Poems of Hiren Bhattacharya (হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা) - ৩০

সপোনৰ বাটেৰে বতাহ ব'লিছে

বতাহত সৰিছে গছৰ হালধীয়া পাত
ক'ৰবাত বিলাপ গাইছে কোনোবাই বৰ সুৰীয়া মাতেৰে

সপোনৰ বাটেৰে
নিজমে নামি আহিছে চপৰা চপৰে কপহুৱা ডাৱৰ

পথাৰখন বৰকাপোৰ লৈ ব'হিছে গা-গধূৰ এন্ধাৰ -
শেষৰাতিলৈ বৰষুণ দিব পাৰে
                            ডাৱৰৰ বহল ডেউকা জুৰি সেমেকা বতাহ ব'লিছে ...


পথৰুৱা গোন্ধ ...

কাতিৰ শঁতা-লগা বৰষুণৰ শঁতা ভাঙিল, বতৰ এতিয়া ফৰকাল
ঠন ধৰা ধাননিডৰালৈ চাই ৰ-লাগি ৰৈ আছে সৰুদৈ -
মুখৰ মিচিকিটো তাই বৰ ধুনীয়াকৈ বিহাৰ আগেৰে ঢাকি থ'ব পাৰে

মই উমানতে তাইৰ ভৰিৰ তলেৰে বৈ যোৱা নিজৰাটোৰ
                                 আহি-গৈ থকা ৰিণিকি মাত শুনিছো -
মোৰ আঁহ-পাহ মুকলি উধান-মৰণাৰ নিকট্‌কটীয়া চোতালখনৰে
উজাই আহিছে থোৰ নৌ-মেলা ধানৰ আলসুৱা গোন্ধ


গছপুলিটো ...

পীৰি খান্দি তুলি আনিছো গছপুলিটো, যাতে শিপাই দুখ নেপায়
পানী দিছো শিপাত, পানী দিছো পাতত -
                              নোৱাই-ধুৱাই পুলিটো মাটিত আট্‌খুৱাই থৈছো
জাৰে-ঘামে টুক্‌টুক্‌ কৰে বাঢ়ি যাব গছজোপা -
                              মাটিৰ তলেৰে বাঢ়ে চালুকীয়া পুলিটোৰ শিপা ...

কলঙেৰে উজাই বালিভাত

জাৰ পৰিছে
ব'গী তিতাচঁপাজোৰাৰ পাতবোৰ এখিলা দুখিলাকৈ স'ৰিবলৈ লৈছে
কুঁৱলীয়ে চাদৰেৰে ঢাকি ধৰিছে নৈৰ পাৰৰ বুঢ়া শিমলূজোপা

আমি মতাই-তিৰোতাই ল'ৰা-ছোৱালীৰে গোটেই চুবুৰীটো
কলঙেৰে উজাই মহুৰামুখত বালিভাত খাবলৈ ওলাইছোঁ

কলং এতিয়া তেনেই তৰাং, খোজকাঢ়ি পাৰ হ'ব পাৰি
বৰফুটীয়া বালিৰে ভৰি পৰিছে কলঙৰ সাৰুৱা বুকু

নাৱৰীয়াহঁতে আমাৰ নাও গুণ টানি পাকতে নি বৰহম্‌পুত্ৰত পেলাবগৈ

নৈৰ পাৰে পাৰে গজি'উঠা নলৰ গজালি আৰু ফুটুকানিবোৰ
কুৱলীৰ মাজেৰে  কোনোবা সপোনৰ ফুলনি যেন লাগিছে
বালিয়ে পানীয়ে জিল্‌মিলাই আছে চিত্‌পখিলী ৰ'দ  -

আমাৰ নাও জিৰিজিৰি সোঁতেৰে গুণ টানি লৈ গৈ আছে ...


টোপনিৰ পাহে পাহে সাৰ পাই উঠে

ডিৰা হৰিণাটোৰ দৰে মই নিজানত নহি আছোঁ
মোৰ দুকাষে পাত-সামৰা গছ-গছনিৰ পাতলীয়া ছাঁ -
তোৰ ভুঁইৰোৱা হাত যেন খৰতকীয়া;
খন্তেকতে কোনোবাখিনি পালেগৈ ।

তোৰ জামুকী ওঁঠদুখন যেনিবা
শাওণৰ দুচপৰা ভৰপূৰ ডাৱৰ -

মোৰ সপোন-আলেঙা টোপনিৰ পাহে পাহে
সাৰ পাই উঠিছে একোডৰা সেউজীয়া ধান -
ধানৰ সৰু-বৰ পথাৰ ...



               

Poems of Hiren Bhattacharya (হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা) -২৯

শব্দৰূপ

মই শতৰূপা শব্দৰ প্ৰেমিক পুৰুষ, মই আঁজলি পাতি শব্দ ভিক্ষা কৰোঁ ।
মোৰ অক্ষৰবৃত্তৰ চাকত গঢ়া শব্দ-গাঁঠনি, তৰ্ক-বিতৰ্ক সকলো আলচ
ভালপোৱাৰেই চানেকী । মোৰ আখৰৰ মৰ্মমূলত কান থিয় কৰি
শুই আছে শব্দ মই তাৰ ৰূপ-যশ-লাৱণ্য ভিক্ষুক ...


সোঁৱৰণৰ সেমেকা বতাহ

ডাৱৰে পাহৰে বৰষুণ
নৈয়েও জানো মনত ৰাখে কঠুৱা হাতেৰে খহাই অনা
                                    সেউজীয়া দুটা পাৰ -
বেলি মাৰ গ'ল নাৱৰ টিঙেৰে
সোঁৱৰণৰ সেমেকা বতাহ জুৰাই আনিছে
                                     শৰীৰ সাবটি থকা ভালপোৱাৰ লুণীয়া ঘাম -
হঠাতে নাৱৰীয়াই আগগুৰি নোহোৱাকৈ আৰম্ভ কৰি দিলে গান
কাঁচিয়লি জোনটো চাচোন ডাৱৰৰ তলেৰে
                                      আজি কিমান দেখনিয়াৰ হৈ ওলাইছে ...

লতা বগাই আহে

আইৰ মুখৰ ভাষা মোৰ ওঁঠেৰে লতা বগাই আহিছে,
বতাহেৰে উৰি অহা শস্যশালী গোন্ধ মই যেন চুই চাম;
একোটা সময়ত মানুহ বৰ মৰম অকলুৱা হৈ পৰে -
ভাষাই শুশ্ৰুষা কৰে মানুহৰ মন, ভাষাৰ চুমা এটাতে
চৌ-চৌ কৰে বৈ আহে ভালপোৱাৰ যমুনা ...


নামফাকে গাঁৱত এটা গধূলি


বেলি পৰি আহিল
আমি গৈ গৈ নামফাকে গাঁও যেতিয়া পালোগৈ
আৰ বাৰী, তাৰ বাৰীৰ জিকাফুলবোৰ
                             এপাহ দুপাহকৈ পাহ মেলি দিছে
বুঢ়ীদিহিং নৈখনে নামফাকে গাঁওখন আলফুুলকৈ আগুৰি আছে
দুৰৈৰ পৰাই মই নৈখনৰ মাতটো শুনিছিলো,
                             যেন কোন কাহনিবাৰে পৰা চিনাকি
গোটেই সন্ধিয়াটো মই নৈখনৰ অলেখ-লেখ চায়েই কটাই দিলো

এন্ধাৰত ওখ-পাখ ডাঙৰ ডাঙৰ গঢ়ৰ গছবোৰৰ ছাঁ
গছৰ গাৰ পৰা ওলাই আহি নৈৰ সোঁতত দীঘল দি পৰি আছে
গছৰ ছাঁ গধূলি দীঘে দীঘে লেংলেঙ্কৈ বাঢ়ে ...

জোনটো তেতিয়াও ওলোৱা নাই
নৈৰ পাৰতে থকা বুদ্ধ মন্দিৰটোৰ দুৱাৰদলিত
                                          কোনোবাই এগছ চাকি জ্বলাইছে
পোহৰৰ ছাঁ গৈ পানী-যুৱলীত পৰিছে ...


সোঁৱৰণে পাহৰণে তুমি

সোৱৰণে পাহৰণে তুমি ধুৱলী-কুৱলী হৈ পৰিছা
তোমালৈ এডৰা আহল-বহল মাটি চহাই থৈছো,
তুমি ধাননি হৈ জিলিকি থাকিবা
                                  তোমাৰ বুকুত উমলি থাকিব ৰ'দ-বতাহ-বৰষুণ
চকুলোৰ আঁৰত ৰমক্‌জমক এখন ফুলনিও পাতি থৈছো
কোনোবা এদিন জোনাকৰাতি -
ফুলনিখনৰ সেমেকা ঘাঁহত বহি তোমাৰ গান শুনিম
চাওঁতে চাওঁতে আমাৰ গানৰ মাজেৰে
                                  পুৱৰ বেলিয়ে দিবহি হেঁপাহৰ ৰুণ ...

Poems of Hiren Bhattacharya (হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা) -২৮

তেনেই ঘৰুৱা

মোক বিচাৰি নয়ন আহিলে চাহ পিয়লাৰে ভিতৰতে বহুৱাবি -
মোৰ নতুন কবিতাটো মুৰ-শিতানতে আছে, পঢ়ি চাবলৈ দিবি
আৰু মোৰ মেজখন থানথিত লগাই থ'বি -
                                        এখিলা কাকতো যাতে ক'তো নেহেৰায়
কালি ৰাতি মোৰ সমূলিকে শুবলৈ নহ'ল -
এতিয়া ভালকৈ এখুমটি মাৰি
আবেলি গোটেই দহটকীয়াটো হৈ ওলাই যাম
                                        মোৰ খম্‌খমীয়া কামিজেৰে বা-বলাই যাব গধূলি বতাহে
মোৰ শোৱা কোঠাৰ দুৱাৰখন জপাই থ'বি, কোনোবা আহিলে বাহিৰতে ব'হিব
চাহ পিয়লা দিবলৈ নেপাহৰিবি, ওভতোঁতে মোৰ দেৰী হ'ব পাৰে
                                        শাওণৰ আকাশ ডাৱৰে দলদোপ হেন্দোলদপ কৰি আছে

মোৰ উপজি পুৱাৰ নৈ

আজি শাওণৰ পূৰ্ণিমা
ফেনে-ফোটোকাৰে বাঢ়ি অহা মোৰ উপজি পুৱাৰ নৈখনে
                                         পাহ-ভাঙি মেল্লি দিছে হৃদয়
কোনোবা সপোনৰ চোতালত
নৈ ডঁৰিয়ালিৰে গৈ থকা জোনটোৰ পোহৰত জিক্‌মিকাই উঠিছে
কাৰ বা আখলৰ ফুটছাই আৰু ক'ৰে বা জুহালৰ শুই পৰা জুই
                                          জাল-দহি চাদৰখনৰ দৰে জিলমিল ...
কথাৰ লাচতে কলিজাত মোৰ বিজুলী পিছলে
মানুহৰ সৰ্বতিকালৰ কান্দোনেৰে নৈ বৈ আহে

                                          বাট-পাহৰা আমাৰ জীৱনৰ আটকীয়া বাটেৰে ...

ভূঁইতলৰ গীত

তোৰ ভূই-ৰোৱা হাতৰ মুঠিত উচ্‌পিচাই আছে মোৰ ধানৰ কঠীয়া
ধানবোৰ যেতিয়া লহ্‌পহকৈ বাঢ়ি উঠিব
                                       তোৰ সেমেকা হাতেৰে নিৰাই ল'বি ধাননিডৰা -
ভাদমহীয়া ৰ'দৰ চোকত ইচাট্‌ বিচাট্‌ ধানৰ পাতে পাতে
                                        জঁপিয়াই ফুৰিব সেউজীয়া ফৰিং
ধাননি-সাবটা নৈখনৰ বোৱতী সোঁতত জিল্‌মিলাই থাকিব
                                        বাখৰ পতোৱা ৰ'দৰ এবুৰি-ছঅঁৰা ছাঁ -
তোৰ কঠীয়া-ৰোৱা হাতদুখন অলপ খৰকৈ চলা বেলি পৰিবলৈ হ'ল ...


এক চিৰকলীয়া গান


ৰাতি বৰুকৈয়ে হৈছে
সাঁজৰ শলিতাগছ এতিয়াও ট-ট কৰে জ্বলি আছে

এখিলা দুখিলাকৈ বতাহত আঁহতজোপাৰ পাত সৰিছে
এন্ধাৰেৰে গা-ঢাকি হাবিতলীয়া এবাহ মৌ ৰহঘৰা ভাঙি উৰি আহিছে

মই অকলশৰে মুকলিত থিয়-দি আছো -
এটা চিৰকলীয়া গানে মোক গুণ্‌গুণকৈ সাবটি ধৰিছে

মোলান পৰি আহিছে
বিৰহ-কাতৰ শেষৰাতিৰ তৰাটোৰ তিৰবিৰ দুচকু

শাওনৰ পথাৰত এদিন

ডেও পৰি থকা শাওনৰ আকাশখনে
                                         এতিয়া খন্তেক নিসমৰ দিছে

আজি মোৰ হাতদুখন অজানিতে কঁকালৰ তললৈ নামি গৈছে
নমি গৈ যেন নাঙলৰ মুঠি খামুচি ধৰিব -
মৰিচা পৰি থকা ফালখন নিজ-ঘামেৰে মচি
                                    চিক্‌চিকীয়া কৰি মই অজৰাই ল'লো -
খেতিবাতি মই নিশিকিলো
মাটিৰ গোন্ধত হাতৰ মুঠি মোৰ টান কট্কটীয়া হৈ অহিছে ...

Drawing Tutorial 022 - Drawing materials(part 2)

In our last tutorial on drawing materials we covered paper, pencil, eraser and sharpener, the basic tools with which one can start drawing and sketching.

Today we will look into one fantastic sketching and drawing tool and medium. PEN and INK. Pen and ink is considered one of the most bold drawing instrument/medium. Its uniqueness lies in the fact that unlike most of the drawing mediums it cannot be erased once applied and that limits the wrong strokes by deliberately being more careful with each stroke. Though it may seem to restrict the creative freedom, on the contrary it bolsters confidence by eradicating use of erasers or other masking layer to cover up errors. It helps learning the importance of strokes and therefore leads to minimizing unnecessary strokes creating a wonderful story.

Having said so, pen and ink can be used over light pencil drawings for a controlled and intricate drawings. But it still holds true that marks cannot be erased in most cases although white inks can be used to add some make up over erred ink lines.

Pens can be used to draw line drawing, drawings with hatching of different styles or with brushes similar to watercolour. Different application styles give distinction in the final result and is appealing in their own merits.

Poems of Hiren Bhattacharya(হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা) -২৭

আমি শুনা সেই গানবোৰ

আমি শুনা সেই আটাইবোৰ গান অবাটেৰে গুচি যোৱা নাই
অবেলা এন্ধাৰৰ মৰ্মতলত শুনো কোনোবা দীপ্ত দুপৰৰ বৃন্দাবনী সাৰং
                                             অতল-চেতন সোঁৱৰণৰ দল্‌দলীয়া অঙঠা -
শস্য-মাটিৰ সন্তান, তোমাৰ আমাৰ প্ৰতীক প্ৰবণ ঐক্যতানে
নিঃশব্দ নিৰ্জনে মেলি দিয়ে ঘ্ৰাণ-আঘ্ৰাণৰ আচৰিত শাখা-প্ৰশাখা ...


ভালপোৱাৰ এসুঁতি

উজাই আহিছে কেতেকীজোপাৰ কাঁইটীয়া বুকুত
                     খু-দুৱাই থকা ফুলপাহৰ সাঁচতীয়া গোন্ধ
ভৰদুপুৰীয়া চ'তৰ এই ৰিঙা পথাৰখনেৰে
                     কোনোবা দুৰণিবটীয়াই ঢোল বাই খলকনি তুলিছে বতাহত,
তোলৈ বৰকৈ মনত পৰিছে সৰুমাই,
পাঁজিকটা সুতাৰ দৰে ত্ৰ কথাই গুণ্‌গুণকৈ মনলৈ আহি আছে
                                                                             সেই দুপৰৰে পৰা,
দিলীহ-দৰিকাৰ নিছিগাধাৰে বৈ যাওক
আমাৰ ভালপোৱাৰ এসুঁতি জীয়াই থাকো মানে ...

শিপা

মোৰ চাৰিওফালে শিপা
                         গাৰ পৰা মাটিলৈ ঢৌ খেলি নামি গৈছে
মই খোপনি পুতি ৰৈ আছোঁ গছৰ দৰে
ধুমুহা-ডাৱৰে থকা-সৰকা কৰা মোৰ তেজৰ মাজেৰে থিয় দঙা দি উঠিছে
                         ভৰ দুপৰৰ নিজান সেউজীয়া -
ছাঁৰ দৰে মই গৈ আছো অকলশৰে
বাউলি বতাহত গছৰ কুমলীয়া পাতবোৰে লাহেকৈ মেলি দিছে
                        সিঁহতৰ পাখি-লগা হাবিয়লি ডেউকা ...


পানীয়ে মৰা মন-মাটি

বানে উটুৱাই নিলে গাওঁভূই, মানুহ-দুনুহ,
বালিয়ে বোকাই পুতি পেলালে পথাৰ সমাৰ,
অথাই পানীৰে উজাই অহা
বাৰেমিহলি মাছপুঠিৰ লয়লাস চাওঁতা কেনিও কোনো নাই -
গাওঁবোৰ তেনেই নিমাওমাও,
নাই যি নাই উৰাল ঢেঁকীৰ চাব এটাকে নুশুনি, কেউফালে পানী,
ক'ৰবাত অকনমান শুকনিমুৱা, ক'ৰবাত ডোঙা বান্ধি আছে একঁকাল,

ঘৰৰ পদূলিলৈকে উৰি আহিছেহ বৰমোহা কাপোৰৰ মলঙা গোন্ধ,
পষেকটো যাবৰে হ'ল
ৰ'দে আজিও দেখুওৱা নাই এধানি মুখ,
চালে-বেৰে পিৰালিৰ চুকে কোণে মেলি দিয়া তুলি তলিচাৰে
বৈ আহিছে খাল-বিলৰ মদৰুৱা পানী, নৰীয়াৰ চকুলোৰ দৰে শেঁতা ...


মই বাটকুৰি বাই গুচি যাম
(দ পথাৰৰ শিয়া আমাক সমিধান দিয়া)

তোৰ চকুলোৰ জীপাল মাটিত মই হাত দি উদং কৰি কঠীয়া পাৰিছো
আকৌ জুমেৰে আহিছে চপৰাচপৰে ডাৱৰবোৰ -
ঠন ধৰি দুপতীয়া আশা মোৰ বতাহৰ ঢালে ঢালে দেও দি নাচিছে

তোৰ হাতৰ টিপতে মোৰ ৰ'দ-বতাহৰ দ-পথাৰে শিয়া মেলিছে -
তোৰ হাঁহি বিৰিঙা ওঁঠৰ সেউজীয়া সমিধান লৈ মই বাটকুৰি বাই গুচি যাম
জুই-আঙনি যেন খৰাং বাটেৰে ...

Poems of Hiren Bhattacharya(হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা) -২৬

ভালপোৱাৰ কুঁহিপাত

বুঢ়া মানুহটোৱে মোক এদিন এটা দীঘল গান শুনাইছিল -
গানটোৰ সুৰৰ পাহ ল'ৰিছিল যদিও মানুহটোৰ সোৱাদ লগা মাতত
                                                         ভৰ দি গুণ্‌গুণাই আছিল -
হাতে ঢুকি পোৱা সমুখৰ সেউজীয়া গছলতা আৰু
কোনোবা দুৰ পথাৰৰ ধানৰ মহিমা ... ...


গৌৰ মালতী

১
বতাহত মোৰ ভঙা ডেউকা জুইৰ শিখাৰ দৰে কঁপিছে
বাঢ়নী পানীয়ে উটুৱাই লই যায় মোৰ বুকুৰ কান্দোন
নৈ-জীয়াৰীৰ গৌৰাং দেহেৰে ব'লিছে ব-লগা লুণীয়া ঢৌ ...

২
মোৰ টোপনিত শৰাই লৈ আইদেৱে চুলি মেলাইছে
কোমলগন্ধা চুলিৰ থেৰেজুক'লীয়া ছাঁতে ফুলিছে হেজাৰে বিজাৰে ফুল
মোৰ কানত এটা বিয়ানামৰ সুৰ ওৰেটো ৰাতি ৰৈ ৰৈ বাজিছে ...


মোৰ টোপনিৰ কানি-দুৱৰী দুৱাৰেৰে
(অকলশৰীয়াকৈ গৌৰী গুণ্‌গুণাই আহে)

আজি ৰাতি তৰাৰে নিসিন্ধি আকাশখন -
ক'তো এচিকুটো ঠাই নাই, ইটোৰে সিটোৰে গাতে গা লাগি পৰি আছে
এন্ধাৰ ৰাতিৰ চা-চিনাকী নোহোৱা তিৰবিৰ এই তৰাবোৰ

সিহঁতকে আক' কোনোবটোৱে মোৰ টোপনিৰ কাণি-দুৱৰী দুৱাৰেৰে
                                                                        ভুমুকিয়াই আছেহি -
শেলুৱৈ পিছল মোৰ সোঁৱৰণ ভৰ-বাৰিষাৰ ডাৱৰ চপৰাৰ দৰে
পহৰণি হাবিৰ  সুকাঠি গছৰ ডালে-পাতে মন মেলি বহলাই বহিছে

কালিলৈ দোক্‌মোকালিতে গৌৰী ফুল বুটলিবলৈ আহিব ... ...


মোৰ মাধৈমালতীজোপা

ঘৰৰ চোতালতে থকা-থৈয়া কৰি মোৰ মাধৈমালতীজোপা
হেলনীয়া চালখনেৰে বগুৱা বাই আজি লাহেকৈ ৰ'দৰ ফালে
আগুৱাই গৈছে
লহ্‌পহ সেউজীয়া গছেপাত্ৰ আহিনৰ ৰ'দ -

জাৰ আৰু অলপ পৰিলেই ফুলজোপাই ক'লি পেলাব,
থোকাথোকে উভৈনদী ফুলে ফুলবাছি ওৰেখন চোতাল-ঘৰ জক্‌মকাই তুলিব;
বতৰ ফৰকাল হওক -
পুলিয়ে পোখাই গা-দাঙি উঠক মোৰ মাধৈমালতীজোপা ...


ধানে যেতিয়া থোৰ মেলে

ধাননিডৰা আফালি সাফালি বতাহজাক বহুদুৰলৈ গুচি গ'ল
দীঘে-পথালিয়ে ৰু-ৰু কৰে বাট-পাহৰা বাউলি বতাহে
গোটেইখন পথাৰ ধানৰ কুমলিয়া গোন্ধেৰে ওপচাই পেলালে;

আলি ঢাকি পৰা কলতলীয়া শালিকীজাকৰ পিঠিত বেলিমাৰৰ ৰেঙনি -
তোৰ-মোৰ পথাৰৰ ঠনধৰা সেউজীয়া ধানে চকুলোৰে কোমল থোৰ মেলিছে

মাতলৈ বোললৈ চকুলোৰ একেডৰা সৌ ধান ...

Saturday Sketch 022 - random sketch

Drawing Tutorial 021 - Figure drawing(Gesture)

In last 10 weeks or so we have drawn face its elements and basic head shape and human body proportions. Here comes the stage which we all want to jump into straight away and create something believable and fluid. But, without the basics gone through (majority of us cannot perfect the basics before we try advanced) its not possible to create realistic human figure drawing. It takes practice, years practice to hone the skill so that the muscles draw what we want them to draw.

Its hard not to be impatient with the learning process any new but fascinating skill. Any skill that help excel creativity is so much overwhelming in every step of the learning process that it comes with overwhelming flow. At that time it feels like breaking all barriers to create anything without any bounds. Unfortunately, the flow gets obstructed by the skill.

There are systematic ways that can lessen the agony in the path of learning but never without pain. It takes enormous amount of time and energy to develop the skill to draw without hesitation and true to life figures.

Poems of Hiren Bhattacharya (হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা) - ২৫

বন বিৰিখৰ গান

বাৰীৰ ঢাপৰ সেউতীজোপা ক'লিয়াইছে
এজাক বৰষুণতে গোটেই গছজোপা সেউজীয়া হৈ পৰিল ।

গছৰ দুকাষে ডেউকা নাই, মুকলি বতাহকণতে
                         পাতবোৰে ইলুটি-সিলুটি কৰি আছে ... ...


তোমাৰ তীব্ৰ শাখা-প্ৰশাখা

হে পাবক, মেলি ধৰা ত্তোমাৰ তীব্ৰ শাখা-প্ৰশাখা,
সংবাহনদীপ্ত নক্ষত্ৰৰ দৰ্পিত পাপৰি; বিষাদ-নীলিমাত বাজক
মোৰ অপটু হাতৰ ইমন-কল্যাণ ।

দহি নিয়া মোৰ কবিতাহীন দিন, বৈ পৰক ৰৌদ্ৰজাত শস্যৰ সুঘ্ৰাণ ।

তোমাৰ নিৰ্ভুল আঙুলিমূৰত মোৰ তেজৰ কিংশুক ।


এটা পুৰণি কবিতা

ঘৰতে আছোঁ । দিনতীয়াকৈ এদিন আহিবা ।
তোমালৈ কথা সাঁচোঁতে সাঁচোতে কথাৰ দ'ল বান্ধিছে ।

বতৰ এতিয়া বৰ বঢ়িয়া হৈছে । দীঘল হৈ আহিছে দিন ।

নৈৰ পাৰেৰে এপাক ফুৰি আহিবৰ খুব মন গৈছে ।
বনৰীয়া ফুলৰ গোন্ধে আবেলি গোটেইখন অমোলমোলাই থাকে ।

গধূলিৰ এন্ধাৰত বাটৰ দাঁতিৰ কঠনা ফুলবোৰ জোনাকীৰ দৰে জিলিকে ... ...


বিদায় পৰৰ গান
[নৱকান্ত বৰুৱাৰ নামত]

জুইকুৰা অলপ বঢ়াই দে, হাতদুখন সেকি লওঁ
গাটো পোনাই লওঁ, চলচল কৰক তেজ ।
                         বাহিৰত খাপ পিটি আছে এন্ধাৰ ।

জুইকুৰা বাঢ়ি উঠিল বতাহে বতাহে -
                        বাঢ়ি উঠিল অঙঠাৰ তপত পোহৰ ।

মই আঙুলি আগেৰে লাহেকৈ চকুদুটা মচি থিয় দি থাকিলো
                       - মোৰ খৰাং দুচকুৰে নামি আহিছে দুখৰ ছাঁ ।


মোৰ থোৰ ভাঙি ওলাই অহা তৰাবোৰ


ৰাতিৰ আকাশ ভৰি পৰক তেজী তৰাৰে ।
মই এখোজ-দুখোজকৈ ক'ৰৈ-চতিয়নাৰ তলে তলে
                               ৰাঙী খাগৰিডৰাৰ মাজেৰে গৈ আছোঁ অকলশৰে ।

গোমোঠা এন্ধাৰে ঢাকি আছে গোটেইখন ।

কালি ৰাতিৰ মৰা তৰাবোৰৰ নিমাত ওঁঠৰ তলেৰে উৰি ফুৰিছে -
হাবিতলীয়া ফুলৰ  মলঙা গোন্ধ আৰু মোৰ থোৰ ভাঙি ওলাই অহা তৰাবোৰ ... ...

Poems of Hiren Bhattacharya (হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা) - ২৪

তোমাৰ গান শুনিম - এটা দীঘল গান

মোৰ তেজত মজি আছে এখন আকাশ

আকাশভৰা জোনাক আৰু এডৰ ঘাহনি

কোনোবা জোনাক ৰাতি

ঘাঁহনিডৰাত বহি মই তোমাৰ গান শুনিম

এটা দীঘল গান - দুৰ নক্ষত্ৰৰ আহ্বান ।

আভেগে অন্তৰাৰে খুলি দিবা তোমাৰ

এপদ দুপদ সুৰৰ আটাইবোৰ অলংকাৰ

জোনাকৰ জেউতিয়ে ঢৌৱাই দিবহি মোৰ স্মৃতিৰ আমোলন বীজ

আৰু তোমাৰ উজ্জীৱিত গান দুৰূহ সুৰ ভাঙি

গুচি যাব দিগ্‌বিদিক ।

তৰাটো জ্বলি আছে অকলশৰে

ৰাতিপুৱাবৰে হ'ল
মোৰ শিতানৰ সিপাৰৰ আকাশখনত
তৰা এটা এতিয়াও সাৰে আছে -

টোপনিৰ লাহী বিচনিৰ বা-লাগি তাৰ
তিৰ্‌বিৰ্‌ শৰীৰ
হেন্দোলি উঠিছে শেষ ৰাতিৰ বতাহত

চকুৰ পাহিত ৰাতিৰ গভীৰ এন্ধাৰ -
কোনো ক্লেদ নাই, কোনো ক্লন্তি নাই
তৰাটো জ্বলি আছে অকলশৰে
বুকুত ভালপোৱাৰ সহজ প্ৰতিভা ।


ৰেকিবক সুঁৱৰি

বেলিটো ওলাবই পৰা নাই
সৰিয়হনিডৰাৰ ওপৰেৰে উৰি যোৱা মৌমাখিজাক
কুঁৱলিৰ আঁচল খামুচি আলাসতে থমকি ৰ'ল ।

নৈ আষৰীয়া সাঁচিগছ কিজোপা জাৰতে ঠেৰেঙা লাগি আছে -

পাতিসোন্দোজোপাৰো এখিলা দুখিলাকৈ পাত সৰি
                                 ভৰি পৰিছে তলৰ ঘাঁহনি ।
নাহৰণিৰ আলি-পদূলি পথাৰ-সমাৰ গোটেইখন বেজাৰে ঢাকি ধৰিছে ।


এডৰা গ'জি উঠা ঘাঁহ

মোৰ আঁৰ চকুত নাচনীৰ কলাফুল ল'ৰিছে-চৰিছে
পৰি থকা পৰ্বতখন পাখি মেলি উৰিব খুজিছে -
বাৰুৱতি ডাৱৰৰ সিপাৰে গ'জি উঠিছে এডৰা সেউজীয়া
ঘাঁহ....


বিহু

মোৰ গাত গা থৈ, ভৰিৰ পতাৰ পৰা মূৰৰ চুলিলৈকে
লতা বগোৱা দি বগাই যোৱাঁ -
                  হাতৰ হেদালিখনেৰে বহু দুৰলৈ গুচি যাব পৰিবা

মই জহি সৰিগৈ তোমাৰ শিপাত পৰিম -

মোৰ হাড়ৰ্শুকান সাৰত তুমি জাতিষ্কাৰ হৈ উঠিবা
ফুলপাতৰ গোন্ধে অমোলমোলাই থাকিব গোটেইখন ... ...

Saturday Sketch 021 - vendor

This drawing has been sketched with digital tablet using fire alpaca app.

Poems of Hiren Bhattacharya(হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা) - ২৩

শব্দৰ মৌ-বিচনী ভাঙি


গুঞ্জনময় গধূলি গানৰ চোতাল
মোৰ চেতনজুৰি আটিমুটি জান-নেজান এটা সেউজ শব্দ-শস্যই
এডৰা ধাননিৰ মাজেৰে বিৰ-দি বাট বিচাৰিছে ....

শব্দৰ মৌ-বিচনী ভাঙি গুণ্‌গুণাইছে ভাষা-বিভাষাই -

শব্দ উৰণীয়া, শব্দ জিৰনীয়া, উলহ-মালহ শব্দ মোৰ
লুকাই আছে তোমাৰ মৌসৰা দুখনি ওঁঠত .....
[ৰীজনীত জঁয় পৰি যায় গোলাপ !]


শব্দৰ সঁজাল শিপা

ভৰদুপুৰিয়া নিজানে-গৰকা চোতালখনত
নটুৱা লোকাপাৰটোৱে ৰুণিয়াই আছে অকলশৰে -

মোৰ কবিতাৰ শব্দ কাহানিবাই শেষ হ'ল

আজি আকৌ কোন তেজৰ এন্ধাৰত
মোৰ হেৰোৱা শব্দ-শস্যই এছাটি মুকলি বতাহ বিচাৰি উক্‌মুকাই আছে
হাঁহি-মাতি থকা ৰাতিৰ আকাশৰ তৰাবোৰৰ দৰে

শব্দ সিপাৰে-শব্দৰ অতীত শস্যঘন শব্দৰ উচ্চাৰণ .....


গধূলি


লাহে লাহে গেৰুৱা আকাশখন এন্ধাৰ হৈ আহিল
দীঘল দীঘল খোজেৰে বুঢ়া ব'ৰাগী ঘৰলৈ উভতিছে

বাঁহবাৰী তামোলনিৰ আগেৰে তৰাই ভুমুকিয়াইছে

দিহিঙৰ কজলাসোঁতৰ তলে-ওপৰে ঘোলাপানীৰ কল্‌কলনি
                                                   - লহৰি খেলিছে বতাহে

নিয়ঁৰত তিতিছে দুপাৰৰ নল-খাগৰি-বিৰিণাৰ গুৰি ...


বৰষুণ নাই


বহুদিন বৰষুন নাই ।
শুকান ডাৱৰবোৰ মন-মাৰি পৰ্বতৰ সিপাৰে
দীঘল দি পৰি আছে - সাৰ সিকটি নাই ।
ধূলি-বালিৰে চাব নোৱাৰা হৈছে আকাশৰ মুখ -
নৈ বিলৰ পানী গৈ তেনেই তলি পালেগৈ - মাছ পুঠি বোকাৰ তল
চাৰিওফালে দুখৰ গুম্‌গুমনি ....


এটা গানৰ কলি
[বাটৰে ঢেঁকীয়া আমাক বাটে দিয়া]


গোমাই থকা আকাশখনে হঠাৎ বৰকৈ বিজুলীয়াইছে
কপাহগুটীয়া বৰষুণজাক লাহে লাহে ডাঙৰ হৈ আহিছে
মিচিক্‌ কৰে হাঁহি গছবোৰে বতাহত উৰুৱাই দিছে সেউজীয়া পাত -
ব'ল সৰুমাই, আমি গুচি যাওঁ ভালপোৱাৰ দিক্‌চৌ বাটেৰে
-জিলিক্‌ মাৰি উঠিছে সৌ এৰাপৰলীয়া পথাৰ ....

Poems of Hiren Bhattacharya (হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা) - ২২

তেজৰ কোৰ্হাল

কোনোবা নিজানত বহি মোৰ হেঁপাহ পলুৱাই কান্দিবৰ মন গৈছে

জীয়াজুৰিৰ ফট্‌ফটীয়া নিজান পানীয়ে ধুৱাই দিবহি মোৰ শুকান দুচকু

শিল হৈ যোৱা জলকা-বুকুত গজিব ভালপোৱাৰ একোজোপা গোলাপ

পাহে পাহে গান আৰু তেজৰ কোৰ্হাল ....

একোচিৰা ধানৰ দৰে

ধানদোৱা শেষ হ'ল

তোৰ ঘিলাচকলীয়া মুঠিত একোচিৰা ধানৰ দৰে

বিৰিঙি উঠিছে তেজ

নিঠৰুৱা নৰাবোৰ

এথানি-এবানি হৈ ৰ'দ কাঁচলিত পৰি আছে

জিৰাণিৰ সিপাৰে মাৰ গ'ল বেলি -

নিজাৰ পৰিল পথাৰ

নিজান পথাৰখনত

এটা দুৰণিবটীয়া গানে লাহে লাহে পাহি মেলি দিছে

জাৰমালতী ফুলৰ দৰে

ৰমক্‌জমক্‌ ।

বিহু-বাকৰিৰ গান

আজি ৰাতিপুৱাৰে পৰা

আকাশখনে পোহাৰিচুপতি কৰি আছে ।

পিঠিয়ে পিঠিয়ে লাগি থকা ল'ৰামতীয়া ডাৱৰবোৰ

বৰষুণ দিওঁ-দিওঁ কৰি দূৰলৈ উৰি গৈছে ।

মোৰ ভৰা ভোগদৈ বাঢ়ে ফেনে-ফোটোকাৰে ।

হৈয়াঙে-দৈয়াঙে থাউনি নোহোৱা বাঢ়নি পানীৰ সোঁত 

খুন্দ খাই থকা ডাৱৰৰ সিপাৰে

কি বিজুলিয়াই অ'সৰুমাই কিনো বিজুলীয়াই যায় ...

ৰ'দে বতাহে শুকাই টান টনটন মোৰ কলিজাৰ ভঙা গান ।

ধানৰ চকাছন্দা সুৰৰ ৰৈ-ৰমলী

তোৰ ম'হৰজীয়া ৰোৱনী হাতৰ টিপত সেমেকে

মোৰ পৰালি পৰা এমুঠি শুকান ধান 

উচ্‌পিচ্‌ ভৰিৰ সৰুগাঁঠিলৈকে তোৰ

তলসুঁতিয়া মাটিৰ ভুৰ্‌ভুৰীয়া বোকা 

ৰোৱা ৰ'লে এইবাৰ পথাৰ উজাৰি ধান হ'ব -

চকু-মন জুৰাই নিব ৰ'দৰ তোলনীয়া ধানে ....

হাবি-বিহু

পাত সৰাল দিয়া গছৰ ডালে ডালে আকৌ নতুন পাত ঠুটিয়াইছে

কোনোবাই ক'ৰবাত অকলশৰে দীঘল দীঘলকৈ বিহু বিনাইছে -

খোপাতে গেজেংফুল ...

বুঢ়াচাপৰ মাৰি ফুলপানীছিগাৰ ঢুলীয়া আলিমূৰলৈ জাকেৰে ওলাই আহিছে ।

বনে বিৰিখে পখিয়াপখি কৰি ডেও দি থকা হেঁটুলুকা, পাতসীয়া, বাঢ়ৈটোকা

ৰং-বিৰঙৰ গাওঁফুৰা এই চৰাইবোৰ

ঢোলৰ মাত শুনি ভুৰুংকৈ উৰি থিতাতে কোনেবাখিনি পালেগৈ ।

হাবিৰ ওপৰে চ'তিয়াচ'তি কৰি চৌফালে বনাই ফুৰিছে

চিকুন-কুমলীয়া চৰাইৰ জাকৰুৱা মাত ।

জাকপাতি চৰি ফুৰা ডাৱৰবোৰ

ওহাৰ নমাই বনৰীয়া ম'হজাকৰ দৰে ডাৱৰবোৰ 

জাকপাতি আকাশত চৰি ফুৰিছে

এতিয়াই গা-মুৰি দি যেন কলহে কলহে পানীৰে তিয়াই দিবহি

ৰোৱনী পথাৰৰ ৰ'দ পিছলি পৰা বহল পিঠি -

তিতি বুৰি একাকাৰ হ'ব চপৰা-চপৰে

পথৰুৱা শুকান মাটি আৰু মোৰ

আওপুৰণি নাঙলৰ ইচাট্‌-বিচাট্‌ তীখাৰ গধুৰ ফাল ....

Saturday sketch 020 - Dreamland(02)

হীৰেন ভট্টাচাৰ্যৰ কবিতা - ২১

শস্যমালাৰ ভ্ৰমন

মোক টানকৈ ৰ'দাই টোমত ভৰাই থোৱাঁ
ভঁৰাল্ঘৰৰ চোতালখনতে
মৌ-সৰা দি জহি শুকাই সৰিম ।
পানি পালে, মাটি পালে, ৰ'দে বৰষুণে
ভুৰ্‌ভুৰ্‌কৈ আকৌ গজি উঠিম ... ।

শাওণৰ বোকা-মাটিৰ পথাৰখনত মোক চাৰিওফালে ছটিয়াই দিয়া
চহ কৰা মাটিৰ সীৰলুত শুই কান তাল মৰা মেঘৰ গাজনি শুনিম
বিজুলী চমকত চকু মেলি চাম
ঢৌচিৰা এন্ধাৰ পথাৰখন ;

আকাশ ভাঙি হুৰ্‌হুৰ্‌কৈ বৰষুণ আহক
আৰম্ভ হওক শস্যমালাৰ ধান-সোনোৱালী ভ্ৰমণ ...



ধান হওক

ধান হওক । বাঢ়নী পানীৰ লগত ফেৰ মাৰি ধান বাঢ়ক ।

শাৰী শাৰী ধানে সেৰা পাতি থাকক মোৰ পথৰুৱা পিঠি ।
বাৰখন হালে চহ কৰি থোৱা থৌকি-বাথৌ তেজৰ ঢৌ
ধানৰ ভৰত ভাঙিলে ভাঙক মোৰ তপতৈয়াৰ কান্ধ কামিহাড় ।
ধান হওক । আইৰ মলঙা আঁচল পকাধানৰ গোন্ধত
ফিৰ্‌ফিৰ্‌কৈ উৰক ।
ধানৰ পথাৰ গানৰ উজান
ইমানে সিমানে ধানে মোৰ পানীৰ লগত
ফেৰ মাৰি মেলিছে থোৰ ।



শস্য-বীজে চকু মেলক


চকুলোৰে পানী দিয়া । মোৰ তেজৰ এন্ধাৰত
শস্য-বীজে চকু মেলক ।
শিপাই ছানি ধৰক আলতীয়া বুকু ।
মোৰ গাত আহি হালি পৰিছে ধানৰ শুৱলা মাত
ভৰপক পথাৰৰ ধান-হালধীয়া ৰ'দ ।

বাৰুদ-বতাহত জিল্‌মিল্‌ মোৰ বুকুৰ নতুন গান
বোকা-মাটিৰ গা-ঘঁহা কান সমনীয়া ধান ...


ধানবোৰ দাই আনা

মোৰ কলং-কপিলীৰ কোনোবাখিনিত
ভালপোৱাৰ বোকা-মাটিৰ শিতানে-পথানে
হেন্দেলি উঠিছে ধান ।

তোমাৰ পদুমী হাতেৰে ধানবোৰ দাই আনা
কাঁটলফুটা ৰ'দে টলবল কৰক তোমাৰ চিকুণ কজলা মুখ ।
ধান আনা, ধান বানা, ভৰিৰ চাবত গুম্‌গুমাই থাকক চৌদিশ ।


হাতত হাঁচতি মোৰ মাধৈমালতী

মোৰ ফুললৈ মেলা হাতত তুমি ফুলো-নুফুলো মাধৈমালতী
তোমাৰ সুৱদি ওঁঠত মোৰ কান লাহদৈ পথাৰত শুৱলা মাটিৰ মাত
চোতালৰ অঙঠাৰ দৰে ৰঙা চ'তৰ জোন -
হেৰেমগৰীয়া কোনোবা চতাই পৰবতৰ নামনিৰ পৰা উৰি আহিছে
ৰিণিকি ৰিণিকি এফাঁকি বিহুনাম

ক'তে গৈ আছিল বিহু ধেমেলিয়া
হাতত হাঁচতি লৈ ... 


তোমাৰ ঘামে টলবল মুখ


আহাঁ ভালপোৱা, মোৰ হাতত হাত থোৱাঁ, ওঁঠত ওঁঠ ।
আকাশৰ সুঠাম গাত আঁওজি থকা শুকান ডাৱৰবোৰ
তোমাৰ সতে চপৰা-চপৰে নামি আহক ধোৱা-ধুলিয়ৰি এই বাটেৰে ।

তুমুল বৰষুণে ধুৱাই দিয়ক গছ-গছনি, চৰাই-চিৰিকটিৰ মাত ।

কোনোবা হাবিতলীয়া নিজান নৈৰ শিল-চেঁচা পানীৰ দাপোণত
জিল্‌মিল্‌ কৰক তোমাৰ ঘামে টলবল মুখ ।