল |
অ’ সমনীয়া
আগবঢ়ি যাওঁ ব’ল |
জাগ্ জাগ্ জাগ্ জাগ্
মজদুৰ নজোৱান |
নিৰ্যাতিত নিপীড়িত
কৃষক শক্তিমান |
তোৰ বাহুতে আছে লুকাই
অসীম শক্তি বল |
ৰণৰ শিঙা বাজে শুন ঐ
আগবাঢ়ি যাওঁ ব’ল |
কিহৰনো ভয় আছে অভয়
বাণী দেৱতাৰ
শতৰু সউ ছৌপাশে ৰয়
ধনী জমিদাৰ
সুঁহে কলিজাৰ ৰঙা তেজ
প্ৰজা দুখীয়াৰ |
ধ্বংস কৰ্ ধ্বংস কৰ্
ধনীৰ অহংকাৰ
দয়া মায়া নকৰিবি
ক্ষমাৰ দিন যে গ’ল
হাল, কোৰ, দা, হাতুৰী লৈ
ৰণলৈ যাওঁ ব’ল ||
তই খুৱায় বিশ্ববাসীক
মাটি ফালি ধান
তই যোগাৱ ধনী শ্ৰেণীক
অস্ত্ৰ শক্তিমান
কাৰখানা কল তোৰেই সৃজন
পথাৰ সুবহল |
নাঙল, কাঁচি, হাতুৰী দাৰ
যাদুকৰী ফল ।
-----------------
‘সুৰৰে দেউলেৰে
ৰুপৰে শিকলি
ভাঙি দিলি খুলি
দুৱাৰ সোণোৱালী
পুজাৰী অ’
সুন্দৰ পুজাৰী |
যাউতি যুগীয়া
বৰগীত অমিয়া
বনগীত সুৰীয়া
গোৱা অসমীয়া
প্ৰাণ মন ভৰি !
-পুজাৰী অ’
সুন্দৰ পুজাৰী |’
তোৰ পৰশতে
প্ৰাণৰে হৰিষে
তিয়াগি সুপুতি
পায় ঐ মুকুতি
ৰাগৰে মূৰতি
উটি ভাহহি ফুৰে উৰি
‘পুজাৰী অ’
সুন্দৰ পুজাৰী |’
‘থাপনা থাপিলি
প্ৰতিমা বহালি
পূজাও কৰিলি
সুৰৰে মূৰতি গঢ়ি
পুজাৰী অ’
সুন্দৰ পুজাৰী |’
শংখ বজোৱা
বৰকাঁহ বজোৱা
আৰতি লগোৱা
বন্তি জ্বলোৱা
অতি উলাহেৰে
আদৰি |
‘পূজাৰী অ’
সুন্দৰ পুজাৰী
----------------
বিশ্বৰ ছন্দে ছন্দে
ছন্দে ছন্দে মহানন্দে
আনন্দে নাচা
নাচা তমোহৰ দেউ |
নাচা !
বন্দে বন্দে
আজি সৱ
ভকত বৃন্দে
তব চৰণ কমল
বন্দে |
জ্বলোৱা সান্নিক
তপো-হোম-বহ্নি
বিনাশক এন্ধাৰ
তব জয়ী অগ্নি
বিশ্বৰ দেউলত
জ্ঞানৰ বন্তিৰ
আলোকৰ শিখা
উঠক নাচি
অজ্ঞান এন্ধাৰ
বিনাশি
পুলকানন্দে !
নাচোনৰ তালে তালে পুষ্পিত বননি
ছেৱে ছেৱে হালে জ্বালে বিকশিত ফুলনি
আমোল মোলে কৰে শুৱনি ধৰণী
পুষ্পিত সুবাসিত গন্ধে |
-------------------------
(আজি ) মন্দিৰ দুৱাৰ খোলা !
বহে মিলনৰ উৎসৱ মেলা !
শুনো মংগল আৰতি গান
নাচি উঠে ভকতৰে প্ৰাণ |
অ’ তোৰ হ’ল যে পুজাৰে বেলা |
মন্দিৰ দুৱাৰ খোলা |
স্বাগত নৱাগত অতিথি
হিয়াত ফুলাম আসন থৈছোঁ পাতি
পুষ্পিত মন্দিৰ কানন বীথি |
ফুলনিৰ তল সৰা
তুলি ফুল মনোহৰা
গাথিলোঁ উলাহে মালা
অ’ তোৰ হ’ল যে পুজাৰে বেলা
মন্দিৰ দুৱাৰ খোলা |
-------------------------
স্বাধীন চিতীয়া হালোৱা ডেকা ৰণুৱা |
পঞ্চায়েতী যুগৰ ন মনৰে মনুৱা
যুঁজিব সমৰত লগৰীয়া বনুৱা !!
চিনি লচোন কোন শতৰু লুকাই আঁৰত তোৰ,
ভাঙ ৰঘুমলা তেজপিয়া কুবেৰৰ মূৰ, -
জীৱন ভৰি নপৰিব তোৰ দুখৰে ওৰ
যিমানদিন বাচি থাকিব ধনৰ খকুৱা !!
বাৰে বাৰে জাতিৰ নামত চুৰি ডকাইতিৰ খেল ; -
বজ্জতৰ দল পাতে নানা জালিয়াতী মেল |
আগবাঢ়ি ব’ল ভাঙি চিঙি জুলুম বাজীৰ জাল ; -
নকৰিবি ভয় ; ব’ল হই শোষণবাদীৰ কাল ; -
নতুন যুগৰ, নতুন ভাৱৰ, নতুন ৰণৰ মাল !
আগুৱাই যা আগবাঢ়ি ব’ল আগবাঢ় দুখীয়া !! …
----------------------
হে’ বিপ্লৱী বীৰ অধিনায়ক হে’
দিয়া অগ্নিবাণী বিপ্লৱৰ
ভাঙা বন্দিশাল কোটি কালৰ
মুক্তি হওঁক নিৰ্যাতিতৰ |
তৱ দীপ্ত অনুৰাগে
নিদ্ৰা অচম্বিতে জাগে
জাগে জাগে
জাগে নিপীড়িত দল জগতৰ ||
তব শুভ আগমনে জ্বলে
ৰক্ত ভানু নৱ তালে
দোলে উৰি দোলে
ৰাঙলী পতাকা পীড়িতৰ
দলিতৰ |
----------------
মোৰ জীৱনৰ আকাশতে
ইন্দ্ৰধনু গঢ়িম |
সাত ৰঙেৰে মীনা কৰাই
মৰমেৰে তৰিম |
কিন্কিনীয়া চকুলোৰে
হুমুনিয়াহ ভাপকণেৰে |
প্ৰণয় সূৰুয দেৱতাৰে
জিলিকণি সানিম |
মেদুৰ মেঘৰ মাদল কোবাই
গগন গগনা আলফুলে বাই |
বিজুলী নটীৰ নাচোনটি চাই
দেও দি দেও দি নাচিম ||
-----------------------
অ’ পুজাৰী – আদৰি
দিলো এই বৰণ শৰাই
পুজাৰী দিলো এই বৰণ শৰাই |
বিয়পি ধৰণী
শুনো ৰিণি ৰিণি
জগতৰ নানা বিলাই
হৰি নাম ভকতি
হৰি নাম ৰকতি
হৰি নাম মুকুতি পাই
বৈশ্য ভকতৰ কৃষ্ণৰ কিঙ্কৰ
সুন্দৰ শংকৰ কিয় নাই
ভকতি ফুলেৰে
মালা আদৰেৰে
দিলো যতনে পিন্ধাই |
শংখ কাঁহ মুৰুলি
জোকাৰি উৰুলি
তোমৰে মহিমা পাই
নামঘৰতে চোতালে নিতাল খোলে তালে
গোবিন্দৰ নম গুণ গাই |
---------------------
আজলী ছোৱালী
নানা ফুল তুলি
আনিলো আঁচল ভৰাই
সজাই ফুলেৰে
অতি যতনেৰে
বৰানো বৰণ শৰাই ||
ৰঙিল পখিলী
ৰঙা পাখি মেলি
আদৰি নাচি নাচি যায় |
ক’লী কলি জাকে
বিৰিখে বিৰিখে
উলাহত সুহুৰিয়ায় |
তোমাকে আদৰি
আনে ঐ সাদৰী
শত ভকতৰে দল |
শংখ বাজিছে
বৰকাহ ধ্বনিছে
উঠিছে উৰুলিৰ ৰোল !!
----------------------------
বিলতে হালিছে ধুনীয়া পদুমী
ফুলনিত ফুলিছে ফুল
সেই ফুলে ফুলে পখিলাই চুমিছে
সানিছে ৰেনুৰে বোল ||
ফুলৰ ডালতে গইছে কুলিয়ে
কুউ কুউ কই |
দূৰ দূৰণিতে জুৰিটি নাচিছে
তিৰ বিৰ তিৰ বিৰ কই
নিজান বননিতে কেতেকি চৰায়ে
সুহুৰি মাৰিছে ৰ’ই ||
Puroskar - A poem by Rabindranath Tagore : পুরস্কার - রবীন্দ্রনাথ ঠাকুর
পুরস্কার (Puroskar meaning The prize) is longest poem written by Rabindranath Tagore. The poem depicts the story of a poet, who, urged by his lovely wife to go to King's palace to earn something, goes to the palace to win heart of the noble King with his poetic talent. The lovely depiction of the discussion between the poet and his beloved wife, poets journey to the palace, court of the King, recital of poems before the King and then returning back to his wife makes the poem a worth read. Beautiful rhythm and lovely word choices makes it a classic poem.
পুরস্কার
সেদিন বরষা ঝরঝর ঝরে
কহিল কবির স্ত্রী,
'রাশি রাশি মিল করিয়াছ জড়ো,
রচিতেছো বসি পুঁথি বড়ো বড়ো ,
মাথার উপর বাড়ি পড়ো-পড়ো
তার খোঁজ রাখো কি !
গাঁথিছ ছন্দ দীর্ঘ হ্রস্ব -
মাথা ও মুন্ড, ছাই ও ভস্ম ,
মিলিবে কি তাহে হস্তী অশ্ব ,
না মিলে শস্যকণা।
অন্ন জোটে না, কথা জোটে মেলা ,
নিশিদিন ধ'রে এ কী ছেলেখেলা !
ভারতীরে ছাড়ি ধরো এইবেলা
লক্ষীর উপাসনা ।
ওগো, ফেলে দাও পুঁথি ও লেখনী ,
যা করিতে হয় করহ এখনি।
এত শিখিয়াছ এটুকু শেখ নি
কিসে কড়ি আসে দুটো !'
দেখি সে মূর্তি সর্বনাশিয়া
কবির পরান উঠিল ত্রাসিয়া,
পরিহাসচ্ছলে ঈষৎ হাসিয়া
কহে জুড়ি করপুট ,
'ভয় নাহি করি ও মুখ নাড়ারে,
লক্ষী সদয় লক্ষীছাড়ারে,
ঘরেতে আছেন নাইকো ভাঁড়ারে
এ কথা শুনিবে কেবা !
আমার কপালে বিপরীত ফল
চপলা লক্ষী মোরে অচপল ,
ভারতী না থাকে থির এক পল
এত করি তাঁর সেবা।
তাই তো কপালে লাগাইয়া খিল
স্বর্গে মর্তে খুঁজিতেছি মিল ,
আনমনা যদি হয় এক-তিল
অমনি সর্বনাশ !'
মনে মনে হাসি মুখ ভার
কহে কবিজায়া, 'পারি নেকো আর ,
ঘরসংসার গেলো ছারখার ,
সব তাতে পরিহাস !'
এতেক বলিয়া বাঁকায়ে মুখানি
শিঞ্জিত করি কাকন দুখানি
চঞ্চল করে অঞ্চল টানি
রোষছলে যায় চলি ।
হেরি সে ভুবন-গরব -দমন
অভিমানবেগে অধীর গমন
উচাটন কবি কহিল , 'অমন
যেয়ো না হৃদয় দলি।
ধরা নাহি দিলে ধরিব দু পায়,
কি করিতে হবে বলো সে উপায় ,
ঘর ভরি দিবো সোনায় রূপায় -
বুদ্ধি যোগাও তুমি।
একটুকু ফাঁকা যেখানে যা পাই
তোমার মুরতি সেখানে চাপাই ,
বুদ্ধির চাষ কোনোখানে নাই -
সমস্ত মরুভূমি। '
'হয়েছে হয়েছে এতো ভালো নয়
হাসিয়া রুষিয়া গৃহিণী ভনয়,
'যেমনি বিনয় তেমনি প্রণয়
আমার কপালগুণে ।
কথার কখনো ঘটেনি অভাব
যখনি চেয়েছি পেয়েছি জবাব
একবার ওগো বাক্য নবাব
চলো দেখি কথা শুনে ।
শুভ দিন ক্ষণ দেখো পাঁজি খুলি
সঙ্গে করিয়া লহো পুঁথিগুলি,
ক্ষনিকের তরে আলস্য ভুলি
চলো রাজ-সভা মাঝে ।
আমাদের রাজা গুণীর পালক,
মানুষ হইয়া গেলো কত লোক ,
ঘরে তুমি জমা করিলে শোলোক
লাগিবে কিসের কাজে !'
কবির মাথায় ভাঙি পরে বাজ,
ভাবিল-বিপদ দেখিতেছি আজ ,
কখনো জানিনে রাজা মহারাজ ,
কপালে কি জানি আছে !
মুখে হেসে বলে, 'এই বই নয় !
আমি বলি, আরো কি করিতে হয় !
প্রাণ দিতে পারি শুধু জাগে ভয়
বিধবা হইবে পাছে।
যেতে যদি হয় দেরিতে কি কাজ
ত্বরা করে তবে নিয়ে এসো সাজ -
হেমকুন্ডল, মণিময় তাজ,
কেয়ূর, কনকহার।
বলে দাও মোর সারথিরে ডেকে
ঘোড়া বেছে নেয় ভালো ভাল দেখে,
কিঙ্করগণ সাথে যাবে কে কে
আয়োজন করো তার। '
ব্রাহ্মণী কহে , 'মুখাগ্রে যার
বাধে না কিছুই কি চাহে সে আর
মুখ ছুটাইলে রথাশ্বে তার
না দেখি আবশ্যক।
নানা বেশভূষা হীরা রুপা সোনা
এনেছি পাড়ার করি উপাসনা
সাজ করে লও পুরায়ে বাসনা
রসনা ক্ষান্ত হোক। '
এতেক বলিয়া ত্বরিতচরণ
আনে বেশবাস নানান-ধরণ,
কবি ভাবে মুখ করি বিবরন -
আজিকে গতিক মন্দ।
গৃহিনী স্বয়ং নিকটে বসিয়া
তুলিল তাহারে মাজিয়া ঘষিয়া ,
আপনার হাতে যতনে কষিয়া
পরাইল কটিবন্ধ।
উষনীশ আনি মাথায় চড়ায়
কন্ঠী আনিয়া কণ্ঠে জড়ায়
অঙ্গদ দুটি বাহুতে পরায় ,
কুন্ডল দেয় কানে।
অঙ্গে যতই চাপায় রতন
কবি বসি থাকে ছবির মতন ,
প্রেয়সীর নিজ হাতের যতন
সেও আজি হার মানে
এইমতে দুই প্রহর ধরিয়া
বেশভূষা সব সমাধা করিয়া
গৃহিনী নিরখে ঈষৎ সরিয়া
বাঁকায়ে মধুর গ্রীবা।
হেরিয়া কবির গম্ভীর মুখ
হৃদয়ে উপজে মহা কৌতুক ;
হাসি উঠে কহে ধরিয়া চিবুক ,
'আ মরি সেজেছ কিবা !'
ধরিল সমুখে আরশি আনিয়া
কহিল বচন অমিয় ছানিয়া ,
'পুরনারীদের পরান হানিয়া
ফিরিয়া আসিবে আজি।
তখন দাসীরে ভুলো না গরবে ,
এই উপকার মনে রেখো তবে ,
মোরেও এমনি পড়াইতে হবে
রত্নভূষণরাজি। '
কোলের উপর বসি বাহুপাশে
বাঁধিয়া কবিরে সোহাগে সহাসে
কপোল রাখিয়া কপোলের পাশে
কানে কানে কথা কয়।
দেখিতে দেখিতে কবির অধরে
হাসিরাশি আর কিছুতে না ধরে
মুগ্ধ হৃদয় গলিয়া আদরে
ফাটিয়া বাহির হয়।
কহে উচ্ছসি , 'কিছু না মানিব ,
এমনি মধুর শ্লোক বাখানিব
রাজভান্ডার টানিয়া আনিব
ও রাঙা চরণতলে !'
বলিতে বলিতে বুক উঠে ফুলি ,
উষনীশ পরা মস্তক তুলি
পথে বহিরায় গৃহদ্বার খুলি ,
দ্রুত রাজগৃহে চলে।
কবির রমণী কুতূহলে ভাসে ,
তাড়াতাড়ি উঠি বাতায়নপাশে
উঁকি মারি চায় , মনে মনে হাসে -
কালো চোখে আলো নাচে।
কহে মনে মনে বিপুল পুলকে -
রাজপথ দিয়ে গেলো কত লোকে ,
এমনটি আর পড়িল না চোখে
আমার যেমন আছে ।।
এদিকে কবির উৎসাহ ক্রমে
নিমেষে নিমেষে আসিতেছে কমে ,
যখন পশিল নৃপ আশ্রমে
মরিতে পাইলে বাঁচে।
রাজসভাসদ সৈন্য পাহারা
গৃহিণীর মতো নহে তো তাহারা ,
সারি সারি দাড়ি করে দিশাহারা -
হেথা কি আসিতে আছে।
হেসে ভালোবেসে দুটো কথা কয়
রাজসভাগৃহ হেনো ঠাঁই নয় ,
মন্ত্রী হইতে দ্বারীমহাশয়
সবে গম্ভীরমুখ।
মানুষে কেন যে মানুষের প্রতি
ধরিয়াছে হেন যমের মুরতি
তাই ভাবি কোবো নাপায় ফুরতি -
দমি যায় তার বুক।
বসি মহারাজ মহেন্দ্র রায়
মহোচ্চগিরি শিখরের প্রায় ,
জন-অরণ্য হেরিছে হেলায়
অচল-অটল ছবি।
কৃপানির্ঝর পড়িছে ঝরিয়া
শত শত দেশ সরস করিয়া ,
সে মহামহিমা নয়ন ভরিয়া
চাহিয়া দেখিল কবি।
বিচার সমাধা হল যবে , শেষে
ইঙ্গিত পেয়ে মন্ত্রী আদেশে
জোড়করপুটে দাঁড়াইল এসে
দেশের প্রধান চর।
অতি সাধুমত আকার-প্রকার ,
এক -তিল নাই মুখের বিকার ,
ব্যবসা যে তার মানুষ-শিকার
নাহি জানে কোনো নর।
ব্রত নানামত সতত পালয়ে ,
এক কানাকড়ি মূল্য না লয়ে
ধর্মপদেশ আলয়ে আলয়ে
বিতরিছে যাকে তাকে।
চোরা কটাক্ষ চক্ষে ঠিকরে -
কি ঘটিছে কার, কে কথা কি করে
পাতায় পাতায় শিকড়ে শিকড়ে
সন্ধান তার রাখে।
নামাবলি গায়ে বৈষ্ণব রূপে
যখন সে আসি প্রণমিল ভূপে ,
মন্ত্রী রাজারে অতি চুপে চুপে
কি করিল নিবেদন।
অমনি আদেশ হইলো রাজার ,
'দেহ এরে টাকা পঞ্চ হাজার। '
'সাধু সাধু ' কহে সভার মাঝার
যত সভাসদজন।
পুলক প্রকাশে সবার গাত্রে -
'এ যে দান ইহা যোগ্য পাত্রে ,
দেশের আবাল বনিতা মাত্রে
ইথে না মানিবে দ্বেষ।
সাধুনুয়ে পরে নম্রতা ভরে
দেখে সভাজন 'আহা আহা' করে ,
মন্ত্রীর শুধু জাগিল অধরে
ঈষৎ হাস্যলেশ।
আসে গুটি গুটি বৈয়াকরণ
ধুলিভরা দুটি লইয়া চরণ
চিহ্নিত করি রাজস্তরণ
পবিত্র পদপঙ্কে।
ললাটে বিন্দু বিন্দু ঘর্ম ,
বলি-অঙ্কিত শিথিল চর্ম ,
প্রখরমুর্তি অগ্নিশর্ম -
ছাত্র মরে আতঙ্কে।
কোনো দিকে কোনো লক্ষ্য না ক'রে
পড়ি গেলো শ্লোক বিকট হাঁ ক'রে ,
মটর কড়াই মিশায়ে কাঁকরে
চিবাইল যেন দাঁতে।
কেহ তার নাহি বুঝে আগুপিছু ,
সবে বসি থাকে মাথা করি নিচু ;
রাজা বলে, 'এঁরে দক্ষিণা কিছু
দাও দক্ষিণ হাতে। '
তার পর এল গণৎকার ,
গণনায় রাজা চমৎকার ,
টাকা ঝন ঝন ঝনৎকার
বাজায়ে সে গেল চলি।
আসে এক বুড়া গন্যমান্য
করপুটে লয়ে দুর্বাধান্য ,
রাজা তার প্রতি অতি বদান্য
ভরিয়া দিলেন থলি।
আসে নট ভাট রাজপুরোহিত -
কেহ একা কেহ শিষ্য সহিত ,
কারো বা মাথায় পাগড়ি লোহিত
কারো বা হরিৎবর্ণ।
আসে দ্বিজগন পরমারাধ্য -
কন্যার দায় , পিতার শ্রাদ্ধ -
যার যথামত পায় বরাদ্দ ;
রাজা আজি দাতাকর্ণ।
যে যাহার সবে যায় স্বভবনে ,
কবি কি করিবে ভাবে মনে মনে ,
রাজা দেখে তারে সভাগৃহকোনে
বিপন্নমুখচ্ছবি।
কহে ভূপ , 'হোথা কে বসিয়া ওই,
এসো তো মন্ত্রী, সন্ধান লই '।
কবি কহি উঠে , 'আমি কেহ নই ,
আমি শুধু এক কবি ।'
রাজা কহে , 'বটে! এস এস তবে ,
আজিকে কাব্য আলচোনা হবে ।'
বসাইলা কাছে মহাগৌরবে
ধরি তার কর দুটি ।
মন্ত্রী ভাবিল যাই এই বেলা ,
এখন তো শুরু হবে ছেলেখেলা
কহে, 'মহারাজ,কাজ আছে মেলা
আদেশ পাইলে উঠি। '
রাজা শুধু মৃদু নাড়িলা হস্ত।
নৃপ-ইঙ্গিতে মহা তটস্থ
বাহির হইয়া গেল সমস্ত
সভাস্থ দলবল -
পাত্র মিত্র অমাত্য আদি ,
অর্থী প্রার্থী বাদী প্রতিবাদী ,
উচ্চ তুচ্ছ বিবিধ-উপাধি
বন্যার যেন জল ।।
চলি গেলো যবে সভ্যসুজন
মুখোমুখি করি বসিলা দুজন ;
রাজা বলে, 'এবে কাব্যকুজন
আরম্ভ করো কবি। '
কবি তবে দুই কর জুড়ি বুকে
বাণী বন্দনা করে নত মুখে,
'প্রকাশো জননী নয়নসমুখে
প্রসন্ন মুখচ্ছবি ।
বিমল মানসসরস-বাসিনী
শুক্লবসনা শুভ্রহাসিনী
বীণাগঞ্জিতমঞ্জুভাষিণী
কমলকুঞ্জাসনা,
তোমারে হৃদায়ে করিয়া আসীন
সুখে গৃহকোণে ধনমানহীন
খ্যাপার মতন আছি চিরদিন
উদাসীন আনমনা ।
চারি দিকে সবে বাঁটিয়া দুনিয়া
আপন অংশ নিতেছে গুণিয়া,
আমি তব স্নেহবচন শুনিয়া
পেয়েছি স্বরগসুধা ।
সেই মোর ভালো , সেই বহু মানি,
তবু মাঝে মাঝে কেঁদে ওঠে প্রাণী -
সুরের খাদ্যে জানো তো মা বাণী
নরের মিটেনা ক্ষুধা ।
যা হবার হবে সে কথা ভাবি না,
মা গো একবার ঝংকারো বীণা,
ধরহ রাগিণী বিশ্বপ্লাবিনী
অমৃত-উৎস-ধারা।
যে রাগিনী শুনি নিশিদিনমান
বিপুল হর্ষে দ্রব ভগবান
মলিনমর্ত মাঝে বহমান
নিয়ত আত্মহারা।
যে রাগিনী সদা গগন ছাপিয়া
হোমশিখাসম উঠিছে কাঁপিয়া ,
অনাদি অসীমে পড়িছে ঝাঁপিয়া
বিশ্বতন্ত্রী হতে।
যে রাগিনী চিরজন্ম ধরিয়া
চিত্তকুহরে উঠে কুহরিয়া -
অশ্রুহাসিতে জীবন ভরিয়া
ছুটে সহস্র স্রোতে।
কে আছে কোথায়, কে আসে কে যায় ,
নিমেষে প্রকাশে, নিমেষে মিলায় -
বালুকার 'পরে কালের বেলায়
ছায়া- আলোকের খেলা।
জগতের যত রাজা মহারাজ
কাল ছিল যারা কোথা তারা আজ,
সকালে ফুটিছে সুখদুঃখ লাজ -
টুটিছে সন্ধ্যাবেলা।
শুধু তার মাঝে ধ্বনিতেছে সুর
বিপুল বৃহৎ গভীর মধুর ,
চিরদিন আছে তাহে ভরপুর
মগন গগনতল।
যে জন শুনেছে সে অনাদি ধ্বনি
ভাসায়ে দিয়েছে হৃদয়তরণী -
জানে না আপনা , জানে না ধরণী,
সংসারকোলাহল।
সে জন পাগল, পরান বিকল -
ভবকূল হতে চিড়িয়া শিকল
কেমনে এসেছে ছাড়িয়া সকল ,
ঠেকেছে চরণে তব।
তোমার অমল কমল গন্ধ
হৃদয়ে ঢালিছে মহা-আনন্দ -
অপূর্ব গীত , আলোক ছন্দ
শুনিছ নিত্য তব।
বাজুক সে বীণা , মজুক ধরণী -
বারেকের তরে ভুলাও জননী ,
কে বড়ো কে ছোটো, কে দীন কে ধনী ,
কেবা আগে কেবা পিছে -
কার জয় হল কার পরাজয় ,
কাহার বৃদ্ধি কার হলো ক্ষয় ,
কেবা ভালো আর কেবা ভালো নয় ,
কে উপরে কেবা নিচে।
গাঁথা হয়ে যাক এক গীতরবে
ছোটো জগতের ছোট বড়ো সবে ,
সুখে প'রে রবে পদপল্লবে
যেন মালা একখানি।
তুমি মানসের মাঝখানে আসি
দাঁড়াও মধুর মুরতি বিকাশি ,
কুন্দবরণ-সুন্দর-হাসি
বীনা হাতে বীণাপানি।
ভাসিয়া চলিবে রবি শশী তারা
সারি সারি যত মানবের ধারা
অনাদিকালের পান্থ যাহারা
তব সংগীতস্রোতে।
দেখিতে পাইব ব্যোমে মহাকাল
ছন্দে ছন্দে বাজাইছে তাল ,
দশ দিকবধূ খুলি কেশজাল
নাচে দশ দিক হতে।
এতেক বলিয়া ক্ষণপরে কবি
করুন কথায় প্রকাশিল ছবি
পুন্যকাহিনী রঘুকুলরবি
রাঘবের ইতিহাস।
অসহ দুঃখ সহি নিরবধি
কেমনে জীবন গিয়েছে দগধি ,
জীবনের শেষ দিবস অবধি
অসীম নিরাশ্বাস।
কহিল , 'বারেক ভাবি দেখো মনে
সেই একদিন কেটেছে কেমনে
যেদিন মলিন বাকল বসনে
চলিলা বনের পথে।
ভাই লক্ষণ বয়স নবীন ,
ম্লান ছায়াসম বিষাদ বিলীন
নববধূ সীতা আভরণহীন
উঠিলা বিদায়রথে।
রাজপুরী-মাঝে উঠে হাহাকার ,
প্রজা কাঁদিতেছে পথে সারে-সার ,
এমন বজ্র কখনো কি আর
পড়েছে এমন ঘরে !
অভিষেক হবে উৎসবে তার
আনন্দময় ছিল চারিধার -
মঙ্গলদীপ নিবিয়া আঁধার
শুধু নিমেষের ঝড়ে।
আর একদিন , ভেবে দেখো মনে ,
যেদিন শ্রীরাম লয়ে লক্ষণে
ফিরিয়া নিভৃত কুটির ভবনে
দেখিলা জানকী নাহি -
জানকী জানকী আর্ত রোদনে
ডাকিয়া ফিরিলা কাননে কাননে,
মহা অরণ্য আঁধার-আননে
রহিল নীরবে চাহি।
তার পর দেখো শেষ কোথা এর ,
ভেবে দেখো কথা সেই দিবসের -
এতো বিষাদের এত বিরহের
এত সাধনের ধন,
সেই সীতাদেবী রাজসভা মাঝে
বিদায়বিনয়ে নমি রঘুরাজে
দ্বিধা ধরাতলে অভিমানে লাজে
হইলা অদর্শন।
সে-সকল দিন সেও চলে যায় ,
সে অসহ শোক চিহ্ন কোথায় -
যায় নি তো একে ধরণীর গায়
অসীম দগ্ধরেখা।
দ্বিধা ধরাভূমি জুড়েছে আবার ,
দণ্ডক বনে ফুটে ফুলভার ,
সরযূর কূলে দুলে তৃণসার
প্রফুল্লশ্যামলেখা।
শুধু সে দিনের একখানি সুর
চিরদিন ধ'রে বহু বহু দূর
কাঁদিয়া হৃদয় করিছে বিধুর
মধুর করুণ তানে।
সে মহাপ্রাণের মাঝখানটিতে
যে মহারাগিণী আছিল ধ্বনিতে
আজিও সে গীত মহাসংগীতে
বাজে মানবের কানে। '
তার পর কবি কহিল সে কথা ,
কুরুপাণ্ডবসমরবারতা -
গৃহবিবাদের ঘোর মত্ততা
ব্যাপিল সর্ব দেশ ;
দুইটি যমজ তরু পাশাপাশি ,
ঘর্ষণে জ্বলে হুতাশনরাশি ,
মহাদাবানল ফেলে শেষে গ্রাসি
অরণ্য পরিবেশ।
এক গিরি হতে দুই-স্রোত-পারা
দুইটি শীর্ন বিদ্বেষধারা
সরীসৃপগতি মিলিল তাহারা
নিষ্ঠুর অভিমানে,
দেখিতে দেখিতে হল উপনীত
ভারতের যত ক্ষত্রশোনিত -
ত্রাসিত ধরণী করিল ধ্বনিত
প্রলয়বন্যাগানে।
দেখিতে দেখিতে ডুবে গেলো কুল ,
আত্ম ও পর হয়ে গেল ভুল ,
গৃহবন্ধন করি নির্মূল
ছুটিল রক্তধারা -
ফেনায়ে উঠিল মরণাম্বুধি ,
বিশ্ব রহিল নিশ্বাস রুধি
কাঁপিল গগন শত আঁখি মুদি
নিবায়ে সূর্যতারা।
সমরবন্যা যবে অবসান
সোনার ভারত বিপুল শ্মশান ,
রাজগৃহ যত ভূতলশয়ান
পড়ে আছে ঠাঁই ঠাঁই।
ভীষণা শান্তি রক্তনয়নে
বসিয়া শোনিতপঙ্কশয়ানে ,
চাহি-ধরাপানে আনতবয়নে
মুখেতে বচন নাই।
বহুদিন পরে ঘুচিয়াছে খেদ ,
মরণে মিটেছে সব বিচ্ছেদ ,
সমাধা , যজ্ঞ মহা-নরমেধ
বিদ্বেষহুতাশনে।
সকল কামনা করিয়া পূর্ণ
সকল দম্ভ করিয়া চূর্ণ
পাঁচ ভাই গিয়া বসিল শূন্য
স্বর্ণসিংহাসনে।
স্তব্ধ প্রাসাদ বিষাদ-আঁধার,
শ্মশান হইতে আসে হাহাকার
রাজপুরবধূ যত অনাথার
মর্মবিদার রব।
জয় জয় জয় পাণ্ডুতনয়'
সারি সারি দ্বারী দাঁড়াইয়া কয় -
পরিহাস ব'লে আজি মনে হয় ,
মিছে মনে হয় সব।
কালি যে ভারত সারাদিন ধরি
অট্ট গরজে অম্বর ভরি
রাজার রক্তে খেলেছিল হোরি
ছাড়ি কুলভয়লাজে।
পরদিনে চিতাভস্ম মাখিয়া
সন্যাসীবেশে অঙ্গ ঢাকিয়া
বসি একাকিনী শোকার্তহিয়া
শূন্যশ্মশান মাঝে।
কুরুপাণ্ডব মুছে গেছে সব ,
সে রণরঙ্গ হয়েছে নীরব,
সে চিতাবহ্নি অতি ভৈরব
ভস্মও নাহি তার।
যে ভূমি লইয়া এতো হানাহানি
সে আজি কাহার তাহাও না জানি ,
কোথা ছিল রাজা আর কোথা রাজধানী
চিহ্ন নাহিকো আর।
তবু কোথা হতে আসিছে সে স্বর -
যেন সে অমর সমরসাগর
গ্রহণ করেছে নব কলেবর
একটি বিরাট গানে।
বিজয়ের শেষে সে মহাপ্রয়াণ ,
সফল আশার বিষাদ মহান ,
উদাস শান্তি করিতেছে দান
চিরমানবের প্রাণে।
হায়, এ ধরায় কত অনন্ত
বরষে বরষে শীত বসন্ত
সুখে দুখে ভরি দিক-দিগন্ত
হাসিয়া গিয়াছে ভাসি।
এমনি বরষা আজিকার মতো
কতদিন কত হয়ে গেছে গত ,
নবমেঘভারে গগন আনত
ফেলেছে অশ্রুরাশি।
যুগে যুগে লোক গিয়েছে এসেছে ,
দুখিরা কেঁদেছে,সুখীরা হেসেছে ,
প্রেমিক যেজন ভালো সে বেসেছে
আজি আমাদেরই মতো ;
তারা গেছে , শুধু তাহাদের গান
দুহাতে ছড়ায়ে করে গেছে দান -
দেশে দেশে তার নাহি পরিমাণ ,
ভেসে ভেসে যায় কত।
শ্যামলা বিপুলা এ ধরার পানে
চেয়ে দেখি আমি মুগ্ধ নয়ানে ,
সমস্ত প্রাণে কেন-যে কে জানে
ভরে আসে আঁখিজল -
বহু মানবের প্রেম দিয়ে ঢাকা ,
বহু দিবসের সুখে দুঃখে আঁকা ,
লক্ষ যুগের সংগীতে মাখা
সুন্দর ধরাতল !
এ ধরার মাঝে তুলিয়া নিনাদ
চাহি না করিতে বাদ - প্রতিবাদ ,
যে ক'দিন আছি মানসের সাধ
মিটাব আপন -মনে -
যার যাহা আছে তার থাক তাই,
কারো অধিকারে যেতে নাহি চাই
শান্তিতে যদি থাকিবার পাই
একটি নিভৃত কোণে।
শুধু বাঁশিখানি হাতে দাও তুলি,
বাজাই বসিয়া প্রাণমন খুলি,
পুষ্পের মতো সংগীতগুলি
ফুটাই আকাশভালে।
অন্তর হতে আহরি বচন
আনন্দলোক করি বিরচন,
গীতরসধারা করি সিঞ্চন
সংসারধুলিজালে।
অতিদুর্গম সৃষ্টি শিখরে
অসীম কালের মহাকন্দরে
সতত বিশ্বনির্ঝর ঝরে
ঝর্ঝরসংগীতে,
স্বরতরঙ্গ যত গ্রহতারা
ছুটিছে শূন্যে উদ্দেশহারা -
সেথা হতে টানি লব গীতধারা
ছোট এই বাঁশরিতে।
ধরণীর শ্যাম করপুটখানি
ভরি দিব আমি সেই গীত আনি ,
বাতাসে মিশায়ে দিব এক বাণী
মধুর-অর্থ-ভরা।
নবীন আষাঢ়ে রচি নব মায়া
এঁকে দিয়ে যাব ঘনতর ছায়া,
করে দিয়ে যাব বসন্তকায়া
বাসন্তীবাস-পরা।
ধরণীর তলে গগনের গায়
সাগরের জলে অরণ্যছায়
আরেকটুখানি নবীন আভায়
রঙিন করিয়া দিব।
সংসার মাঝে কয়েকটি সুর
রেখে দিয়ে যাব করিয়া মধুর ,
দু-একটি কাঁটা করি দিব দূর -
তার পর ছুটি নিব।
সুখহাসি আরো হবে উজ্জ্বল ,
সুন্দর হবে নয়নের জল ,
স্নেহসুধামাখা বাসগৃহতল
আরো আপনার হবে।
প্রেয়সী নারীর নয়নে অধরে
আরেকটু মধু দিয়ে যাব ভরে ,
আরেকটু স্নেহ শিশুমুখ-'পরে
শিশিরের মত রবে।
না পারে বুঝাতে , আপনি না বুঝে
মানুষ ফিরিছে কথা খুঁজে খুঁজে -
কোকিল যেমন পঞ্চমে কূজে
মাগিছে তেমনি সুর।
কিছু ঘুচাইব সেই ব্যাকুলতা ,
কিছু মিটাইব প্রকাশের ব্যাথা ,
বিদায়ের আগে দু-চারিটা কথা
রেখে যাবো সুমধুর।
থাকো হৃদাসনে জননী ভারতী -
তোমারি চরণে প্রাণের আরতি ,
চাহিনা চাহিতে আর কারো প্রতি ,
রাখি না কাহারো আশা।
কত সুখ ছিল হয়ে গেছে দুখ ,
কত বান্ধব হয়েছে বিমুখ ,
ম্লান হয়ে গেছে কত উৎসুক
উন্মুখ ভালোবাসা।
শুধু ও চরণ হৃদয়ে বিরাজে,
শুধু ওই বীণা চিরদিন বাজে ,
স্নেহসুরে ডাকে অন্তর-মাঝে -
আয় রে বৎস , আয় ,
ফেলে রেখে আয় হাসি ক্রন্দন ,
ছিঁড়ে আয় যত মিছে বন্ধন ,
হেথা ছায়া আছে চিরনন্দন
চিরবসন্ত-বায়।
সেই ভালো মাগো , যাক যাহা যায় ,
জন্মের মতো বরিনু তোমায় -
কমলগন্ধ কোমল দু পায়
বার বার নমোনম। '
এতো বলি কবি থামাইল গান ,
বসিয়া রহিল মুগ্ধনয়ান,
বাজিতে লাগিল হৃদয় পরান
বীণাঝংকার-সম।
পুলকিত রাজা আঁখি ছলছল ,
আসন ছাড়িয়া নামিলা ভূতল -
দু বাহু বাড়ায়ে , পরান উতল ,
কবিরে লইলা বুকে।
কহিলা 'ধন্য, কবি গো, ধন্য,
আনন্দে মন সমাচ্ছন্ন,
তোমারে কি কহিব অন্য -
চিরদিন থাকো সুখে।
ভাবিয়া না পাই কি দিব তোমারে,
করি পরিতোষ কোন উপহারে,
যাহা-কিছু আছে রাজভাণ্ডারে
সব দিতে পারি আনি। '
প্রেমোচ্ছসিত আনন্দজলে
ভরি দুনয়ন কবি তাঁরে বলে,
'কণ্ঠ হইতে দেহো মোর গলে
ওই ফুলমালাখানি। '
মালা বাঁধি কেশে কবি যায় পথে ,
কেহ শিবিকায় কেহ ধায় রথে ,
নানা দিকে লোক যায় নানামতে
কাজের অন্বেষণে।
কবি নিজমনে ফিরিছে লুব্ধ,
যেন সে তাহার নয়ন মুগ্ধ
কল্পধেনুর অমৃতদুগ্ধ
দোহন করিছে মনে।
কবির রমণী বাঁধি কেশপাশ
সন্ধ্যার মতো পরি রাঙাবাস
বসি একাকিনী বাতায়ন-পাশ -
সুখহাস মুখে ফুটে।
কপোতের দল চারিদিকে ঘিরে
নাচিয়া ডাকিয়া বেড়াইছে ফিরে -
যবের কণিকা তুলিয়া সে ধীরে
দিতেছে চঞ্চুপুটে।
আঙ্গুলি তার চলিছে যেমন
কত কিযে কথা ভাবিতেছে মন ,
হেনকালে পথে ফেলিয়া নয়ন
সহসা কবিরে হেরি
বাহুখানি নাড়ি মৃদু ঝিনিঝিনি
বাজাইয়া দিলো করকিঙ্কিণী,
হাসিলাজখানি অতুলহাসিনী
ফেলিল কবিরে ঘেরি।
কবির চিত্ত উঠে উল্লাসি ;
অতি সত্তর সম্মুখে আসি
কহে কৌতুকে মৃদু মৃদু হাসি,
'দেখো কি এনেছি বালা !
নানা লোকে নানা পেয়েছে রতন ,
আমি আনিয়াছি করিয়া যতন
তোমার কণ্ঠে দেবার মতন
রাজকন্ঠের মালা। '
এতো বলি মালা শির হতে খুলি
প্রিয়ার গলায় দিতে গেলো তুলি ,
কবিনারী রোষে কর দিল ঠেলি
ফিরেয়ে রহিল মুখ।
মিছে ছল করি মুখে করে রাগ ,
মনে মনে তার জাগিছে সোহাগ ,
গরবে ভরিয়া উঠে অনুরাগ
হৃদয়ে লউথলে সুখ।
কবি ভাবে আজ বিধি অপ্রসন্ন,
বিপদ আজিকে হেরি আসন্ন
বসি থাকে মুখ করি বিষন্ন
শূন্যে নয়ন মেলি।
কবির ললনা আধখানি বেঁকে
চোরা কটাক্ষে চাহে থেকে থেকে ,
পতির মুখের ভাবখানা দেখে
মুখের বসন ফেলি
উচ্চকন্ঠে উঠিল হাসিয়া ,
তুচ্ছ ছলনা গেলো সে ভাসিয়া ,
চকিতে সরিয়া নিকটে আসিয়া
পড়িল তাহার বুকে।
সেথায় লুকায়ে হাসিয়া কাঁদিয়া
কবির কণ্ঠ বাহুতে বাঁধিয়া
শতবার করি আপনি সাধিয়া
চুম্বিল তার মুখে।
বিস্মিত কবি বিহ্বলপ্রায়
আনন্দে কথা খুঁজিয়া না পায়,
মালাখানি লয়ে আপনি গলায়
আদরে পড়িল সতী।
ভক্তি-আবেগে কবি ভাবে মনে
চেয়ে সেই প্রেমপূর্ণ বদনে -
বাঁধা প'ল এক মাল্যবাঁধনে
লক্ষীসরস্বতী।
শাহাজাদপুর, ১৩ শ্রাবণ , ১৩০০
Drawing tutorial 031 - How to draw hair
Drawing hair at first look may look unchallenging that require no serious observation and practice. But in reality it is not so. To draw hair that looks convincing requires the knowledge of statics and dynamics of hair.
By statics we mean the volume of hair and how that volume covers the head along with flow or direction of hair flow. To know the dynamics means how the hair moves when head turns or there is wind blowing or the person is moving fast.
Hair being flexible can be given so many shapes. But lets first see how much of head it covers because the coverage has less variance.
Hair being flexible can be given so many shapes. But lets first see how much of head it covers because the coverage has less variance.
Subscribe to:
Posts (Atom)